Noel ve yılbaşı arasındaki fark nedir, farklı milletler bu günleri nasıl kutlar?

Noel, Hıristiyanlık inancında  Hz. İsa’nın doğduğu günün kutlandığı tarihtir. Farklı mezheplere göre 25 Aralık ve 6 Ocak gibi farklı tarihlerde kutlanan bu bayram, Hıristiyanların takviminde önemli bir yer tutar. Noel, sevgi, paylaşım ve aile bağlarının güçlendirilmesi gibi temalar etrafında döner. 

İnsanlar bu dönemde, aileleri ve sevdikleriyle bir araya gelir, hediyeler verir ve özel yemekler hazırlar. Bununla birlikte Noel ağacı, ren geyiği, Noel Baba gibi farklı konseptlerin bir arada olduğu dekorasyonlar da Noel’i özel kılan simgelerden birkaçıdır. 

Yılbaşı ise bir takvim yılı biterken diğer yeni yılın başlangıcının kutlanmasıdır. Miladi takvime göre 31 Aralık’ı 1 Ocak’a bağlayan gece kutlanır ve sadece Hıristiyanlık inancını benimseyen toplumlarda değil, neredeyse her toplumda kutlanır. 

Bu iki özel gün de neredeyse dünyanın her yerinde coşkuyla karşılanır ve insanları bu motivasyonla bir araya gelerek büyük kutlamalarda bulunurlar. 

Birçok milli ve dini bayram gibi Noel de insanları bir araya getirmesi, sevgiyi teşvik etmesi ve insanlar tarafından coşkuyla kutlanması açısından değerlidir. Bununla birlikte, dini ve kültürel bir temsili olduğu için de birçok insan için büyük bir önem taşır.

Noel, aynı zamanda birçok gelenek ve ritüelle de zenginleşmiştir. Süslemeler, çam ağaçları, Noel ışıkları ve çeşitli Noel şarkıları, bu bayramın vazgeçilmez unsurlarındandır. Özellikle Avrupa ve Amerika kültüründe de Noel Baba figürü, çocuklara hediye getiren eğlenceli bir karakter olarak öne çıkar.

Farklı ülkelerdeki Noel gelenekleri, insanların kültürel çeşitliliğini yansıtır ve bu da bayramı daha özel kılar. Kısacası, Noel sadece bir bayram değil, aynı zamanda insanları bir araya getiren, sevgi ve dayanışma dolu bir dönem.

Noel ve yılbaşının dünyanın her yerinde coşkuyla karşılandığından bahsettik. Peki, bu iki eğlenceli tarihte insanlar neler yapar? Gelin, bunu beraber keşfedelim!

İngiltere

Noel ve yılbaşı kutlamaları, İngiliz kültürünün vazgeçilmez bir parçası. Peki, bu ülkede insanlar Noel’i ve yeni yılı kutlamak için neler yapıyormuş görelim:

• Noel pazarları: Noel öncesinde birçok şehirde Noel pazarları kurulur. Bu pazarlarda hediyelik eşyalar, sıcak şarap, sıcak çikolata, yiyecekler ve el yapımı ürünler satılır. Bu pazarlar İngiltere’nin yanı sıra birçok Avrupa ülkesinde de yüzlerce yıldır yaygın olan bir gelenektir.
• Secret Santa: Noel Bayramı geldiğinde insanlar sevdiklerine hediye alır. Ancak bu etkinliğe İngiltere’de “Secret Santa” isminin verilmesinin sebebi, insanların birbirine gizlice hediye alarak Noel günü geldiğinde bu hediyeleri açmasıdır. 

ABD

Günümüzde sıkça karşılaştığımız Noel süslemeleri ve konseptinin büyük bir kısmı ABD’den çıkmıştır. Bunun sebebi, bu bayramın ABD kültüründe önemli bir yer kaplıyor olması. İşte, ABD’de yeni yıl ve Noel yaygın olarak aşağıdaki özel etkinliklerle karşılanıyor.

• Hindi pişirmek: Noel gecesi hindi eşliğinde ailecek akşam yemeği yemek, ABD’de yıllardır süregelen bir alışkanlık. ABD’li ailelerin vazgeçilmezi haline gelen bu etkinlik, Şükran Günü’nün de önemli bir parçası.
• Radio City – Christmas Spectacular Show: ABD’de Noel’e özel etkinliklerden biri de Radio City’nin düzenlediği Christmas Spectacular Show’dur. 90 dakika boyunca farklı kareografilerin sergilendiği bu eğlenceli Noel gösterisi, Amerikalı aileleri televizyonun başına kitler.

İspanya

İspanya renkli festivalleri, kutlamaları ve partileriyle ünlü bir ülkedir. Elbette bu ülkenin insanları Noel ve yılbaşını da renkli etkinliklerle ve ritüellerle karşılıyor. Gelin, bunlar nelermiş görelim.

• Nochebuena: “Nochebuena”, İspanyolcada Noel Arifesi, yani Noel’den bir gece öncesi anlamına gelir. Yaygın inanışa göre Noel Baba, bu gece ev ev gezerek hediyelerini teslim eder. Bu gece ve Noel Gecesi yani “Navidad” İspanya’da genelde aile arasında, sıcak ve samimi bir ortamda kutlanır.
• Día de los Santos Inocentes: “Kutsal Masumlar Günü” olarak adlandırabileceğimiz bu özel gün, 28 Aralık’ta kutlanır ve İspanyol kültüründe önemli bir yer kaplar. Bu günün konsepti, 1 Nisan Şaka Günü’yle aynı konsepte sahiptir. Bununla birlikte İspanya’da bazı aileler bu güne özel evin en küçük çocuğuna evi yönetme izni verir.
• Nochevieja: “Nochevieja”, İspanya’da 31 Aralık gecesine, yani yeni yıl kutlamalarının yapıldığı geceye verilen addır. Bu gece İspanya’da çoğunlukla arkadaşlarla birlikte müzik, dans ve alkollü içecekler eşliğinde kutlanır. Bunların yanı sıra, İspanyollar bitirdikleri yılın son 12 saniyesinde 12 adet üzüm yemenin gelecek yıl kendilerine şans getireceğine inanırlar.

Rusya

Yukarıdaki ülkelerden farklı olarak Ortodoksluk inancını benimseyen Ruslar, Noel’i 7 Ocak tarihinde kutlarlar. Geleneksel olarak Ruslar da Noel’de aileleriyle bir araya gelerek Noel’e özgü yemeklerle bu bayramı kutlarlar. Peki Ruslar yılbaşında ve Noel’de ne mi yapıyor? Gelin beraber keşfedelim.

• Kutya: Noel Arifesi’nde oruç dönemi sona erdiği için özel bir yemek yapılır. Bu yemeğe “kutya” adı verilir ve buğday veya pirinç, bal ve kuru meyvelerden oluşur. Kutya, ailelerin bir araya geldiği sofrada paylaşılır ve bolluk ile bereketin sembolüdür. 
• Yeni yıl gecesi: Rusya’da yeni yıl gecesini kutlamak, Noel’e kıyasla daha popülerdir. 31 Aralık gecesi insanlar sevdikleriyle bir araya gelir, en güzel kıyafetlerini giyer ve şarkılarla kutlama yaparlar. Bu gecenin en büyük simgeleri arasında ise Moskova’daki havai fişek gösterileri, Kızıl Meydan’daki büyük saatin 12’yi göstermesi ve ardından devlet başkanının konuşma yapması vardır.
• Buzda yüzme: Noel Bayramı’nda yapılan en sıradışı etkinliklerden biri de Rusya’da yapılıyor. Ruslar, yeni yılı bedenlerini ve zihinlerini rahatlatacaklarına inandıkları bir yöntemle karşılarlar. Noel günü, geleneksel saunalarında geçirdikleri sürenin ardından Ruslar, buzlu göle atlayarak serinlerler. Bu etkinliğin benzeri, Finlandiya’da da oldukça yaygındır. 

Almanya

Almanya da Noel kutlamalarının en köklü ve yaygın olduğu ülkelerden biridir. Öyleyse gelin, bu ülkede insanlar özel bayramları için ne yapıyormuş keşfedelim.

• Noel ağacı: Noel Ağacı süsleme kültürünün Almanya’daki eski Pagan kültürüne dayandığı inanılır. Bu Noel geleneğinde ağacın dibine bir bir hediyeler bırakılır. Evdeki yetişkinler, hediyelerin arasına bir adet turşu gizler ve çocuklardan bunu bulmasını bekler. Gizli turşuyu bulan çocuk da bir hediye daha almaya hak kazanır.
• Nikolaus Günü (6 Aralık): Almanya’daki önemli bir diğer Noel geleneği de 6 Aralık’ta kutlanan Nikolaus Günü’dür. Çocuklar, akşamdan çizmelerini veya ayakkabılarını kapının önüne koyar ve sabah onları dolu bulmayı beklerler. Aziz Nikolaus da iyi çocuklara hediye ve şeker bırakır.

Güney Afrika

Güney Afrika’da Noel, Güney Yarımküre’de olduğu için yaz mevsiminde kutlanır. Sıcak havanın etkisiyle gelenekler de kuzey yarımküredeki Noel kutlamalarından farklıdır. 

• Aile piknikleri ve açık hava etkinlikleri: Noel günü, birçok Güney Afrikalı aile piknik yapmayı veya sahile gitmeyi tercih eder. Güney Afrika’nın sıcak iklimi sayesinde, plajda vakit geçirmek ve açık hava etkinlikleri yapmak Noel‘in en popüler etkinliklerinden biridir.
• Braaivleis (Barbekü): Noel’de geleneksel olarak “braai” adı verilen barbeküler düzenlenir. Güney Afrikalılar, Noel’de et çeşitlerini barbeküde pişirerek aile ve arkadaşlarıyla paylaşır. Özellikle soslu etler, tavuk ve balık gibi yiyecekler pişirilir.
• Carols by Candlelight (Mum Işığında İlahiler): Noel öncesinde, birçok park ve bahçede düzenlenen “Carols by Candlelight” etkinlikleriyle ilahiler söylenir. Bu etkinliklerde katılımcılar ellerinde mumlar tutarak ilahi söyleyip Noel ruhunu paylaşırlar.
• Boxing Day: Noel’in ertesi günü olan 26 Aralık’ta “Boxing Day” kutlanır. Bu günde aile ziyaretleri, piknikler veya alışveriş gibi aktiviteler yaygındır.

Japonya

Japonya’da Hıristiyanlık inanışı çok yaygın olmadığı için geleneksel Noel kutlamaları da bu ülkede pek popüler değil ancak Japonya’da yeni yılı karşılamak için çok fazla kültürel etkinlik var.

• Temizlik: Yeni yıldan önce, evler derinlemesine temizlenir. Bu gelenek, hem fiziksel hem de ruhsal olarak temizlenmeyi ve kötü enerjileri geride bırakmayı simgeler. İş yerlerinde de bir yılın kapanışını temsil eden temizlik yapılır.
• Shimenawa ve Kadomatsu: Evlerin girişine asılan bu dekorasyonlar, kötü ruhları uzaklaştırdığına inanılan ve iyi şans getiren geleneksel süslerdir. Shimenawa, hasırdan yapılmış bir iptir; Kadomatsu ise bambu ve çam dallarından yapılan bir süslemedir.
• Yeni yıl yemekleri: Yılbaşı akşamında “Toshikoshi Soba” adı verilen uzun ömür dileği taşıyan özel bir erişte çorbası yenir. Yeni Yıl günü ise “Osechi Ryōri” adı verilen çeşitli geleneksel yiyeceklerden oluşan, renkli ve sembolik anlamlar taşıyan bir sofra kurulur. Ayrıca, pirinçten yapılan “Mochi” tatlısı da çokça tüketilir.

Noel ve yılbaşı ile ilgili en çok sorulan soruları cevapladık.

Noel nedir, niçin kutlanır?

Noel, Hıristiyanlık inancında Hz. İsa’nın doğduğu güne verilen addır. Katolikler 25 Aralık tarihinde, Ortodokslar ise 6 Ocak tarihinde peygamberin doğduğu günü anmak amacıyla bu bayramı kutlarlar.

Noel nasıl kutlanır?

Noel için her ülkenin kendine has gelenekleri olsa da yaygın olarak bu bayramda ağaç süslenir, insanlar birbirine hediyeler verir ve aileler bir araya gelerek akşam yemeği yer. 

Yılbaşı kutlaması nedir?

Yılbaşı, bir takvim yılının sona ererek bir diğer takvim yılının başlamasına denir. Dünyanın her yerinde farklı şekillerde kutlanır. 

Çocuklara İngilizceyi eğlenceli ve uygulamalı bir şekilde öğretmek istiyorsanız Novakid’in uzman öğretmenlerinden çocuklar için İngilizce dersleri alabilirsiniz. Çocuğunuzun dili interaktif bir şekilde öğrenmesini istiyorsanız ilk deneme dersinize hemen ücretsiz kaydolun!