İngilizce past participle nedir, nerelerde ve nasıl kullanılır? Past participle konu anlatımı ve test!

Bir başlangıç noktası olarak İngilizcede past participle nedir, tam olarak açıklayalım. Böylece past participle’ların mantığını kavrayabiliriz ve past participle konu anlatımımızın ilerleyen kısımlarını çok daha kolay bir biçimde takip edebiliriz.

İngilizcede past participle, fiilin hallerinden bir tanesi. Eğer daha önce İngilizce fiilleri ezberlemeye yönelik bir liste incelediyseniz muhtemelen fiillerin üç farklı haliyle verildiğini görmüşsünüzdür. Past participle, genellikle bu tarz listelerde en son gösterilen hal oluyor.

Daha teknik bir şekilde açıklayacak olursak, past participle’ın İngilizce V2 ve V3 yapılarında bahsi geçen V3 olduğunu söyleyebiliriz. Past participle, veya diğer adıyla V3, genellikle fiilin past simple (V2) haline biraz benzeyen ama farklı olan, çeşitli tenselerde ve daha başka alanlarda kullanılan bir form.

“Past participle ne demek?” sorusunu daha kapsamlı cevaplayabilmek için bu yapının nasıl oluşturulduğunu bilmekte de fayda var. O halde hemen bunu açıklayalım.

Aslına bakarsanız İngilizcede birçok fiilin past participle yani V3 hali, söz konusu fiilin V2 yani past simple haliyle aynı şekle sahip. Bu durum, fiilin past simple hali düzensiz olsa dahi ,yani sona “-ed” takısı ekleyerek oluşturulmuyorsa bile geçerli oluyor. Örneklerle göstermek gerekirse:

• stop → stop (V2) → stop (V3)
• talk → talked (V2) → talked (V3)
• cut → cut (V2) → cut (V3)
• sit → sat (V2) → sat (V3)

Oldukça sık gördüğümüz bir diğer past participle oluşturma şekli de fiilin sonuna “-en” veya “-n” takısını getirmek.  Bunu yaparken takıyı kimi zaman fiilin past simple halinin sonuna ekliyoruz, fakat bu özelliği tutarlı bir şekilde tahmin etmek maalesef pek mümkün değil. Bu takılarla oluşturulan past participle’lara birkaç örnek verelim:

• grow → grown
• fall → fallen
• break → broken
• choose → chosen

Bazı fiillerin past participle formu ise belli bir kuralı takip etmiyormuş gibi görünüyor. Kimi zaman fiilin V2 hali farklı olsa da present simple ile past participle hali aynı oluyor, kimi zaman fiildeki sesli harflerde bir değişiklik oluyor, kimi zaman da fiilin kökü daha başka çeşit farklılıklarla değiştirilmiş oluyor.

Bu türdeki bazı past participle yapılarına örnekler verelim:

• begin → began (V2) → begun (V3)
• come → came (V2) → come (V3)
• drink → drank (V2) → drunk (V3)
• go → went (V2) → gone (V3)

Past participle hali “-ed” takısıyla oluşturulmayan fiilleri, İngilizcenin çoğu dilbilgisi konusunda karşılaştığımız düzensiz fiiller olarak niteleyebiliriz. Ne yazık ki bu fiillerin past participle hallerini ezberlemek zorundayız. Ancak bu sizi fazla endişelendirmesin, çünkü genel olarak İngilizcedeki düzensiz fiiller, aynı zamanda en çok kullanılan fiillerdir! Yani İngilizce konuşup bu fiillerle cümleler kurdukça past participle hallerini de doğal olarak aklımıza yerleştirebiliriz.

Eğer İngilizcede en sık kullanılan fiillerin hem V2 hem de V3 yani past participle hallerini bir arada görmek isterseniz, İngilizcede fiillerin 2. ve 3. halleri hakkındaki yazımızda bulunan tabloya göz atabilirsiniz!

Past participle nedir ve nasıl oluşturulur, kısaca anlattık. Ancak fark etmişsinizdir ki yalnızca bu bilgileri vermek, past participle’ı nispeten karmaşık bir konuymuş gibi gösterebilir. Endişelenmeyin, tabii ki de past participle konu anlatımımız bundan ibaret değil!

Aslına bakarsanız İngilizcede past participle’ın ne olduğunu anlamanın en iyi yolu, bu yapının kullanım alanlarını doğrudan görmek. Past participle’ın kullanıldığı durumları örnek cümlelerle birlikte gördükçe mutlaka konunun aklınızda daha iyi yer ettiğini fark edeceksinizdir. O halde past participle nerelerde kullanılır, öğrenelim!

1) Perfect içeren tenseler ile

İngilizcede past participle kullanımı hakkında belki de en çok işimize yarayacak ipucu, “perfect” kelimesi. Çeşitli tenseleri öğrenirken, bazılarının adında sürekli “perfect” kelimesinin geçtiğini fark etmiş olabilirsiniz. Tam da bu noktaya dikkat edin, çünkü perfect içeren tüm tenselerde fiilin past participle halini kullanıyoruz!

O halde şimdiye dek öğrenmiş olabileceğiniz perfect tenselerde past participle’ın kullanımını örneklerle görmeye ne dersiniz?

• Past Perfect: He had swum in the lake before it got cold. (Hava soğumadan önce gölde yüzmüştü.) – “swum” = past participle

• Past Perfect Continuous: She had been studying for hours before she finally took a break. (Saatlerce ders çalışıyordu ki sonunda bir ara verdi.) – “been” = past participle

• Present Perfect: She has finished her homework. (Ödevini bitirdi.) – “finished” = past participle

• Present Perfect Continuous: I have been waiting for you since morning. (Sabahtan beri seni bekliyorum.) – “been” = past participle

• Future Perfect: We will have chosen a new leader by next month. (Gelecek aya kadar yeni bir lider seçmiş olacağız.) – “chosen” = past participle

• Future Perfect Continuous: By next year, they will have been living in this city for a decade. (Gelecek yıl, bu şehirde on yıldır yaşıyor olacaklar.) – “been” = past participle

Fark etmiş olabileceğiniz üzere continuous içeren tüm perfect tenselerde past participle haliyle çekimlenen fiil, “to be” fiili. Genel bir kural olarak bu yapılarda past participle çekimi yardımcı fiil olan “to be” fiiline gelirken, ana fiil ise “-ing” haliyle görülüyor.

2) Passive voice ile

Past participle, İngilizce dilbilgisinde oldukça önemli bir yere sahip olan passive voice (edilgen çatı) yapılarında da anahtar bir rol oynuyor. Hatırlayabileceğiniz üzere bu yapıyı fiilin nesnesini vurgulamak istediğimizde veya özneyi bilmediğimizde kullanabiliyoruz. Formülü ise “to be + V3 (past participle)” şeklinde.

Ayrıca not etmekte fayda var ki passive yapının kullanıldığı tense fark etmeksizin, cümlenin ana fiili (yani “to be” olmayan fiil) daima past participle formunda kullanılıyor. Gelin, birkaç örnek cümle inceleyelim:

• The book was written by George Orwell. (Kitap George Orwell tarafından yazıldı.) – “written” = past participle
• The windows have been cleaned. (Pencereler temizlendi.) – “cleaned” = past participle. Bu cümle aynı zamanda perfect yapısına (present perfect) sahip olduğu için “to be” fiilini de past participle şeklinde oluşturuyoruz.
• The cake will be baked by my mother. (Pasta annem tarafından yapılacak.) – “baked” = past participle

Eğer İngilizcede passive voice (edilgen çatı) yapısını detaylarıyla birlikte öğrenmek isterseniz bu konuya özel olarak hazırladığımız yazımıza göz atabilirsiniz!

3) Sıfat olarak

Past participle’ın ilginç bir özelliği de fiillerin bu halinin fiil değil, sıfat olarak kullanılabilmesi! Aslına bakarsanız bu mantık Türkçede de bulunuyor. Örneğin “pişmek” fiilini alıp, “pişmiş kek” gibi ifadelerde sıfat haline getirebiliyoruz. Aynısı İngilizcedeki past participle’lar için de geçerli. Hemen örneklerimizi görüp bunu nasıl yapabileceğimizi anlayalım:

• The broken vase lay on the floor. (Kırık vazo yerde duruyordu.) – “broken” = past participle
• She felt embarrassed by the mistake. (Yanlıştan dolayı utanmış hissetti.) – “embarrassed” = past participle
• The excited children ran to the playground. (Heyecanlı çocuklar oyun alanına koştu.) “excited” = past participle

4) Bazı causative yapıları ile

Son olarak, past participle İngilizcede causative yani ettirgen çatılı cümlelerin bazı türlerinde de karşımıza çıkıyor. Hatırlatmak gerekirse, İngilizcede ettirgen çatı kurmanın yolları arasında “have something + V3” veya “get something + V3” formüllerini kullanmak yer alıyor. Örnek vermek gerekirse:

• He had his car repaired. (Arabasını tamir ettirdi.) – “repaired” = past participle
• She got her hair cut yesterday. (Dün saçını kestirdi.) – “cut” = past participle

Ancak dikkatli olmalıyız, çünkü tüm causative yapılarında past participle kullanamayız! Eğer bu konuyu detaylarıyla görmek ve past participle kullanılmayan ettirgen çatı formüllerini de öğrenmek isterseniz İngilizce causative hakkındaki yazımız size yardımcı olabilir!

İngilizce past participle nedir ve nerelerde kullanılır, örnek cümlelerle birlikte öğrendik. Şimdi de bu konuda sıkça sorulan sorulardan bazılarını cevaplayalım.

Past participle nasıl yapılır?

Düzenli fiillerde past participle yapmak için fiilin sonuna “-ed” takısını getirebiliriz. Düzensiz fiillerde ise sona “-en” veya “-n” getirmek, geçmiş zamanla aynı formu kullanmak, sesli harflerden birini değiştirmek veya fiilin kökünde daha başka bazı değişiklikler yapmak gibi yollarla past participle oluşturulur.

3. hal ne zaman kullanılır?

V3 yani 3. hal olarak da bilinen past participle’ın kullanım yerleri arasında perfect içeren tenseler, passive voice yani edilgen çatı, causative yani ettirgen çatının bazı halleri ve sıfat-fiil yapımı bulunur.

İngilizce past participle konu anlatımımızın sonuna geldik. O halde şimdi de kısa bir bilgi testiyle kendimizi sınama ve öğrendiklerimizi pekiştirme vakti! Bakalım 10 sorudan kaçını doğru yapabileceğiz?

İngilizcede past participle gibi bazı konulara iyice hakim olabilmek için çok ezber yapmak gerekiyormuş gibi görünebilir. Ancak aslında durum böyle değil! Aşağıda inceleyebileğiniz Novakid metodolojisi gibi etkili yöntemlerle İngilizcenin en detay konularını dahi rahatça öğrenmek mümkün!