İngilizcede noktalama işaretleri nasıl kullanılır, kuralları nelerdir? İşte detaylı konu anlatımı ve test!
İngilizcede noktalama işaretlerinin kuralları, Türkçeyle olan farklılıklarından dolayı kafa karıştırıcı olabiliyor. Yazdığımız yazılarda tam da istediğimiz şeyi aktarabildiğimizden emin olmak istiyorsak bu kuralları iyi bilmeliyiz, çünkü ufacık noktalama değişiklikleri bile bambaşka anlamlara yol açabiliyor.
Bir örnek inceleyelim:
- Let’s eat, mum!
- Let’s eat mum!
İlk cümlenin anlamı “Haydi yiyelim, anne!” iken, ikinci cümlede “Annemizi yiyelim!” demiş oluyoruz! Görüyoruz ki küçücük bir virgül işaretinin eksikliği bile böyle komik durumlara yol açabiliyor. Bu iki cümle, İngilizcede noktalama işaretlerinin öneminin yalnızca bir örneği.
Hiçbirimiz yazılarımızda böyle kafa karışıklıkları olsun istemeyiz. Merak etmeyin, bu yazımızda İngilizce noktalama işaretlerini detaylıca anlatacak, kurallarını ve kullanımlarını örneklerle göstereceğiz. Ardından da bilgi testiyle öğrendiklerimizi pekiştireceğiz. Haydi başlayalım!
İngilizcede noktalama işaretlerinin isimleri
İngilizcede yaygın kullanılan noktalama işaretlerinin birçoğunu mutlaka tanıyoruzdur, fakat bunun üstüne bir de İngilizcedeki isimlerini öğrenerek başlasak iyi olur. İşimizi kolaylaştırmak için bir tablo hazırladık:
Noktalama işareti | İngilizcedeki ismi | Türkçedeki ismi |
. | Period (Amerikan) / Full Stop (Birleşik Krallık) | Nokta |
, | Comma | Virgül |
: | Colon | İki nokta üst üste |
; | Semicolon | Noktalı virgül |
? | Question mark | Soru işareti |
! | Exclamation mark | Ünlem işareti |
‘ ’ | Single quotation mark | Tek tırnak işareti |
“ ” | Double quotation marks | Çift tırnak işareti |
– | Hyphen | Kısa çizgi / tire işareti |
– | Dash | Uzun çizgi |
( ) | Round brackets | Parantez / Yay ayraç |
’ | Apostrophe | Kesme işareti |
İngilizce noktalama işaretleri nasıl kullanılır? İşte kurallar!
İsimlerini öğrendiğimize göre artık İngilizce noktalama işaretlerinin kurallarını öğrenmeye geçebiliriz.
Haydi öğrenelim!
Period / full stop / nokta kullanımı
İngilizce nokta, “period” veya “full stop” demektir. Nokta, Amerikan İngilizcesinde “period”, Birleşik Krallık İngilizcesinde ise “full stop” olarak karşımıza çıkar.
Kullanım alanları:
- Bir cümlenin sonunu belirtmek: I went to the market.
- Kısaltmalar: Dr. Johnson
- Ondalıklı sayılar: 1.5, 15.25
Cümleyi bitiren noktadan sonraki ilk harf, yani yeni bir cümlenin ilk harfi her zaman büyük olmalıdır.
Örnek: I went to the market. They were out of eggs. (Markete gittim. Yumurtaları kalmamıştı.)
Nokta, İngilizce noktalama işaretleri arasında en yaygın olandır. İngilizce, noktalara bayılır!
Comma / virgül kullanımı
Virgül, İngilizcede “comma” olarak bilinir. İngilizcede virgül kullanımı oldukça çeşitli alanlarda görülür:
- Cümlede bulunan bir dizinin öğelerini ayırmak
Örnek: I like cats, dogs, birds. (Kedileri, köpekleri, kuşları severim.)
- Konuşmada kısa bir duraklama olduğunda
Örnek: Indeed, you have changed a lot. (Gerçekten, çok değiştin.)
- Bir cümlede farklı öznelere sahip iki önermeyi ayırmak:
Örnek: Museum tickets are very expensive, but the exhibition is very interesting. (Müze biletleri çok pahalı, fakat sergi çok ilgi çekici.)
İki önermenin öznesi aynıysa virgül kullanılmaz.
Örnek: They are very friendly and invited us to dinner. (Çok cana yakınlar ve bizi akşam yemeğine davet ettiler.)
Bu cümlede özne iki kısımda da “they.”
- Ana cümleden sonra gelen bir yan cümleden sonra
Örnek: If you happen to be in Istanbul, give me a call. (İstanbul’da olursan beni ara.)
- Bir cümleye ikincil veya ek bilgi dahil etmek
Birmingham, located in the West Midlands, is the second biggest British city after London. (Batı Midlands bölgesinde yer alan Birmingham, Londra’dan sonra İngiltere’nin en büyük ikinci şehridir.)
- Doğrudan anlatımdan önce veya sonra
Örnek: “I don’t love you anymore,” he suddenly said. (“Seni artık sevmiyorum.” dedi aniden.)
Örnek: He suddenly said, “I don’t love you anymore.” (Aniden “Seni artık sevmiyorum.” dedi.)
- Yes/no içeren cevaplarda
Örnek: – Would you like some tea? (Biraz çay ister misiniz?)
– No, thanks. (Hayır, teşekkürler.)
- Bir şeyin onaylanmasının istendiği tag question’larda
Örnek: Paul and Lili are coming to the party, aren’t they? (Paul ve Lili partiye geliyor, değil mi?)
Colon / iki nokta üst üste kullanımı
İngilizcede colon olarak geçen iki nokta üst üste işareti, aşağıdaki durumlarda kullanılır:
- Birkaç öge içeren listeleri sunmak
Örnek: The study of geography is divided into three branches: physical, human and environmental. (Coğrafya çalışması üç dala ayrılır: Fiziki, beşeri ve çevresel.)
- Alt başlıklar
Örnek: Sisters: A true story (Kız kardeşler: Gerçek bir hikaye)
- Doğrudan anlatım sunmak (virgüle alternatif olarak)
Örnek: Then she said: ‘I cannot help you.’ (Sonra dedi ki: “Sana yardım edemem.”)
- İkincisi bir öncekinin anlamını açıklayan veya genişleten iki cümleyi ayırmak
Don’t give up on your dreams: you can do it all. (Hayallerinizden vazgeçmeyin, hepsini yapabilirsiniz.)
- Saatler
Örnek: 6:30 PM, 18:30
Semicolon / noktalı virgül kullanımı
İngilizcede noktalı virgül (semicolon) kullanımı, günümüzde fazla yaygın değildir. Bunun yerine genelde verilmek istenen anlama göre nokta veya virgül kullanılır. Noktalı virgül, İngilizcede anlam bakımından ilişkili ama gramer bakımından ilgisiz iki cümleyi ayırmak için kullanılır.
Örnek: I take a trip every summer; this year I stayed home instead. (Her yaz bir yolculuğa çıkarım, onun yerine bu yaz evde kaldım.)
Question mark / soru işareti kullanımı
İngilizcede soru işaretinin (question mark) iki kullanım alanı bulunur.
- Doğrudan soruları sonlandırmak
Örnek: Where is Mary? (Mary nerede?)
Dikkat edelim; soru işareti, dolaylı anlatım sorularında kullanılmaz.
Örnek: He asked me where Mary was. (Bana Mary’nin nerede olduğunu sordu.)
- Kesin olmayan bilgileri belirtmek
Soru işaretinin bir diğer kullanım alanı ise kesinliği meçhul olan bilgilerden bahsetmek.
Örnek: The document was dated 1492(?), but the ink’s authenticity has yet to be verified. (Belge 1492 tarihli olarak belirlendi, ancak mürekkebin gerçekliği henüz doğrulanmadı.)
Exclamation mark / İngilizce ünlem işareti kullanımı
Ünlem işareti, İngilizcede “exclamation mark” demektir ve aşağıdaki durumlarda kullanılır:
- Sözlü olarak ifade edildiğinde şaşkınlık, heyecan, inançsızlık, neşe içeren cümlelerinin sonu
Örnek: I can’t believe you’re here! (Burada olduğuna inanamıyorum!)
Yaşadığınız duyguyu özellikle vurgulamak istediğinizde ünlem işareti iki veya üç kez de tekrarlanabilir, “OMG!!!” gibi mesela.
Ünlem işareti sosyal medyada oldukça sık ve yaygın olarak kullanılır. Instagram’da istediğiniz kadar abartabilirsiniz, fakat “geleneksel” tarzda yazılarda tutumlu olmaya çalışalım.
Single and double quotation marks / tek ve çift tırnak işareti kullanımı
Tırnak işareti İngilizcede quotation marks olarak bilinir. Fakat Türkçede bildiğimizden biraz farklı, çünkü İngilizcede tek ve çift olmak üzere iki farklı tırnak işareti bulunuyor.
Peki öyleyse çift tırnak işaretini (“ ”) ne zaman, tek tırnak işaretini (‘ ’) ne zaman kullanacağız? Güzel bir soru! Aslına bakarsanız, genel olarak tek ve çift tırnak işaretlerinin aynı kullanıma sahip olduğunu söyleyebiliriz. Fakat:
- Amerikan İngilizcesinde çift tırnak işareti tercih edilir.
- Birleşik Krallık İngilizcesinde tek tırnak işareti tercih edilir.
Bunu aradan çıkardığımıza göre İngilizcede tırnak işaretlerinin kullanımına bakalım:
- Doğrudan aktarımı göstermek
Örnek: “You’re late”, my boss told me. (Patronum bana, “Geç kaldın.” dedi.)
- Kitap, film, makale, video, şarkı başlıklarını belirtmek
Örnek: “Yesterday” is my mother’s favorite song. (“Yesterday”, annemin en sevdiği şarkıdır.)
- Bir söylem içinde belirli bir kelimeye işaret etmek
Örnek: I’m interested in the “how,” not in the “what”. (“Nasıl” olduğuyla ilgileniyorum, “ne” olduğuyla değil.)
- Bir kelimeyi ironik veya alaycı bir şekilde kullandığımızı söylemek
Örnek: And who is this new ‘friend’ of yours? (Peki bu yeni “arkadaşın” da kimmiş?)
Hyphen / kısa çizgi veya tire kullanımı
Tire işaretinin İngilizcesi “hyphen”dir. Dikkatli olun, tire işareti İngilizcede yalnızca bileşik kelimeleri ve sayıları birleştirmek için kullanılır. “Father-in-law,” “gluten-free” gibi kelimeleri örnek olarak gösterebiliriz.
Dash / Uzun çizgi kullanımı
İngilizcede uzun çizgi (dash), esasen daha az resmi tona sahip yazılarda kullanılan bir noktalama işaretidir:
- Bir ek bilgiyi (parantez gibi) belirtmek
Örnek: My mother – who is always on time – was late yesterday. (Annem – ki daima zamanında gelir – dün geç kaldı.)
- Özel vurgu yapmak istediğiniz bir unsuru (kelime veya cümle) göstermek
Örnek: You won’t believe it – yesterday my mother was late. (İnanmayacaksın, annem dün geç kaldı.)
Round brackets / parantez veya yay ayraç kullanımı
İngilizcede “round brackets” olarak bilinen parantez veya yay ayracın kullanım alanları şunlardır:
- Daha resmi yazılarda ek bilgi belirtmek (uzun çizgi yerine)
Örnek: My mother (who is always on time) was late just yesterday.
- Tarihler
Örnek: William Shakespeare (1564 – 1616)
- Sayfa numaralarını belirtmek
Örnek: Homework for tomorrow: punctuation in English (pages 25-30). (Yarının ödevi: İngilizcede noktalama işaretleri. (sayfa 54-60)
Apostrophe / kesme işareti kullanımı
Kesme işareti İngilizcede “apostrophe” demektir. Kullanım alanları şu şekildedir:
- Kısaltılmış formlar:
- is not > isn’t
- I am > I’m
- Let us eat > Let’s eat
- İyelik: Mary’s sister (Mary’nin kız kardeşi)
Unutmayın, eğer önceden çoğul eki almış bir kelimeye iyelik eki getiriyorsanız, kesme işareti kelimenin sonuna eklenir ve “s” yazmayız.
Örnek: The Obamas’ dog (Obamaların köpeği)
İngilizce noktalama işaretleri: Test!
İngilizcede noktalama işaretlerinin kurallarını öğrendik. Şimdi ise kendimizi bir test ile sınama zamanı! Bu 10 boşluk doldurma sorusundan kaçını doğru yapacaksınız? Haydi çözelim!
Novakid’le tanışın!
Elbette yazım ve noktalama kuralları önemli, fakat bir dili öğrenmenin en iyi yolu o dili yaşamaktan geçer. Online İngilizce kursu Novakid’de uzman eğitmenlerimiz, çocukları ezbere boğmadan, eğlence ve konuşma dolu derslerle onlara İngilizceyi sevdiriyor.
İngilizce öğrenmek bir oyun gibi keyifli olabilir! Novakid, çocukların dil öğrenme sürecini bir oyun alanına çeviriyor. Aşağıdaki videomuzda bu eğlenceli yöntemi izleyin:
Siz de hemen ilk deneme dersinizi alın!