İngilizcede bare infinitive nedir, nerelerde ve nasıl kullanılır? Konu anlatımı, örnek cümleler ve test!
İngilizce öğrenmenin belki de en uğraştırıcı yanlarından biri, birbirinden farklı tenseler ve çeşitli yapılara göre fiilleri doğru bir şekilde çekimlemek. İfade etmek istediğimiz anlama göre onlarca farklı çekim arasından hangisini seçmemiz gerektirdiği, kafa karıştırıcı olabiliyor.
Bazen ise şanslı oluyoruz ve fiilimizi çekimlemekle uğraşmamıza gerek kalmıyor! Evet, İngilizcede bazı durumlarda fiilleri oldukları gibi bıraktığımız, kişiye veya tense’e göre değiştirmekle uğraşmadığımız oluyor. Ancak tabii ki bu her zaman geçerli bir durum değil. Diğer her dilbilgisi yapısında olduğu gibi, fiilin yalın halini de ne zaman kullanabileceğimizi belirleyen unsurlar var.
Bu yazımızda tam da bu dilbilgisi yapısından, yani İngilizce bare infinitive’den bahsettik. Bare infinitive nedir, nerelerde ve nasıl kullanılır, açıkladık. Bolca örnek cümleyle konuyu iyice anladıktan sonra ufak bir bilgi testine de yer verdik. O halde haydi, hep birlikte öğrenelim!
İngilizcede bare infinitive nedir?
Konu anlatımımıza başlamak için doğal olarak her şeyden önce “Bare infinitive nedir?” sorusunu cevaplamalıyız. Bu yapının ismini Türkçeye “yalın hal” olarak çevirebiliriz. Peki o halde İngilizcede yalın hal ne demek?
Bu noktada “infinitive” kelimesini zaten tanımış olabilirsiniz. Kısaca hatırlatmak gerekirse infinitive, bir fiilin herhangi bir çekim eklenmemiş, en basit haline verilen isim. Bunu aynı zamanda “mastar” veya “eylemlik” hali olarak da adlandırabiliyoruz.
Bare infinitive ise, İngilizcedeki iki çeşit infinitive’den biri. İnfinitive türlerinin ilki olan “full infinitive”, fiilin başına “to” getirilmiş yalın halken, bare infinitive ise fiilin başına veya sonuna başka hiçbir şey eklenmeyen, yalnızca fiilin kökünün bulunduğu infinitive çeşididir.
“Read” fiilini kullanarak bu duruma bir örnek verelim. Eğer bu fiili cümle içinde yalnızca “read” şeklinde kullanırsak, üstüne herhangi bir kişi veya tense bilgisi eklemezsek, bare infinitive formunu kurmuş oluruz. Başına “to” eklersek de bu yazımızda bahsetmeyeceğimiz “full infinitive” veya “to + infinitive” formunu oluştururuz.
Fakat dikkat etmemiz gereken bir nokta var. Örneğimizden devam edersek “read” fiilinin çekimleri arasında “I read”, “you read”, “we read”, “they read” formlarının bulunduğunu biliyoruz. Ancak bu durumda fiilimiz, bare infinitive formunda olmuyor! Bunun sebebi, her ne kadar yalın hal ile biçim olarak aynı olsa da, aslında fiili yapan kişiye dair bilgi taşıyor olmaları. Yani bu durumda fiili “görünmez bir ek ile çekimlenmiş” gibi düşünebiliriz. Bu da bize bare infinitive olmadığını gösterir.
Eğer infinitiveler konusunu daha fazla detayla öğrenmek veya hafızanızı tazelemek isterseniz, İngilizce infinitive hakkındaki yazımıza göz atabilirsiniz! Bahsettiğimiz yazıda bare infinitiveleri de kısaca açıklamıştık. Şimdi ise bu konuya özellikle odaklanacağız.
İngilizce bare infinitive nerelerde kullanılır?
Bare infinitive’in ne olduğunu öğrendikten sonra, sırada nerelerde kullanıldığını görmek var. Böylece teorik bilgimizi pratiğe döküp, gerçek konuşmada nasıl uygulamamız gerektiğini öğreneceğiz. İşte İngilizcede bare infinitive kullanım alanları ve örnek cümleler!
1. Modal verblerden sonra
Bare infinitive, İngilizcenin en önemli dilbilgisi yapılarından biri olan modal verbs ile oldukça yakından bağlantılı. Bunun sebebi ise modal verblerden sonra bare infinitive kullanıyor olmamız.
Eğer kısaca hatırlamak isterseniz İngilizcede modal verbs; olasılık, kapasite, izin, gereklilik ve görev gibi çeşitli anlamları iletirken kullandığımız özel bir yardımcı fiil yani auxiliary verb türü. “Can”, “could”, “will”, “would”, “shall”, “should”, “may”, “might”, “must” gibi fiiller, modal verb grubuna dahil oluyor.
İngilizcede modal verblerden sonra bare infinitive kullanımını görmek için örnek cümlelerimizi inceleyelim.
Örnek: She can sing beautifully. (O, çok güzel şarkı söyleyebiliyor.)
Örnek: You must finish your homework. (Ödevini bitirmelisin.)
Örnek: They will come to the party. (Partiye gelecekler.)
2. Bazı algılama fiillerinden sonra
İngilizcede bazı algılama fiillerinden, yani verbs of perception’dan sonra da bare infinitive kullanıyoruz. Algılama fiilleri ise, adından da belli olabileceği üzere, bir eylemin bir başka kişi tarafından algılandığını ifade ediyor. Örneğin “see”, “feel”, “hear, “watch”, “notice” gibi fiiller bu kategoriye dahil.
Aklımızda bulundurmamız gereken bir detay da, bu tarz cümlelerde algılama fiili ve bare infinitive’in arasına, algılanan fiili gerçekleştiren kişinin veya şeyin girmesi. Aslında bu durumda algılanan fiili yapan kişi, kurduğumuz cümlenin nesnesi oluyor. Dolayısıyla İngilizcenin temel cümle sıralaması olan “özne-fiil-nesne” formülüne uymuş oluyoruz.
Örnek: She heard the baby cry. (O, bebeğin ağladığını duydu.)
Örnek: We watched the sun set. (Güneşin batışını izledik.)
Örnek: We saw them leave early. (Onların erken ayrıldığını gördük.)
3. Ettirgen yapılı cümlelerde
Bare infinitive kullanabildiğimiz bir diğer yer ise ettirgen yapılı, yani causative içeren cümleler. Ancak bunun detaylarını biraz daha açmamız gerekiyor.
Hatırlayabileceğimiz üzere İngilizcede ettirgen yapı oluşturmanın birden fazla yolu var. Bunların arasında “make someone do something”, “have someone do something”, “let someone do something” ve “help someone do something” bulunuyor. Formüllerdeki “do” fiilinin biçiminden de anlayabileceğiniz üzere bu tarz cümlelerde başkasına yaptırılan fiil, bare infinitive şeklinde kuruluyor.
Ettirgen yapının bir başka formu olan “get someone to do something” kalıbında ise yaptırılan fiil bare infinitive olmuyor. Öncesindeki “to” kelimesinden de görebiliyoruz ki, bu kalıpta full infinitive kullandığımız için bir istisna söz konusu.
Aynı zamanda, az önce olduğu gibi cümlenin ana fiili sayılan “make”, “have”, “let” veya “help” fiilleriyle bare infinitive’in arasına, bare infinitive’deki eylemi gerçekleştiren kişi veya şey giriyor.
Örnek: The teacher made the students write an essay. (Öğretmen, öğrencilere bir deneme yazdırdı.)
Örnek: His parents let him stay out late. (Ebeveynleri, geç saate kadar dışarıda kalmasına izin verdi.)
4. “Had better”, “would rather” ve “rather than” ifadelerinden sonra
İngilizcede “had better”, “would rather” ve “rather than” kalıplarını tercihlerden bahsederken veya tavsiye verirken kullandığımızı hatırlıyor olabilirsiniz. Bunlara ek olarak bir de “would prefer” var elbette, ancak “would prefer” ile full infinitive kullanıldığı için bu kalıptan burada bahsetmeyeceğiz. “Would rather”, “would prefer” ve “had better” kalıplarını bir arada öğrenmek için bu konudaki yazımıza göz atmanızı tavsiye ederiz!
Başlıktaki üç ifadeden sonra ise bare infinitive kullanıldığı için bunlara odaklanabiliriz. Bu tercih kalıpları en başta öğrencilere dilbilgisi açısından biraz tuhaf ya da karmaşık gelseler de aslında hiç de nadir değiller. Dolayısıyla bu ifadelerden hemen sonra, tercih edilen veya tavsiye edilen fiilin bare infinitive ile kullanılması gerektiğini bilmemiz iyi olur.
Önemli bir nokta ise, bare infinitive halindeki fiilin bu üç ifadeden hemen sonra gelmesi. Yani az önceki örneklerimizin aksine, burada bare infinitive’den önce fiili gerçekleştirecek olan kişiyi veya şeyi söylememize gerek yok!
Örnek: You had better call the doctor. (Doktoru arasan iyi edersin.)
Örnek: I would rather stay at home tonight. (Bu akşam evde kalmayı tercih ederim.)
Örnek: She decided to walk rather than take a taxi. (Taksi tutmaktansa yürümeyi tercih etti.)
5. Bazı ifadelerde “why” kelimesinden sonra
Son olarak, bare infinitive kullanabildiğimiz bir başka yer ise “why” kelimesini içeren bazı ifadelerden hemen sonra. Bu yapı sayesinde bir eylemin arkasında yatan sebebi sorgulayabiliriz. Türkçeye ise “Neden … yapasın ki?” gibi bir şekilde çevrilebilirler. Bu tarz ifadeler, özellikle konuşma dilinde ve biraz daha gayriresmi durumlarda daha sık karşımıza çıkacaktır.
Örnek: Why wait until tomorrow? (Neden yarına kadar bekleyesin ki?)
Örnek: Why bother with such details? (Neden böyle detaylara takılasın ki?)
Örnek: Why wait for the bus when we can walk? (Yürüyebilecekken neden otobüsü bekleyelim ki?)
Aynı zamanda, “Neden … yapmayasın ki?” anlamını vermek istiyorsak da bare infinitive’den hemen önce olumsuzluk bildiren “not” kelimesini getirebiliriz. “Why not + bare infinitive” yapıları, bir çeşit tavsiye verme yöntemi olarak da görülebilir.
Örnek: Why not ask directly? (Neden doğrudan sormayasın ki?)
Örnek: Why not take a break? (Neden bir ara vermeyesin ki?)
Örnek: Why not order a pizza? (Neden pizza söylemeyelim ki?)
İngilizce bare infinitive: Sıkça sorulan sorular
İngilizce bare infinitive nedir ve nerelerde kullanılır, bolca örnek cümleyle birlikte öğrendik. O halde yazımızı bitirmeden önce bare infinitive hakkında sıkça sorulan sorulardan bazılarını cevaplayalım:
Bare infinitive ne zaman kullanılır?
Bare infinitive kullanılabilen 5 çeşit durum vardır: modal verblerden sonra, algılama fiillerinden sonra, bazı ettirgen yapılarda, “had better” / “would rather” / “rather than” ifadelerinden sonra ve bazı ifadelerde fiilin sebebini sormak veya tavsiye ima etmek için “why” kelimesinden sonra.
Bare form ne demek?
İngilizcede bare form, bir fiilin herhangi bir tense veya kişi bilgisi taşımayan, çekimsiz, en basit formudur. Türkçeye “yalın hal” olarak çevirebileceğimiz bare form, fiilin sözlükte karşımıza çıkan hali olarak da düşünülebilir.
Infinitive nedir örnekler?
İnfinitive, İngilizcede fiilin kişi veya tense bilgisi taşımayan, Türkçeye “mastar” veya “eylemlik” şeklinde çevrilebilen haline verilen isimdir. Full infinitive ve bare infinitive olarak ikiye ayrılır. Örnek vermek gerekirse “okumak” fiili için “to read” (full infinitive) ve “read” (bare infinitive); “yemek” fiili için “to eat” (full infinitive) ve “eat” (bare infinitive) birer infinitive formudur.
Infinitive with to nedir?
“İnfinitive with to”, İngilizcede “full infinitive” yapısına verilebilecek bir başka isimdir. Fiilin başına “to” eklenerek kurulan infinitive formuna denir. En yaygın kullanım alanları duygu, düşünce, istek, niyet ya da amaç bildiren fiilleri tamamlamak, bir fiili cümlenin öznesi yapmak, ve sıfatların anlamını değiştirmektir.
İngilizce bare infinitive: Test!
İngilizce bare infinitive konu anlatımımızın sonuna geldik. O halde noktalamak için, kendimizi kısa bir bilgi testiyle sınayalım! Bakalım 10 sorudan kaçını doğru bileceksiniz?
Novakid’le tanışın!
İngilizcede fiillerin farklı formlarını bilmek, dilbilgisi açısından doğru cümleler kurabilmek için olmazsa olmaz. Ancak elbette bunu yalnızca ezber yaparak öğrenmek mümkün değil. Aynı zamanda dili yaşamak, öğrenirken eğlenmek gerekiyor. Novakid’de çocuklar için online İngilizce derslerimizde tam da bu deneyimi bulabilirsiniz! Eğer siz de çocuğunuzun bol bol oyunla ve eğlenceyle İngilizce öğrenmesini isterseniz ücretsiz deneme dersinizi şimdi alın!