İngilizlerin meşhur kahvaltısı: İngiliz kahvaltısı nedir, içinde neler bulunur?

İngiliz kahvaltısı, adından da basitçe anlaşılabileceği üzere, İngiltere’de sıkça tüketilen kahvaltı tabağına verdiğimiz isim. Bu kahvaltıya İngilizcede “traditional English breakfast”, “England traditional breakfast” veya “English breakfast” da diyebiliriz. Ancak aslında bu kahvaltıya daha çok “Full English” veya “fry-up” isimleri takılıyor. Neden böyle dendiğini birazdan anlayacağız!

İngiliz kahvaltısını bu kadar öne çıkaran şey, yalnızca bir yemek değil, aynı zamanda İngiliz kültürünün bir sembolü haline gelmiş olması. Bunun bir sebebi de İngiliz kahvaltısının diğer Avrupa ülkelerinin kahvaltılarına kıyasla epey farklı olması.

Birçok Avrupa ülkesi nispeten hafif kahvaltıları tercih ederken İngiliz kahvaltısı dopdolu bir tabak olarak karşımıza çıkıyor. İngiliz kahvaltısı, tek tabağın birçok farklı yiyecekle doldurulmasını içerdiği için de “Full English breakfast”, yani Türkçeye kelimesi kelimesine çevirirsek “Tam İngiliz Kahvaltısı” adını alıyor. Tabii biz Türkçede İngiliz kahvaltısı için bu terimi kullanmıyoruz.

İngiliz kahvaltısının kısa tarihi

İngiliz kahvaltısının önemli bir kültürel sembol haline gelmesinde tabii ki tarihinin de büyük payı var. Diğer Avrupa ülkelerine kıyasla böylesine ağır bir kahvaltı nasıl ortaya çıkmış ve nasıl popülerleşmiş, kısaca açıklayalım!

Bu meşhur kahvaltının ilk defa ortaya çıkışı uzun zaman önce, Orta Çağ’da görülüyor. Ancak biliyoruz ki o zamanlar soylu olmayan insanlar pek de zengin değil ve dolayısıyla çeşitli yemeklere de kolay kolay erişemiyorlar. 

O dönemin zengin soyluları ise kahvaltı da dahil olmak üzere öğünlerde çeşitli yemeklere yer vermeyi bir zenginlik göstergesi olarak görüyorlar. Yani zenginlerin biraz da gösteriş olsun diye büyük ve çeşitli kahvaltı tabakları hazırlaması, İngiliz kahvaltısının bir fikir olarak ortaya çıkmasını sağlıyor. Tabii bu zamanlardaki kahvaltı, günümüzdekinden de epey farklı.

İngiliz kahvaltısının biraz daha yayılması, 19. yüzyılda Kraliçe Victoria döneminde gerçekleşiyor. Bu dönemde zenginleşmeye başlayan orta sınıf, tıpkı soylular gibi doyurucu kahvaltılar yiyebilmek istiyor. Böylece İngiliz kahvaltısı, orta sınıfa da yayılmaya başlıyor.

20. yüzyılın başlarındaki Kral Edward döneminde, Sanayi Devrimi’nin de bir sonucu olarak İngiliz kahvaltısı, en popüler dönemini yaşıyor ve günümüzdeki halini alıyor. Hem gıdaların ucuzlaması, hem tarifin artık standart bir hale gelmesi, hem de fabrika işçilerinin güne başlarken doyurucu bir kahvaltıya ihtiyaç duyması, İngiliz kahvaltısını oldukça ön plana çıkarıyor.

İngiliz kahvaltısı, işçi sınıfı arasında o kadar yaygınlaşıyor ki 1950’lerde İngiltere nüfusunun neredeyse yarısının güne İngiliz kahvaltısı yiyerek başladığı söyleniyor! O zamandan beri popülerliği epey azalmış olsa da İngiliz kahvaltısı, günümüzde de ara sıra tüketilmeye devam ediyor.

İngiliz kahvaltısının neden İngiliz kültüründe bu kadar önemli bir yer tuttuğunu anladığımıza göre şimdi tarihi bir kenara bırakıp tabağa odaklanabiliriz! Geleneksel bir İngiliz kahvaltısında neler var, hep birlikte öğrenelim!

• Pastırma

İngiliz kahvaltısının olmazsa olmazlarından biri, pastırma. Tabii pastırma dediğimizde unutmamamız gerekiyor ki İngilizler, bizim pastırmamızı değil, “bacon” olarak bilinen domuz pastırmasını kullanıyor. Ancak elbette biz eğer istersek dana bacon gibi alternatifler de kullanabiliriz.

Pastırma, İngiliz kahvaltısı tabağında yağda kızartılmış bir şekilde yer alıyor. İngilizler, yağsız olmasını tercih ettikleri pastırma dilimlerini çıtır çıtır oluncaya kadar kızartıyorlar.

• Yumurta

Birçok kültürde yumurta, kahvaltının vazgeçilmezlerinden biri. İngiliz kahvaltısı için de durum aynı. Ancak İngiliz kahvaltısında özellikle de kızartılmış göz yumurta, veya bazen de çırpılmış ya da poşe yumurta tercih ediliyor. Kaynamış yumurta veya omlet ise geleneksel İngiliz kahvaltısının birer parçası değiller.

• Sosis

İngilizlerin halk arasında “banger” adını taktığı sosisler de İngiliz kahvaltısının önemli bir parçası. Tıpkı pastırmada olduğu gibi burada da İngilizler, normalde domuz etinden yapılan büyük sosisler kullanıyor. Tekrardan, eğer istersek bizler dana sosis kullanabiliriz. Önemli olan kısım, sosisin neyden yapıldığı değil, uzun sosislerden olması.

Sosisi pişirme şekli ise ya ızgara, ya da kızartma olarak tercih ediliyor. Fark ettiyseniz daha şimdiden üç defa kızartmadan bahsettik bile. İşte tam da bu yüzden İngiliz kahvaltısının bir diğer adı, “kızartmak” anlamına gelen “to fry” fiilinden üretilen “fry-up”!

• Kızarmış ekmek

Batılı kültürlerin kahvaltılarında sık sık karşılaştığımız kızarmış ekmek, geleneksel bir İngiliz kahvaltısı tabağında da kendine yer ediniyor. İngilizler, kızarttıkları ekmek dilimlerini göz yumurtanın sarısına banmaktan epey keyif alıyorlar.

Kızarmış ekmek kelimesinin İngilizcesinin ise “toast” olduğunu unutmayalım. Dikkatli olun: Eğer İngilizce konuşulan bir ülkede kahvaltı sipariş ederken Türkçedeki tostu düşünüp “toast” derseniz, önünüze sadece birkaç dilim kızarmış ekmek gelince hayal kırıklığına uğramayın!

• Pişmiş domates

Buraya kadar saydığımız şeyler, Türk veya Amerikan kahvaltıları gibi yemeklerde de sık yer alan malzemelerdi. Şimdi ise İngiliz kahvaltısının biraz özgünleşmeye başladığı noktaya geldik, çünkü sıradaki yiyeceğimiz pişmiş domates!

İngilizler, geleneksel bir İngiliz kahvaltısı için genellikle ufak domatesleri yarıya kesip, suyunu çok kaybetmeyecek şekilde pişirmeyi tercih ediyorlar. Böylece tabağın geri kalanında bolca bulunan etlerin tat profili de biraz dengelenmiş oluyor.

• Mantar

Başka kültürlerin kahvaltılarında görmeyi pek beklemeyeceğimiz, fakat geleneksel bir İngiliz kahvaltısı tabağında yer alan bir diğer malzeme ise mantar. Genellikle ufak boyutta olması tercih edilen mantarlar, tereyağında sotelenerek tabağa ekleniyor. Böylece İngiliz kahvaltısına farklı bir tat ve doku içeren bir yiyecek katılmış oluyor.

• Black pudding

İngiliz kahvaltısının kendine özgü bir diğer malzemesi de “black pudding” adlı bir yiyecek. Bu, domuz kanından yapılan, koyu renkli bir sosis çeşidi.

Black pudding için bir alternatif bulmanın zorluğu bir yana, içinde kan olması da pek hoşunuza gitmemiş olabilir. Sizi çok iyi anlıyoruz, ama endişelenmeyin! Zaten black pudding, çok aşırı geleneksel davranmak istemediğiniz sürece İngiliz kahvaltısında bulunmak zorunda değil. Birçok İngiliz de bu malzemeyle uğraşmamayı tercih ediyor

• Kuru fasulye

Şimdi ise İngiliz kahvaltısını İngiliz kahvaltısı yapan, başka hiçbir ülkenin kahvaltısında bulamayacağımız yegane malzemeye geldik. Yanlış okumadınız, gerçekten de sıradaki malzememiz kuru fasulye!

Tabii aslına bakarsanız Türk yemeği olarak bildiğimiz kuru fasulyeden de bahsetmiyoruz. “Baked beans” adı verilen bu yemek, kuru fasulyeye oldukça benzese de tatlı bir sosla yapılıyor. Yine de kahvaltıda fasulye bulunması başlı başına ilginç bir olay!

İngiliz kahvaltısının fasulyesi, dikkat çektiği kadar tepki de çekiyor. Hatta sırf fasulyeden ötürü İngiliz kahvaltısıyla sık sık dalga geçildiği dahi oluyor. Tabii her ne kadar garip gelse de sırf alışkın olmadığımız için bunu kötülememek lazım. Belki deneyince bizim de hoşumuza gidecektir!

İngiliz kahvaltısını böylece yakından tanımış olduk. Kısa bir tarif vermeden de yazımızı sonlandırmayalım! İşte iki kişilik İngiliz kahvaltısı tarifi:

Malzemeler:

• 4 adet büyük sosis
• 4 dilim bacon
• 1 su bardağını dolduracak kadar mantar
• 2 küçük domates
• 4 dilim ekmek
• 4 yumurta
• 1 kutu pişmiş fasulye (bazı yerlerde “baked beans” olarak satılır)

Bu tarif için iki tavaya ve bir de ufak tencereye ihtiyacımız olacağını da söylemeden geçmeyelim.

Adımlar:

1. Pişmiş fasulyeleri ufak bir tencerede kısık ateşte ısıtın.
2. Sosisleri ve bacon dilimlerini aynı tavada orta-kısık arası ateşte pişirin. Hem sosisleri hem de bacon dilimlerini iyice pişinceye kadar çevirin. Black pudding kullanmayacağınızı varsayıyoruz, ama eğer olur da kendisini ya da bir alternatifini bulursanız onu da dilimleyip aynı tavada pişirebilirsiniz.
3. Diğer bir tavayı hafifçe yağlayın ve mantarları hafif kahverengi bir renk alana kadar pişirin. Aynı tavada, yarım şeklinde kestiğiniz domatesleri, kabuk olmayan taraf alta gelecek şekilde suyunu fazla salmasına izin vermeden pişirin.
4. Dilerseniz, ekmek dilimlerinizi tereyağıyla bir tavada kızartın. Bir ekmek kızartma makinesi de elbette iş görecektir.
5. Yumurtaları yağda istediğiniz kıvama gelinceye kadar pişirin. İngiliz kahvaltısı için sarısı kolayca dağılan, sahanda yumurta tercih edilir.
6. Tüm malzemeleri tek bir tabağa sığdırın ve isteğinize göre tuz ve karabiber ekleyin.

İşte geleneksel İngiliz kahvaltısı hazır! Yanına bir fincan sütlü çay koyarak gününüze “tam İngiliz” bir başlangıç yapabilirsiniz. Afiyet olsun!

İngiliz kahvaltısı hakkında en önemli bilgileri öğrendiğimize göre şimdi de bu konuda sıkça sorulan sorulardan bazılarını cevaplayalım.

İngiliz kahvaltısında ne olur?

İngiliz kahvaltısında geleneksel olarak sosis, pastırma (bacon), kızarmış ekmek, pişmiş domates, mantar, yağda yumurta ve kuru fasulye (baked beans) bulunur. Buna ek olarak “black pudding” adlı bir sosis türü ve “hash brown” (rendelenmiş patates köftesi) da eklenebilir.

İngiliz kahvaltısı nasıl yapılır?

İngiliz kahvaltısı için sosis, pastırma (bacon), yağda yumurta, kızarmış ekmek, pişmiş domates, mantar ve kuru fasulyenin hepsi aynı tabağa konur ve sıcak şekilde servis edilir. Bazen tabağa “black pudding” adı verilen bir sosis çeşidi veya “hash brown” adlı rendelenmiş patates köftesi de eklenebilir.

İngilizler sabah kahvaltısında ne içer? 

İngilizler kahvaltıda genellikle sütlü çay içmeyi tercih eder. Bunun yanı da kahve veya taze sıkılmış meyve suyu da sık tercih edilen seçenekler arasındadır.

İngilizlerin kültürünü yakından tanıyabilmek için yalnızca İngiliz kahvaltısını bilmek değil, ülkenin diline bütünüyle hakim olmak gerekiyor. Bunun için de dili yaşayarak öğrenmemiz lazım. Novakid’de online İngilizce derslerimizde çocuklara tam da bu fırsatı sunuyoruz. Eğer siz de çocuğunuzun İngilizceyi en doğal haliyle öğrenip farklı kültürleri tanımasını isterseniz ücretsiz deneme dersinizi hemen şimdi alın!