Hiperaktivite ve dikkat eksikliği olan çocuklar için etkili çalışma önerileri

Hiperaktivite ve dikkat eksikliği aslında çocukların dünyasında sıkça karşılaşılan ve hayatı biraz daha “hareketli” hale getiren bir durum. Kısaca açıklamak gerekirse hiperaktif çocuklar yerinde durmakta zorlanır, sürekli hareket hâlinde olmak ister ve enerjileri hiç bitmez gibi görünür. 

Dikkat eksikliği ise onların bir konuya uzun süre odaklanmalarını zorlaştırır; yani bir şeyi yapmaya başlarlar ama bir süre sonra ilgileri başka bir yöne kayabilir. Bu iki durum bir araya geldiğinde çocuklar, derslerde veya günlük işlerde zorlanabilir. 

Ancak doğru destek ve uygun yaklaşımlarla, hiperaktivite ve dikkat eksikliği olan çocuklar da potansiyellerini ortaya koyabilir ve başarıya ulaşabilir. Enerjilerini doğru kanallara yönlendirdiğinizde aslında ne kadar yaratıcı ve farklı bakış açısına sahip olduklarını görmek mümkün!

1. Kısa ve molalı ders çalışma süreci planlayın: Hiperaktif çocuklar, uzun süre bir yerde oturup tek bir konuya odaklanmakta zorlanabiliyor. Bu yüzden dersleri daha kısa sürelere bölüp aralara küçük molalar eklemek onların dikkatini taze tutabilir. Nörobilimci Katherine Leonchick’in tavsiyesine göre 10-15 dakikalık kısa molalar, çocukların dikkatini tazeleyebilir. Ayrıca ders aralarında onları biraz hareket ettirmek, enerjilerini yeniden toplamalarına yardımcı olur.
2. Hareket etmelerine izin veren öğrenme yöntemleri kullanın: Hiperaktif çocuklar yerinde durmakta zorlanabiliyor; bu yüzden hareket etmelerine olanak sağlayan ders yöntemleri tercih edebilirsiniz. Örneğin İngilizce alfabeyi öğrenirken zıplayarak harfleri söylemelerine izin vermek eğlenceli olabilir. Dr. Katherine Leonchick şöyle diyor: “Fiziksel aktivite, hiperaktif çocuklar için faydalıdır. Sakinleşmeye ve odaklanmaya yardımcı olan katekolaminlerin (dopamin, adrenalin ve norepinefrin” üretimini artırır.” Hareketli çocuğa yaklaşım dediğimiz de işte tam olarak bu!
3. Görsel ve işitsel destekleyici materyaller kullanın: Uzman Katherine Leonchick’e göre görsel yardımcıları kullanmak önemli. Renkli kartlar, animasyonlar, eğlenceli videolar… Evet, hiperaktif çocuklar görsel şeylere bayılır! Ayrıca sesli hikâyeler, şarkılar veya ritmik anlatımlar da odaklanmalarını artırabilir. Bu, “Hiperaktif çocuğa ne iyi gelir?” sorusuna en renkli cevabı sunuyor aslında çünkü bu çocuklar için ders sadece “görme” değil, öğrenme stillerine göre “işitme” ve “hareket etme” deneyimi de olmalı.
4. Arkadaş ilişkilerini destekleyin: Nörobilimci Katherine Leonchick’in tavsiyelerinden bir diğeri de çocuğun arkadaşlarıyla sosyal ilişkiler kurabilmesi için yönlendirici olmanız. Ortak oyunlar, görev dağılımı gibi sosyal aktivitelerde onun nasıl katkıda bulunabileceğini gösterebilirsiniz.
5. Ödüllerle motive edin: Her çocuk ödülleri sever ama hiperaktif çocuklar için ödüllerin yeri bambaşkadır. Uzman Katherine Leonchick, çocuğun başarması gereken büyük görevleri daha küçük adımlara bölüp her küçük görevi tamamladığında ona bir ödül veya övgü sunarak motivasyonunun yükseltilmesi gerektiğini söylüyor. Böylece çocuklar, çabalarının karşılığını aldıklarını hisseder ve öğrenme sürecine daha hevesli katılırlar. Kısacası küçük ödüller büyük motivasyon yaratır!
6. Dikkat dağıtıcı unsurları azaltın: Hiperaktif çocuklar, etraflarındaki her şeyden etkilenir. Yani çalışma alanlarındaki dikkat dağıtıcı unsurları en aza indirmek çok önemli. Gürültüsüz, sade ve düzenli bir alan yaratmak; odaklanmalarını kolaylaştırır. Masada renkli, dikkat dağıtıcı nesnelerden arındırılmış bir alan, hiperaktif çocuklar için kesinlikle daha iyi bir öğrenme ortamı sunar.
7. Rutinleri sevmeleri için yardımcı olun: Rutinler, hiperaktif çocuklar için olmazsa olmazlardan. Günlük bir düzen ve alışkanlık geliştirmek, onların kendilerini güvende hissetmelerini sağlar. Bir örnek verecek olursak; her gün aynı saatte ders çalışmak veya aynı sırayla etkinlikleri yapmak, daha rahat hissetmelerine ve stresten uzak durmalarına yardımcı olabilir.
8. Kendi hızlarında ilerlemelerine izin verin: Her çocuğun öğrenme hızı farklıdır ve hiperaktif çocuklar da kendi hızlarına göre öğrenme sürecini daha verimli hâle getirirler. Zorlamadan, onların hızına göre öğrenme süreçlerini düzenlemeniz, kendilerini baskı altında hissetmemelerini sağlar. Sabırlı olmak ve onların küçük adımlarla ilerlemesine izin vermek, “Hiperaktivite ve dikkat eksikliği olan çocuğa nasıl davranmalı?” sorusuna yönelik epey faydalı bir yaklaşım!
9. Pozitif geri bildirim verin: Nörobilimci Katherine Leonchick’in bir diğer tavsiyesi ise çocuğun olumlu davranışlarının takdir edilmesi. Hiperaktif çocuklara pozitif geri bildirimler verdiğinizde motivasyonları artarak dikkat süreleri gelişebilir.
10. İlgi çekici malzemeler kullanın: Renkli kalemler, yapışkanlı renkli kâğıtlar, eğlenceli yöntemler… Evet, hiperaktif çocuklar bunlara bayılır! Ders materyallerini onların ilgisini çekecek şekilde hazırlamak, ders çalışmayı eğlenceli bir hâle getirir. Mesela masal kitapları veya interaktif materyallerle ders yapmak onların ilgisini uzun süre koruyabilir.
11. Enerjilerini atabilecekleri fiziksel aktivite imkânları sunun: Gün boyunca enerjik kalmayı başaran bu çocuklar için fiziksel aktivite kaçınılmaz! Yürüyüş yapmak, sporla ilgilenmek ya da basit egzersizler yapmak; onların enerjilerini atmalarına ve daha sakin bir zihinle ders çalışmalarına yardımcı olur. Bu tarz aktiviteler, aşırı hareketli çocuklar için günlük hayatın vazgeçilmez bir parçası olabilir.
12. Duygusal destek sağlayın: Dr. Katherine Leonchick’in bir diğer önerisi ise ebeveynlerin duygusal desteği. Özellikle zorlandıkları ya da hata yaptıklarında anlayışlı ve sabırlı olmak; başarısızlıkla baş etme yollarını öğretmek gerekiyor.
13. Okul ve aile arasında köprü kurun: Hiperaktif çocukların eğitim sürecinde okul ve ailenin işbirliği içinde olması çok önemli. Öğretmenlerle düzenli iletişim kurmak, çocuğun okulda nasıl bir performans gösterdiğini takip etmek ve gerektiğinde birlikte çözüm üretmek, minik hiperaktiflerin başarısını artırır.
14. Sosyal etkinliklere teşvik edin: Sosyal etkinlikler, hiperaktif çocukların kendilerini ifade etmeleri ve özgüven kazanmaları açısından azımsanamayacak öneme sahip. Dans, tiyatro veya takım sporları gibi etkinlikler; sosyal becerilerini geliştirmek için en etkili yollardan.
15. Birlikte hareket edin ve rol model olun: Birçok çocuk gibi hiperaktif çocuklar da gördükleri davranışlardan çabuk etkilenir. Ebeveynlerinden duyduklarını değil, gördüklerini alışkanlık olarak edinirler. Buradan yola çıkarak, ders çalışırken veya bir görev yaparken onlara eşlik edebilirsiniz. Örneğin bir ödev yapıyorsa siz de yanında bir şeyler yazın veya okuyun. Sizin odaklanmanızı görmesi, onu da motive eder. Tabii bu süreçte kısa aralar vermeyi de ihmal etmeyin!
16. Özel ilgi alanlarını keşfedip destekleyin: Hiperaktif çocuklar genellikle bazı alanlarda büyük bir ilgi ve yetenek gösterir. Mesela müzik, resim veya spor gibi alanlara ilgi duyuyorsa bu alanları desteklemeniz önemli. İlgi duyduğu bir şeyle uğraşmak, odaklanmasını ve enerjisini kanalize etmesini sağlamasının yanı sıra özgüvenlerini de artırır.
17. Empatiyle yaklaşın: Dr. Katherine Leonchick, çocuğun dikkatini toplayamadığı ya da huzursuz olduğu anlarda ebeveynlerin, onların duygularını ifade etmesi için alan tanıması gerektiğini söylüyor. “Seni anlıyorum.” gibi empati cümleleri kurarak hiperaktif bir çocuğun güvende hissetmesine yardımcı olabilirsiniz.
18. Günlük program oluşturun: Uzman Katherine Leonchick: “Yemek yeme, uyuma, oyun oynama ve ders çalışma için belirli saatlerin olduğu net bir günlük program oluşturun. Görevleri, küçük parçalara bölün.” tavsiyesiyle rutinlerin ve programa bağlı kalmanın önemini vurguluyor.
19. Küçük sorumluluklar verin: Hiperaktif çocuklar, kendilerini önemli ve faydalı hissettiklerinde daha motive olurlar. Bu yüzden günlük hayatlarında onlara küçük sorumluluklar verebilirsiniz. Örneğin sofrayı kurmak veya bitkileri sulamak gibi basit görevler, onların dikkat ve sorumluluk duygusunu geliştirebilir. Bu tür küçük görevler aynı zamanda enerjilerini yönlendirmelerine yardımcı olur. Son olarak, başarıyla tamamladıkları her küçük iş için onları takdir etmeyi unutmayın!

Hiperaktif çocuklar, doğru yöntem ve yaklaşımlarla büyük başarılar elde edebilir. “Hiperaktif çocuğa nasıl ders çalıştırılır?” veya “Hiperaktif çocuğa nasıl davranılmalı?” gibi sorulara yanıt bulmak, bu çocukların potansiyellerini ortaya çıkarmalarına katkı sağlar. Yukarıdaki ipuçları sayesinde, hiperaktif çocukların öğrenme sürecini daha eğlenceli ve etkili hale getirebilirsiniz.

Unutmayın, her çocuk farklıdır ve her birinin kendine has öğrenme tarzı vardır. Hiperaktif çocuklar, uygun destekle kendilerini daha iyi ifade edebilir ve eğitim hayatlarında önemli başarılara imza atabilirler…

İşte çocuklarda hiperaktivite ve dikkat eksikliği için sıkça sorulan sorular ve cevapları!

Hiperaktif çocuklar için neler yapılabilir?

Hiperaktif çocuklar için enerjilerini doğru yönlendirebilecekleri bir ortam oluşturmak önemli. Hareket etmelerine izin veren aktiviteler yapmak ve kısa molalar eklemek, öğrenme sürecine daha kolay uyum sağlamalarına yardımcı olur. Bunların yanında onlara rutinler ve küçük sorumluluklar vererek özgüvenlerini artırabiliriz!

Hiperaktif çocuğa nasıl ders çalıştırılır?

Hiperaktif çocuklara ders çalıştırırken kısa ders aralıkları planlamak ve sık sık hareket molaları vermek en etkili yöntemlerden. Öte yandan ders materyallerini görsel, işitsel ve dokunsal uyaranlarla destekleyerek ilgilerini canlı tutarsanız öğrenme motivasyonları artabilir.

Bir çocuğun hiperaktif olduğu nasıl anlaşılır?

Bir çocuğun hiperaktif olduğunu; yerinde duramama, sürekli hareket etme isteği ve dikkatini uzun süre koruyamaması gibi belirtilerden anlayabilirsiniz. Bunların yanı sıra genellikle çok konuşurlar, sıklıkla bir şeyleri unutabilirler ve başladıkları işi tamamlamakta zorlanırlar.

Novakid, çocuklara ve ebeveynlere merak edilen konular hakkında cevaplar verirken uzman eğitmenler tarafından online İngilizce eğitimi de veriyor! Novakid’in ilk deneme dersini çocuğunuz için ücretsiz alarak İngilizceyi interaktif ve eğlenceli bir şekilde öğrenmesini sağlayabilirsiniz!