5 min Deneme, yani essay yazmak her dilde olduğu gibi İngilizcede de okul işlerinde işinize yarayacak bir yetenek. Sonuçta derslerde bildiklerinizi yazı olarak düzenli bir şekilde karşı tarafa aktarmanız gerekiyor. Bu sebeple bu içeriğimizde “İngilizcede deneme yazısı (essay) nedir?” sorusunu cevaplayıp essay yazmak için bilmeniz gerekenlerden bahsedeceğiz.
İngilizce deneme yazısı (essay) nedir?
Essay, bir konu üzerinde yazılan kısa bir parçadır. Okuyanları bilgilendirmek, bir şeye ikna etmek, bir konuyu açıklamak amaçlarıyla yazılabilir. Deneme yazısı yazmak, hem okul hem de iş hayatında işinize yarayacak bir yetenektir.
Essay yazarken fikirlerinizi etkili bir şekilde karşı tarafa iletebilmek için kullandığınız dilin açık ve net olduğundan emin olmalısınız. Yazınızın etkili olması için dikkat etmeniz gereken bir diğer nokta ise organizasyonu. İngilizcede ideal bir deneme yazısı (essay); giriş, gelişme ve sonuç olarak üç bölüme ayrılmalı. Bu yapıyı kullanarak fikirlerinizi daha iyi bir şekilde aktarabilirsiniz.
İngilizce deneme (essay) nasıl yazılır?
Essaylerin ne demek olduğundan bahsettik, peki yazarken neler yapmalıyız? Gelin biraz da bundan konuşalım.
Yazmadan önce yapılması gerekenler
Yazınızı yazmaya başlamadan önce bazı hazırlıklar yapmanız gerekiyor.
Öncelikle yazınızın konusunu, sizden istenen şeyi tam olarak anlamanız lazım. Sonrasında ise bu fikri kendi içerisinde küçük parçalara bölmeli, yazınızın içerisinde ne olacağına dair bir beyin fırtınası yapmalısınız. Aklınıza gelen fikirleri serbest olarak not edebilirsiniz.
Bundan sonra eğer gerekiyorsa konuya dair araştırmalarınızı yapmalısınız, böylelikle içi dolu bir yazı yazabilirsiniz. Eğer sizden kaynakça isteniyorsa bu noktada kaynaklarınızı not almayı unutmayın, böylece yazınızın kaynak kısmında bilgilerinizi nereden edindiğinizi gösterebilirsiniz.
Araştırmalarınızı bitirdikten sonra yazınızın ana fikrinin ne olacağını düşünmelisiniz. Üzerine tartışılabilen, kesin bir bilgi olmaması gereken ana fikir, yazınızın temelini oluşturacaktır.
Yazıyı yazmaya başlamadan önce yapmanız gereken son şey ise denemenizin yapısını çıkarmak. Giriş, gelişme ve sonuçtan oluşması gereken yazınızda ana fikrinizi destekleyebilmek için gelişme bölümündeki paragrafların her birinde nelerden bahsedeceğinizi belirleyip yazıyı yazmaya başlamadan önce kendinize bir yol haritası oluşturabilirsiniz.
Artık yazıyı yazmaya hazırsınız!
Deneme yazısına nasıl başlanır? (Giriş)
Yazınıza başlarken ana fikrinizi belirten bir giriş paragrafıyla konuya girmelisiniz. Giriş paragrafınızda okuyucuyu yazıya bağlayan bir cümle olması, yazınızın okunabilirliği açısından faydalı olacaktır. Bununla birlikte gelişmeye girmeden önce konuyla ilgili arka plan bilgileri de verebilirsiniz.
Gelişme paragrafları
Konuya girmenizin ardından ana fikrinizi destekleyecek gelişme paragrafları yazmanız gerekiyor. Örneğin ana fikriniz “İngilizce, Almanca’dan daha kolay bir dildir” ise gelişme paragraflarınızın her birinin ana fikri, yazının ana fikrini destekler nitelikte olmalıdır – örneğin “İngilizcede kelimelerin cinsiyeti yoktur.” veya “İngilizcenin cümle yapısı daha kolaydır.” gibi.
Gelişme paragraflarınız da tıpkı yazınız gibi belli bir yapı üzerine kurulmalıdır. İlk olarak paragrafınızın ana fikrinden bahsetmelisiniz. Sonrasında ise bu fikri destekleyen örnekler veya açıklamalarla devam etmelisiniz. Paragrafınızı konuyu toparlayan bir son cümle ile bitirebilirsiniz. Bu şekilde anlaşılması kolay, düzenli bir gelişme paragrafı yazmış olursunuz.
Paragraflar arasında akıcı bir geçiş sağlamak için fikirlerinizi uygun bağlaçlarla birbirine bağlamayı unutmayın. Örneğin bir fikirden tersi bir fikre geçecekseniz “however, although, even though, but” gibi karşıtlık bağlaçları kullanabilirsiniz. Yazacağınız şey o ana kadar yazdıklarınızı destekliyorsa da “moreover, what’s more” gibi bağlaçlar kullanarak yazınızın akıcılığını artırmanız mümkün.
Sonuç paragrafı
Gelişme paragraflarınızla fikrinizi desteklemenizin ardından yazıyı toparlayıp bitirmeniz gerekiyor, bunun için bir sonuç paragrafına ihtiyacınız var. Bu paragrafa başlarken yazınızın ana fikrinizi farklı bir şekilde tekrar ifade etmeli, bunu destekleyen fikirleri de birbirine bağlayarak okura hatırlatmalısınız. Sonuç paragrafınızda sadece yazınızda olanların kısa bir şekilde üzerinden geçmelisiniz, okura herhangi bir yeni fikir sunmamalısınız.
Eğer ödevinizde sizden kaynakça istenmişse yazınızın sonunda yararlandığınız kaynakları düzenli bir şekilde, sırayla belirtmelisiniz.
Son kontrol ve düzenlemeler
Yazınızı bitirdikten sonra geriye kontrol etmesi kalıyor. Kontrol aşamasına geçmeden önce biraz zaman geçtiğinden emin olmalısınız, böylece yazıya temiz bir kafayla, yeni bir gözle bakmanız mümkün olacaktır.
Deneme yazınızı kontrol ederken her paragrafın düzenli bir şekilde sıralandığından, fikirlerin birbirine açık şekilde bağlandığından, yan fikirlerinizin ana fikrinizi desteklediğinden emin olmanız lazım. Bunları kontrol edip yazınızın yapısında bir hata varsa düzeltmelisiniz.
Sonrasında ise yazınızı dil açısından kontrol ederken yapmanız gereken şey, tıpkı başka biri gibi yazıyı dışarıdan okuyarak hatalarınızı aramak. Yazdığınız denemeyi sesli bir şekilde okuyarak cümle düşüklüklerini daha rahat anlayabilirsiniz. Bununla birlikte dil bilgisi hatalarını da kontrol etmeyi unutmayın.
Etkili yazı yazabilmek için dikkat etmeniz gerekenler
Yazı yazarken okurun ilgisini çekebilmek için kullanabileceğiniz bazı teknikler bulunuyor. Bunlardan yararlanarak yazınızı daha okunası bir hâle getirmeniz mümkün.
- İlgi çekici örnekler verin
Okurun yazıda kalmasını sağlayabilmek, ilgisini diri tutabilmek için fikirlerinizi örneklerle desteklemelisiniz. Böylelikle fikriniz sadece yazıda kalmaz, verdiğiniz örnekler okurun aklında konuyu somutlaştırabilir. Örneğin İngilizce’nin Almanca’dan daha kolay olduğunu gösterirken Almancadaki cinsiyetli kelimelerden bahsedip İngilizcede bunları ezberlemeye gerek olmadığını söyleyebilirsiniz.
- Sade, doğrudan bir dili tercih edin
Karışık cümleler, anlaması zor kelimeler kullanmak okuru yazıdan kaçırabilir. Bu sebeple kullandığınız dili mümkün olduğunca sade tutmalısınız. Böylece okura daha kolay bir deneyim sunarak yazınızın okunabilirlik seviyesini artırabilirsiniz.
- Farklı uzunlukta ve yapıda cümleler kullanın
Aynı uzunlukta cümleler kullanmak okuyucunun ilgisini kaybetmesine sebep olur. Üst üste gelen birkaç cümlenin aşağı yukarı aynı uzunlukta olması sıkıcıdır. Orta uzunlukta cümleler her ne kadar işinize yarasa da bir noktada bunaltır.
Yapmanız gereken şey ise basit. Kısa, orta uzunlukta ve uzun cümleleri birlikte kullanırsanız okuyucuya istediği çeşitliliği sunarak daha keyifli bir deneyim yaşatabilirsiniz. İlk paragrafın nasıl monotonlaştığını, ikinci paragrafın ise nasıl aktığını fark ettiniz mi? İşte kendi yazılarınızda da tam olarak bu yöntemi uygulamanızı öneririz.
Cümlelerinizin sadece uzunluğunun değil, yapılarının da birbirinden farklı olduğuna emin olun. Örneğin ilk paragraftaki cümlelerde hep aynı yapıyı kullandık, bu da ortaya sıkıcı bir sonuç çıkardı. İkinci paragrafta kullandığımız çeşitli yapılar ise daha keyifli bir okuma deneyimi sağladı.
- Söz sanatlarından faydalanın
Deneme yazınız bir tablo ise, söz sanatları bu tabloya canlılık katan, hayat katan renklerdir. Yazıyı zenginleştiren ve okuyucunun dikkatini çeken bu güçlü araçlar, etkili bir yazının en önemli parçalarındandır. Aşağıdan bazı söz sanatlarına ve bunların özelliklerine göz atabilirsiniz.
Kişileştirme (Teşhis): İnsana özgü nitelikleri bulunmayan varlıklara insan özellikleri vermek. (Örnek: Değişimin ayak sesleri)
Benzetme: Bir şeyin bir niteliğine dikkat çekmek için onunla ortak nitelikte diğer bir şeyle bağlantı kurmak. (Örnek: Kurt gibi aç)
Abartma: Bir özelliğin ya da durumun olduğundan daha çok gösterilmesidir. (Örnek: Dağ gibi adam)
Mecaz: Bir sözcüğü ana anlamının dışında kullanmak. (Örnek: Boş sözler)
Okuyucuların ilgisini çekip duygusal bir etki yaratmayı başaran bu söz sanatlarını kullanarak yazınızı çok daha etkileyici bir hâle getirebilirsiniz. Bu araçlardan yararlanırken aşırıya kaçmamaya dikkat edin, yoksa yazınız kulağa yapmacık gelebilir.
Novakid’le tanışın!
Blog kısmından İngilizce eğitimi ve çocuk gelişimi ile ilgili diğer içeriklerimizi takip etmeyi unutmayın. Eğer çocuğunuz için bir İngilizce kursu arıyorsanız Novakid’deki programlarımıza göz atın, üstelik ilk deneme dersi tamamen ücretsiz!
