7 min Türk edebiyatındaki en iyi çocuk kitapları ve okuma alışkanlığının önemi!
Çocuklar için kitaplar, hayal gücünü geliştirmenin ve dünyayı daha geniş bir perspektiften görmenin en etkili yollarından biri. Kitaplar sayesinde çocukların dil becerileri gelişir, kelime dağarcıkları genişler, hayatlarının her alanında başarıları artar, empati duyguları kuvvetlenir ve dahası…
Bu yazımızda size, erken yaşta kitap okuma alışkanlığının neden çok önemli olduğunu anlattıktan sonra Türk edebiyatında önemli bir yeri olan en iyi çocuk kitaplarını, yazarlarını ve konularını aktaracağız!
Erken yaşta kitap okuma alışkanlığı edinmek neden önemli?
Erken yaşta kitap okuma alışkanlığı edinmenin; çocukların bilişsel, dilsel, duygusal ve sosyal gelişimleri açısından pek çok avantajı var. Bazılarını sıralayacak olursak:
- Dil gelişimlerini destekler: Kitaplar, çocuklara yeni sözcükler ve dil yapıları kazandırarak dil becerilerini pekiştirir. Erken yaşta kitap okuma alışkanlığı edinen çocukların hem kelime dağarcığı geniş olur hem de dil bilgisi kurallarına daha hâkim olurlar.
- Hayal güçlerini geliştirir: Kitapların her biri, derin bir derya. Çocuklar, bu kitapları okuyarak hayal güçlerini harekete geçirir ve yaratıcı düşünme yönleri pekişir. Çocuk romanlarında karşılarına çıkan farklı karakterler, çocukların da dünyayı farklı perspektiflerden görmesini sağlar.
- Streslerini azaltır: Kitap okumak, pek çok kişi için rahatlatıcı aktiviteler arasında. Özellikle uyku öncesi okuma, sakinleşmeyi ve rahatlamayı sağlar. Bunu alışkanlık hâline getirmek, her gece rahat bir uyku çekmeye zemin hazırlar.
- Konsantrasyonlarını ve odak süresini geliştirir: Günümüzde ne yazık ki çocuklar başta olmak üzere birçoğumuzun dikkat süresi kısaldı. Eğer çocuklar erken yaşta okuma alışkanlığı kazanırsa, bir şeye uzun süre odaklanma ve dikkat toplama becerileri de gelişir. Böylece günlük hayattaki diğer alanlarda da faydası olur.
- Akademik başarıyı artırır: Kitap okumak, diğer derslerdeki başarıyı da olumlu etkileyen ve öğrenmeyi kolaylaştıran bir beceri. Bu nedenle erken yaşta kitap okuma alışkanlığı kazanan çocuklar, okul yaşamlarında daha başarılı olma eğiliminde.
- Empatiyi ve duygusal zekâyı geliştirir: Kitaplar sayesinde minikler, başkalarının bakış açılarını anlamayı ve empati kurmayı öğrenir. Farklı karakterlerle karşılaştıkça insanların farklı duygularını ve düşüncelerini anlarlar. Bu da duygusal zekâlarını geliştirir.
- Merak duyguları ve öğrenme motivasyonları artar: İçinde birbirinden ilginç hikâyeler ve karakterler barındıran çocuk romanları, çocuklarda merak uyandırarak öğrenme isteklerini artırır. Çocuklar okudukça yeni şeyler öğrenir ve bilgiye olan açlıkları artar.
- Uzun süreli bir alışkanlık kazandırır: Erken yaşta kazanılan kitap okuma alışkanlığı, genellikle yaşam boyu devam eder. Bu da kişisel gelişim, bilgi edinme ve entelektüel birikim gibi alanlarda çok büyük bir yatırım olur!
Özetleyecek olursak; erken yaşta okuma alışkanlığı, çocukların hem kişisel gelişimleri hem de gelecek başarıları için kritik bir öneme sahip diyebiliriz. Haydi şimdi gelin çocuklar için Türk edebiyatında okunması gereken kitaplara bir göz atalım!
En iyi çocuk kitapları
Türk yazarların elinden çıkan, binlerce kitap var. Her biri, çocuklar için yeni bir dünyanın kapılarını aralıyor. Türk edebiyatından en iyi çocuk kitaplarına birlikte bakalım…
- Küçük Kara Balık (Samed Behrengi): Nehrin dışındaki dünyayı keşfetme hayali kuran Küçük Kara Balık, cesaretle kendisine çizilen sınırları aşar. Onun serüveni, özgürlüğün ve cesaretin bedelini sorgularken kişinin farklı olmanın değerini anlamasına yardımcı oluyor.
- Yeşil Kiraz (Gülten Dayıoğlu): Türk çocuk klasiklerinin önemli yazarlarından Gülten Dayıoğlu’nun bu kitabında; şehir yaşamına alışmakta zorlanan bir köy çocuğu olan Kiraz, yeni çevresine uyum sağlarken arkadaşlık ve zorluklar karşısında direnç göstermeyi öğreniyor. Bu süreçte, modern dünyanın karmaşıklıklarıyla yüzleşirken kendi değerlerini korumayı başarıyor.
- Ekmek Arası (Aytül Akal): Farklı geçmişlere sahip çocuklar, birlikte geçirdikleri zaman boyunca dostluğun, yardımlaşmanın ve paylaşmanın önemini öğreniyorlar. Bu sıcak çocuk romanı, toplumsal bağların nasıl inşa edileceğini ve farklılıklara rağmen birlik olmanın güzelliğini harika bir şekilde işliyor.
- Şimugula (Aytül Akal): Şimugula; farklı dünyalara gidip gelen bir çocuğun, fantastik evrende yaşadığı heyecan verici maceraları anlatıyor. Hikâye, farklılıkları kabul etmeyi ve her yerde sevgiyle yaşamanın önemini gözler önüne seriyor.
- Barış Çağrısı (Muzaffer İzgü): Savaşın etkilerini çocukların gözünden anlatan bu hikâye, barışın insanlık için ne kadar değerli olduğunu ve empati kurmanın gücünü ortaya koyuyor. Mizahi bir dille yazılan çocuk romanı; çocuklara barış ve kardeşlik duygularını onları korkutmadan, eğlenceli bir şekilde aşılıyor.
- Yurdumuz Alanya (Yalvaç Ural): Bu çocuk romanında Alanya’da yaşayan bir çocuğun gözünden şehrin kültürel ve tarihi mirası anlatılıyor. Kitap, çocukların yaşadıkları çevreye olan sevgilerini artırarak yerel tarihe ve doğaya duydukları ilgiyi canlandırıyor.
- Bir Küçük Osmancık Vardı (Hasan Nail Canat): Hikâyemizin ana karakteri Osmancık, ailesi ve arkadaşlarıyla yaşadığı olaylar üzerinden büyümeyi, sorumluluk almayı ve dürüst olmayı öğreniyor. Aynı zamanda içindeki iyilik ve dürüstlükle topluma nasıl katkı sağlayabileceğini keşfediyor.
- Sihirli Lamba (Gülten Dayıoğlu): Sihirli bir lamba bulan bir çocuğun hayatı, dileklerini gerçekleştirmeye başladığında tamamen değişiyor. Romanda, dilekler ve sonuçları üzerinden hayal gücünün gücünü ve dikkatli olmanın önemini vurgulanıyor.
- Gizli Bahçe (Ayşe Kulin): Yeni taşındığı evde gizli bir bahçe keşfeden küçük bir kız, bu bahçede doğayla iç içe büyüleyici bir dünya buluveriyor! Kitap, doğanın iyileştirici gücünü ve hayallerin önemini gözler önüne seriyor.
- Kırmızı Kedi ile Konuşan Bebek (Sevim Ak): Hikâyemizdeki kırmızı kedi, bebekle konuşarak ona yaşamın küçük sırlarını ve mutluluklarını öğretiyor. Hayvanlar ve çocuklar arasındaki dostluğu işleyen hikâye, keşfetmenin önemini ön plana çıkarıyor.
- Zıp Zıp Tavşanlar (Yalvaç Ural): Ormandaki tavşanların bir araya gelerek yaşadığı maceralar, dostluk ve yardımlaşmanın değerini muazzam bir şekilde işliyor. Kitap, eğlenceli ve sevimli tavşan karakterler aracılığıyla çocuklara arkadaşlık ve işbirliği temalarını öğretiyor.
- Haritada Kaybolmak (Nazlı Eray): Bu çocuk romanında; gizemli bir haritanın peşine düşen bir grup çocuğun fantastik bir dünyanın kapılarını aralayarak bilinmeyen bir maceraya atılmaları karşımıza çıkıyor. Çıktıkları yolculuk, keşfetmenin heyecanı ve hayal gücünün sınırsızlığı üzerine kurgulanıyor.
- Suna’nın Serçeleri (Gülten Dayıoğlu): Suna, serçelerle olan dostluğu sayesinde hayvan sevgisini derinleştirirken doğa ile kurduğu bağ aracılığıyla empati ve şefkat duygularını keşfediyor. Kitabı okuyan çocuklar, insan ve doğa ilişkisini çok daha iyi anlayabilir.
- Tırtıl ile Kelebek (Aytül Akal): Türk çocuk klasiklerinin bir diğer önemli yazarı Aytül Akal’ın kaleminden Tırtıl ile Kelebek’te; bir tırtılın kelebek olma süreci, büyümenin ve değişimin kaçınılmaz olduğunu; metaforik olarak görebiliyoruz. Kitap, çocuklara sabrın ve değişime açık olmanın önemini öğretiyor.
- Toprağın Çocukları (Fakir Baykurt): Köyde yaşayan çocukların toprakla olan bağları ve doğanın döngüsüne tanıklık etmeleri, onlara doğayı korumanın ve sürdürülebilir yaşamın önemini öğretiyor. Öykü, kırsal yaşamın sıcaklığıyla çocukların doğa sevgisini pekiştiriyor.
- Küçük Cadı Şerife (Gülten Dayıoğlu): Ana karakterimiz Şerife, büyü yapmayı yeni öğrenen bir cadı ve hikâye boyunca yaşanan yanlış anlaşılmalar sonucu komik olaylarla karşılaşıyoruz. Küçük Şerife, yaptığı hatalarla büyümeyi ve sorumluluk almayı öğrenirken mizahi ve eğlenceli bir macera sunuyor.
- Konuş Benimle (Cengiz Aytmatov): Doğayla ve hayvanlarla derin bir bağ kuran bir çocuğun öyküsünü anlatan “Konuş Benimle”; bir çocuğun hayvanlarla ve doğayla olan ilişkisinin, insanlarla kurduğu ilişkilerden daha saf ve anlamlı olabileceğini gösteriyor. Sevgi, empati ve sadakat gibi evrensel temaları işliyor.
- Masal Masal İçinde (Aytül Akal): “Masal İçinde Masal”; iç içe geçmiş masallar aracılığıyla cesaret, sevgi, dostluk ve yardımlaşma gibi değerleri işliyor. Her masalın içinde başka bir masalın açılması, çocukların hayal güçlerini harekete geçirirken aynı zamanda onlara hayatın önemli derslerini eğlenceli bir dille öğretiyor.
- Kayıp Aranıyor (Samed Behrengi): Türk edebiyatındaki en iyi çocuk kitaplarından biri olan “Kayıp Aranıyor”da, arkadaşlarıyla birlikte kaybolan arkadaşını arayan bir grup çocuğun dayanışması, cesareti ve sorumluluk bilinci işleniyor. Bu çocuk romanında; arkadaşlık ve yardımseverlik gibi insani değerler, eğlenceli bir macera eşliğinde öğretiliyor.
- Işın Çağı Çocukları (Gülten Dayıoğlu): Ünlü çocuk kitaplarından “Işın Çağı Çocukları”nda; gelecekte uzaya yolculuk yapan bir grup çocuğun, bilim ve teknolojinin ışığında büyüleyici maceraları anlatılıyor. Kitap, bilim kurguyu çocukların hayal dünyasına taşırken aynı zamanda teknoloji ve bilimin önemini vurguluyor.
İşte bahsettiğimiz tüm kitaplar, çocukların okuması gereken Türk romanları arasında. Bu çocuk romanlarını okuyarak hem dil becerilerini geliştirebilir hem de hayata dair yeni bakış açıları kazanabilirler.
Sıkça sorulan sorular
İşte çocuk kitapları hakkında sıkça sorulan sorular ile cevapları!
İlkokulda okunması gereken kitaplar nelerdir?
Samed Behrengi’nin “Küçük Kara Balık” kitabı, Gülten Dayıoğlu’nun “Yeşil Kiraz” kitabı, Aytül Akal’ın “Ekmek Arası” kitabı, Muzaffer İzgü’nün “Barış Çağrısı” kitabı, Yalvaç Ural’ın “Yurdumuz Alanya” kitabı, Hasan Nail Canat’ın “Bir Küçük Osmancık Vardı” kitabı, Sevim Ak’ın “Kırmızı Kedi ile Konuşan Bebek” kitabı…
12 yaş çocuk hangi kitapları okumalı?
12 yaşındaki çocuklar hem hayal gücünü genişleten hem de kişisel gelişimlerine katkı sağlayan kitaplar okuyabilirler. Bu yaşlarda, daha karmaşık hikâyeleri ve karakterleri anlayabilecek seviyeye geldiklerinden; bilim kurgu, fantastik, macera ve tarih temalı kitapları okuyabilirler.
Çocuk kitabı nasıl seçilir?
Çocuk kitabı seçerken öncelikle çocuğunuzun yaşını ve gelişim seviyesini dikkate almalısınız. Kitabın dili, anlatım tarzı ve hikâye derinliği; çocuğun anlayabileceği düzeyde olmalı. Aynı zamanda eğitici ve öğretici olmasının yanı sıra çocuğun ilgisini çekecek eğlenceli ve yaratıcı unsurlar içermeli.
Novakid’le tanışın!
Novakid, çocuklara ve ailelerine ilgi çekici konular hakkında içerikler sunarken uzman eğitmenler tarafından online İngilizce eğitimi de veriyor! Novakid’in ilk deneme dersini çocuğunuz için ücretsiz alarak İngilizceyi hem eğlenceli hem interaktif bir şekilde öğrenmesini sağlayabilirsiniz!
