İngilizcede “-ed” ya da “-ing” ile biten sıfatlar nelerdir ve nasıl kullanılır? İngilizcede “-ed” ve “-ing” ile biten sıfatlar konu anlatımı ve bilgi testi!

İşe ilk olarak “adjective” (sıfat) dediğimiz sözcük türünün İngilizcede ne anlama geldiğini ve cümle içerisinde nasıl tespit edilebileceğini anlatarak başlamakta fayda var. 

İngilizcede “adjective” (sıfat) dediğimiz sözcük türü, isimleri nitelemek için kullanılan kelimeleri içerir. Bir nesnenin, bir yerin veya bir kişinin özelliklerini tanımlarlar. Örneğin “beautiful” (güzel), “tall” (uzun), “happy” (mutlu) gibi kelimeler sıfattır ve önüne geldiği ismi niteler.

• Örnek: She is a beautiful girl. (O güzel bir kız.)

Yukarıdaki örnekte geçen “beautiful” sözcüğü bir sıfattır ve önüne geldiği isim olan “girl” kelimesini nitelemektedir. Fakat unutmayalım ki İngilizcede sıfatlar, yüklem olarak kullanıldıklarında arkasından isim almak zorunda değildir.

• Örnek: That girl is very beautiful. (O kız çok güzel.)

Beraber aşağıdaki örnekleri inceleyelim.

• Örnek: The tall child reached the top shelf easily. (Uzun çocuk kolayca üst rafa ulaştı.)
• Örnek: She cooked a good dinner for her family. (Ailesi için iyi bir akşam yemeği pişirdi.)
• Örnek: The sad puppy looked up with big eyes. (Üzgün köpek iri gözleriyle yukarıya baktı.)
• Örnek: He lifted the heavy box with strong arms. (Güçlü kollarıyla ağır kutuyu kaldırdı.)

Örneklerde de görebildiğimiz gibi sıfat olarak değerlendirebileceğimiz “tall, good, sad, heavy, strong” sözcükleri, arkasından isim alarak cümle içerisindeki görevlerini belirmekte bizlere kolaylık sağlamıştır.

İngilizcede, tıpkı Türkçedeki sıfat fiillerde olduğu gibi sıfatları fiillerden türetebiliriz. Bunu daha iyi anlamamız adına aşağıdaki örneği inceleyelim.

• Örnek: The boiling water looks very hot. (Kaynayan su çok sıcak gözüküyor.)

“-ing” takısıyla oluşturulmuş “boiling” sıfatını göze alalım. “Boiling” sıfatınının “-ing” takısı almamış hali aslında “boil” fiilidir. “Kaynamak” anlamına gelen bu fiil “-ing” takısı alarak bir sıfata dönüşmüştür. Bu sözcüğün sıfat olduğunu arkasından gelen “water” kelimesinden anlayabiliriz. “Kaynayan su” anlamına gelen bu sıfat tamlaması fiillerin de dönüşürek sıfat olabileceğinin güzel bir örneği.

• Örnek: England is a developed country. (İngiltere gelişmiş bir ülkedir.)

Yukarıdaki örnekte “gelişmiş” anlamına gelen “developed” sözcüğü de bir sıfattır. “-ed” takısı almamış hali “develop” olan ve “gelişmek” anlamına gelen bu fiil, “-ed” takısıyla birlikte bir sıfata dönüşmüştür. 

Örneklerden de anlayabileceğimiz üzere bir fiil “-ing” ya da “-ed” takısı yardımıyla sıfata dönüşebilmektedir. 

Bu yapılarda temel olarak şu ayrımı yapabiliriz: “-ing” ile biten sıfat fiiller ismin o fiili yaptığını belirtirken “-ed” ile biten sıfat fiiller nitelenen ismin o fiile uğradığını gösterir. “-ing” ile oluşturulan sıfat fiiller işin hâlâ devam ettiğini, “-ed” ile oluşturulanlarsa işin bitmiş olduğunu belirtebilir. Bu ayrımdan yazımızın devamında detaylı olarak bahsedeceğiz.

“-ing” takısı ekleyerek sıfat oluşturmak, İngilizcede sıkça kullanılan bir yöntemdir. Bu takı, fiil köklerine eklenerek sıfatlar türetebilir. “-ing” ile oluşturulan sıfatlar, niteledikleri ismin o fiili yaptığını gösterir.

Örneğin “exciting” kelimesi, “excite” fiil köküne “-ing” eki eklenerek oluşturulmuştur. Bu sıfat, bir şeyin heyecan verici olduğunu belirtir. 

Aşağıdaki karşılaştırmalı örneği inceleyelim.

• Örnek: The news about the concert excited the fans. (Konsere dair haber hayranları heyecanlandırdı.)

Buradaki “excite” kelimesi görüldüğü üzere bir fiil olarak kullanılmıştır.

• Örnek: This is a very exciting concert! (Bu çok heyecan verici bir konser!)

Fakat bu örnekteki “exciting” ifadesi bir sıfat olarak kullanılmıştır çünkü gördüğümüz gibi arkasından bir isimle birlikte kullanılarak “concert” kelimesini nitelemektedir.

Benzer şekilde, “boring” kelimesi, “bore” fiil köküne “-ing” eki eklenip üretilerek “sıkıcı” anlamında kullanılabilir. “interesting” sıfatı, “interest” fiil kökünden türetilmiştir ve bir şeyin ilginç olduğunu ifade edecek şekilde kullanılabilir.

• Örnek: It is a very interesting book. Can I borrow it? (Bu çok ilgi çekici bir kitap. Ödünç alabilir miyim?)
• Örnek: This is a very boring movie. Let’s head back home. (Bu çok sıkıcı bir film. Haydi eve geri dönelim.)

İngilizcede “-ed” takısı geçmiş zaman anlattığı gibi sıfat oluşturmak için de kullanılan bir ektir. Bu ek, türettiği fiili artık geçmiş zamanda önüne geldiği ismi niteleyen bir sıfata dönüştürür. “-ed” ile oluşturulan sıfatlar, nitelediği ismin o fiilin nesnesi olduğunu, bazen de eylemin çoktan bittiğini belirtir. 

Bu sıfatları sadece “-ed” takısıyla değerlendirmemek gerekiyor çünkü aslında fiilin 3. hâlini kullanıyoruz. Düzenli fiillerde bunu “-ed” takısıyla yaparken düzensiz fiillerde fiilin past participle (3. hâli) versiyonundan yararlanıyoruz.

Örnek: It’s an eaten sandwich. (Bu, yenmiş bir sandviç.)

Örneğin “burned” türetilmiş sıfatı “burn” fiil köküne “-ed” eki eklenerek türetilmiştir. Bu sıfat, bir şeyin yanmış olduğundan bahsederken kullanılır.

Aşağıdaki karşılaştırmalı örneği inceleyelim.

• Örnek: Dilara burned her finger. (Dilara parmağını yaktı.)

Bu örnekteki “burn” bir fiildir. Cümlede de Dilara’nın bu fiili yapan kişi olduğunu, “her finger”ın da nesne olduğunu görüyoruz.

• Örnek: The burned finger seemed terrible. (Yanık parmak çok kötü gözüküyordu.)

Yukarıdaki cümlede geçen “burned” ise fiilden türetilmiş bir sıfattır. Nitelediği isim olan “finger” ise “burn” eylemine uğrayan nesnedir. 

Bu kelimenin bir sıfat mı yoksa bir fiil mi olduğunu da arkasından gelen bir ismin varlığıyla doğrulayabiliriz. “Finger” bir isim olduğundan “burned” için türetilmiş bir sıfat demek doğru olacaktır.

Benzer şekilde, “bored” (sıkılmış) sıfatı, “bore” fiil köküne “-ed” takısı eklenerek ya da “open” fiili, köküne “-ed” eklenerek türetilmiş sıfatlara dönüşebilir.

• Örnek: The bored child sighed and looked out the window. (Sıkılmış çocuk iç çekti ve pencereden dışarıya baktı.)
• Örnek: The opened door let in a cool breeze. (Açılan kapı, içeriye serin bir esintinin girmesine izin verdi.)

Bir sıfatın “-ing” ya da “-ed” ile bitiyor olması bize nitelenen ismin eylemin öznesi mi yoksa nesnesi mi olduğunu belirtir. Bu ayrım, bazen de fiilin devam etmekte olduğunu ya da durumun çoktan bittiğini de belirtebilir. 

Fiilden türetilmiş sıfat eğer sonuna bir “-ing” almışsa bu, nitelenen ismin o işi yaptığını anlatır. 

• Örnek: The running man is so fast! (Koşan adam çok hızlı!)

Bu örnekte geçen “running man” ifadesi, “run” eylemini nitelediği isim olan “man”in yaptığını belirtir.

Fakat eğer türetilmiş sıfatın sonunda “-ed” takısı varsa bu bize nitelenen ismin o eyleme uğradığını gösterir.

• Örnek: The burned building looks very dangerous. (Yanmış ev oldukça tehlikeli gözüküyor.)

Yukarıda gördüğümüz “burned building” ise bize evin yanmış olduğunu, “yanmak” eylemine uğradığını gösteriyor.

Örnekleri incelediğimizde “-ing” ya da “-ed” ile oluşturulan sıfatların arasında bir zaman farkı olduğunu görüyoruz.

• Örnek: I’m bored. (Ben sıkıldım.)
• Örnek: This is a boring movie. (Bu sıkıcı bir film.)
• Örnek: After a long day of hiking, a satisfying meal was exactly what they needed. (Yürüyüş yaparak geçen uzun bir günün ardından, tatmin edici bir yemek tam da ihtiyaçları olan şeydi.)
• Örnek: The spoiled milk had a disgusting smell. (Bozuk sütün iğrenç bir kokusu vardı.)
• Örnek: The confused tourist asked for directions. (Kafası karışık turist, yol tarifi sordu.)
• Örnek: After working overtime all week, he felt incredibly tired. (Bütün hafta fazla mesai yapmanın ardından, inanılmaz derecede yorgun hissetti.)

İngilizcede sıfatlar genellikle arkasından bir isim ile kullanılsa da sıfatlar, yüklem olduklarında önünde bir isim olmadan da kullanılabilir.

• Örnek: Have you seen this? This book is very interesting. (Bunu gördün mü? Bu kitap çok ilgi çekici.)

Eğer kullanılan kelimenin bir sıfat mı yoksa bir zarf (adverb) mı olduğunu merak ediyorsak aynı cümleyi farklı bir şekilde yeniden yazıp bunu kontrol edebiliriz.

• Örnek: Have you seen this? This is a very interesting book. (Bunu gördün mü? Bu çok ilgi çekici bir kitap.)

Yukarıda gördüğümüz gibi cümlemizi anlamını bozmadan yeniden oluşturduğumuzda sıfatımızı, yanında bir isimle kullanmış olduk.

Aynı şekilde “-ed” ile biten fiilleri de cümle sonlarında yanında bir isim olmadan da kullanabiliriz. Ruh halimizden ya da fiziksel durumumuzdan bahsederken “-ed” ile biten sıfatları kullanmak oldukça yaygındır.

• Örnek: After long hours of working, Robert was very tired. (Uzun saatler çalıştıktan sonra Robert oldukça yorgundu.)
• Örnek: Jane wanted to talk about the last project. I’m so worried. (Jane son proje hakkında konuşmak istedi. Çok endişeliyim.)

İşte “-ed” veya “-ing” takılarıyla biten sıfatlar dendiğinde akla sık sık gelen sorular ve cevapları!

İngilizcede “-ed” takısı ne anlama geliyor?

İngilizcede “-ed” takısı fiilleri “simple past tense” olarak çekimlemek için ya da fiilleri sıfat haline getirmek için kullanılabilir.

Fiile “-ing” ne zaman gelir ve sıfat olur?

Eğer nitelemek istediğimiz isim, sıfat fiile dönüştüreceğimiz fiilin öznesiyse fiile “-ing” ekleyerek bir sıfat türetebiliriz.

İngilizcede “Adjectives” (sıfatlar) ne demek?

İngilizcede sıfat dediğimiz sözcük türü bir ismi açık ya da dolaylı bir biçimde niteleyen sözcüklere denir. Örneğin “red car” (kırmızı araba) ifadesindeki “car” bir isim ve “red” onu rengi yönünden niteleyen  bir sıfattır.

Fiile “-ed” ekleyip sıfat yapmak ne demektir?

Eğer sıfat fiil olarak kullanacağımız fiilin nesnesini niteleyeceksek fiili “-ed” takısıyla sıfat hâline getirebiliriz. Örnek: the 

Bir dili öğrenmenin en etkili yolu, öğrendiğiniz yeni bilgileri konuşarak pekiştirmektir. Uzmanlarımız tarafından sağlanan online İngilizce derslerimizde çocuklara tam da bu deneyimi sunuyoruz. 

Çocuğunuzun İngilizce öğrenme süreci bir zeka oyunu gibi eğlenceli ve düşündürücü olsun! Novakid, dil öğrenimini keyifli bir puzzle oyununa dönüştürüyor. Aşağıdaki videomuzda bu oyun dolu macerayı izleyin: