10 min İngilizcede doğrudan anlatım ve dolaylı anlatım nedir? Reported speech örnekleri nelerdir?
İngilizcede “direct speech” (doğrudan anlatım) ve “indirect speech” (dolaylı anlatım) olmak üzere iki tür konuşma biçimi vardır. “Direct speech”, kişinin kendi sözlerini aktardığı durumken “indirect speech” kişinin sözlerinin başka biri tarafından aktarılmasıdır.
Türkçe dil bilgisi öğrenirken de gördüğümüz doğrudan ve dolaylı anlatım konusunu dilerseniz daha detaylı inceleyelim ve örneklerine bir göz atarak pekiştirelim!
Doğrudan anlatım nedir?
Bir kişinin söylemek istediği şeyleri doğrudan, kendi yorumunu katmadan aktardığı duruma doğrudan anlatım denir. Kişinin neyi ve nasıl söylediği tam olarak aktarılır.
- Örnek: “I am hungry.” she said. (“Açım.” dedi.)
- Örnek: He said, “I am going to the store.”(O, “Markete gidiyorum.” dedi.)
Doğrudan anlatımda dikkat edilmesi gereken noktalar
Doğrudan anlatım kullanırken dikkat etmeniz gereken birkaç püf noktası bulunuyor, gelin bunları inceleyelim.
- Tırnak işaretleri
Konuşmanın doğrudan aktarıldığını göstermek için kişinin kurduğu cümlenin tırnak işaretleri içinde olması gerekir.
Örnek: “I love chocolate.” she said. (“Çikolatayı çok seviyorum.” dedi.)
- Konuşma eylemi
Cümlenin içinde kullanılan eylem, konuşan kişinin nasıl konuştuğunu yansıtmalıdır.
Örnek: “I’m tired.” he sighed. (“Yorgunum.” diye iç iç çekti.)
Örnek: “I don’t understand.” she admitted. (“Anlamıyorum.” diye itiraf etti.)
- Bağlaçlar ve noktalama işaretleri
Doğrudan anlatım ile bağlaçların ve noktalama işaretlerinin kullanımı büyük önem taşır. Hangi cümlenin kim tarafından kurulduğu daha net bir şekilde belirtilmiş olur.
Örnek: “I can’t wait.” she said excitedly. (“Sabırsızlanıyorum.” dedi, heyecanla.)
Örnek: “Please, be quiet,” he begged, “I’m trying to concentrate.” (“Lütfen sessiz olun,” diye yalvardı, “Odaklanmaya çalışıyorum.”)
- Zamirler
Orijinal aktarımın kim tarafından yapıldığını açıkça belirtmek için uygun zamirler kullanılmalı.
Örnek: “I will help you.” he said to Mary. (Mary’ye “Sana yardım edeceğim.” dedi.)
Dolaylı anlatım (reported speech) nedir?
Bir kişinin sözlerinin başka birinin tarafından aktarıldığı duruma dolaylı anlatım denir. Sözleri aktarılan kişinin söylediklerinin biçiminin değiştirilerek anlatılmasıyla ortaya çıkar.
Bu durumda, orijinal aktarımın anlamı korunur ancak cümle yapısı değişebilir. Dolaylı anlatımda kullanılan zamanlar da değişir, sözün asıl hâlinde kullanılan zamanı bir geriye alırız. Haydi örnekler üzerinden inceleyelim!
- Örnek: She said that she was hungry. (Aç olduğunu söyledi.)
- Örnek: He asked if I could pass him the salt. (Ona tuzu uzatıp uzatamayacağımı sordu.)
Dolaylı anlatımda (reported speech) dikkat edilmesi gereken noktalar
Doğrudan anlatımın detaylarını gördük, peki dolaylı anlatımda, yani reported speechte yapmamız gerekenler neler? Haydi öğrenelim!
- Zaman değişikliği
Dolaylı anlatımda kullanılan zaman kalıpları, orijinal aktarımdan farklıdır. Konuşmayı aktaran kişi, aktardığı cümlenin zaman kiplerini değiştirir. Doğrudan anlatımda kullanılan zamanlar, dolaylı anlatımda bir zaman kipi geriye alınır.
Örneğin doğrudan anlatımda “will” ile kurulan bir cümleye dolaylı anlatımda “would” ile rastlarız. Basit geçmiş zaman (simple past tense) ile kurulan bir cümle ise dolaylı anlatımda past perfect kipiyle aktarılır.
Örnek: She said that she was studying for her exam. (Sınavına çalıştığını söyledi.)
Örnek: She said that she would visit her parents the following weekend. (Gelecek hafta sonu ailesini ziyaret edeceğini söyledi.)
Tablo üzerinden inceleyecek olursak:
| Doğrudan anlatım | Dolaylı anlatım |
| Present simple | Past simple |
| Present continuous | Past continuous |
| Present perfect | Past perfect |
| Past simple | Past perfect / past simple |
| Past continuous | Past continuous / past perfect continuous |
| Future simple | Would |
- Zamirlerin değişimi
Dolaylı aktarımda zamirler, orijinal aktarımın bağlamına göre değişebilir. Ahmet adlı arkadaşınızın “I love her.” dediğini düşünün. Bunu aktarırken “He said he loved her.” deriz, yani hem cümlenin zamanını geriye alırız hem de “I” zamirini Ahmet’e işaret eden “he” zamiri ile değiştiririz.
Örnek: She said that John had called her. (John’un onu aradığını söyledi.)
- Zaman belirteçlerinin değişimi
Reported speechte zaman belirteçleri, aktarılan durumun zamanına göre uygun şekilde değişir. Haydi tablo üzerinden inceleyelim!
| Doğrudan anlatım | Dolaylı anlatım |
| today | that day |
| now | then / at the moment |
| yesterday | the day before |
| … days ago | … days before |
| next year | the following year |
| tomorrow | the next day / the following day |
| here | there |
| this | that |
| these | those |
| ago | previously / before |
| tonight | that night |
Örnek: “She said that she met him yesterday.” → “She said that she had met him the previous day.”
Dolaylı anlatımda soru cümlesi örnekleri
Dolaylı anlatım içerisinde soru cümleleri “if” (eğer) veya “whether” (olup olmadığını) bağlaçlarıyla ya da ifade edilen sorunun doğrudan ifadesiyle aktarılır. Eğer soru bir evet-hayır sorusu ise “if” veya “whether” kullanırız, wh-question ise yüklemi sona alırız.
- Örnek: “Where is the nearest grocery store?” → She asked where the nearest grocery store was. (En yakın market nerede diye sordu.)
- Örnek: “Will you be attending the meeting tomorrow?” → He asked if I would be attending the meeting the next day. (Yarınki toplantıya katılıp katılmayacağımı sordu.)
Doğrudan ve dolaylı anlatımın karşılaştırmalı örnekleri
| Doğrudan anlatım | Dolaylı anlatım |
| “I’ve already seen that movie.” she mentioned. (“O filmi zaten izledim.” diye belirtti.) | She mentioned that she had already seen that movie. (O filmi zaten izlediğini belirtti.) |
| “Could you open the window?” he asked politely. (“Lütfen pencereyi açabilir misiniz?” diye nazikçe sordu.) | He politely asked if I could open the window. (O, nazikçe pencereyi açabilir miyim diye sordu.) |
| “We’re going to have pizza for dinner!” they exclaimed happily. (“Akşam yemeği için pizza yiyeceğiz!” diye mutlu bir şekilde haykırdılar.) | They exclaimed happily that they were going to have pizza for dinner. (Mutlu bir şekilde, akşam yemeği için pizza yiyeceklerini haykırdılar.) |
| “I’m sorry for being late.” he apologized. (“Geç kaldığım için özür dilerim.” dedi.) | He apologized for being late. (Geç kaldığı için özür diledi.) |
| “We’ll finish the project by the end of the week.” she assured us. (“Haftanın sonuna kadar projeyi bitireceğiz.” diye bize temin etti.) | She assured us that they would finish the project by the end of the week. (Hafta sonuna kadar projeyi bitireceklerini bize temin etti.) |
| “Please, call me when you arrive.” he said. (“Lütfen, varınca beni arayın.” dedi.) | He said (that) I call him when I arrived. (Varınca onu aramamı söyledi.) |
| “I love reading books!” she exclaimed. (Kitap okumayı seviyorum!” diye haykırdı.) | She exclaimed that she loved reading books. (O, kitap okumayı sevdiğini haykırdı.) |
| “Don’t forget to buy some milk.” he reminded her. (“Biraz süt almayı unutma.” diye ona hatırlattı.) | He reminded her not to forget to buy some milk. (Ona biraz süt almayı unutmamasını hatırlattı.) |
| “We are leaving for vacation tomorrow.” they announced. (“Yarın tatile çıkıyoruz.” dediler.) | They announced that they were leaving for vacation the next day. (Yarın tatile çıkacaklarını söylediler.) |
| “I am going to the market.” she said. (“Markete gidiyorum.” dedi.) | She said that she was going to the market. (Markete gideceğini söyledi.) |
| “Could you pass me the salt?” he asked. (“Lütfen bana tuzu uzatabilir misiniz?” diye sordu.) | He asked if I could pass him the salt. (Tuzu uzatıp uzatamayacağımı sordu.) |
| “We will meet you at the restaurant.” they told us. (Bize “Sizinle restoranda buluşacağız.” dediler.) | They told us that they would meet us at the restaurant. (Bizmle restoranda buluşacaklarını söylediler.) |
| “I am studying for my exam.” she said. (“Sınavıma çalışıyorum.” dedi.) | She said that she was studying for her exam. (Sınavına çalıştığını söyledi.) |
| “I can help you with that.” he assured me. (“Bu konuda sana yardımcı olabilirim.” diye güvence verdi.) | He assured me that he could help me with that. (Bana bu konuda yardımcı olabileceğine dair güvence verdi.) |
| “Did you finish your homework?” she asked. (“Ödevini bitirdin mi?” diye sordu.) | She asked if I had finished my homework.
(Ödevimi bitirip bitirmediğimi sordu.) |
| “We won’t be able to attend the party.” they informed us. (Bizi “Partiye katılmayacağız.” diye bilgilendirdi.) | They informed us that they wouldn’t be able to attend the party. (Partiye katılamayacaklarını bize bildirdiler.) |
| “I am going to visit my grandparents next weekend.” he explained. (“Gelecek hafta sonu büyükannemi ve büyükbabamı ziyaret edeceğim.” diye açıkladı.) | He explained that he was going to visit his grandparents the following weekend. (Gelecek hafta sonu büyükanne ve büyükbabasını ziyaret edeceğini açıkladı.) |
| “I have never been to Paris,” she said. (“Paris’te hiç bulunmadım.” dedi.) | She said that she had never been to Paris. (Paris’te hiç bulunmadığını söyledi.) |
| “I will finish the report by tomorrow.” she promised. (“Raporu yarına kadar bitireceğim.” diye söz verdi.) | She promised that she would finish the report by the next day. (Raporu ertesi gün bitireceğine dair söz verdi.) |
Doğrudan ve dolaylı anlatım alıştırmaları!
Doğrudan anlatım ve dolaylı anlatım ile ilgili onlarca örnek inceledik. Haydi şimdi alıştırma yaparak kendimizi sınayalım. Aşağıdaki cümlelerden doğrudan anlatım olanları dolaylı anlatıma, dolaylı anlatım olanları doğrudan anlatıma dönüştürün!
- She said, “I am going to the cinema tonight.” → She said that she was going to the cinema that night.
- He told me, “You should study harder for the exam.” → He told me that I should study harder for the exam.
- He asked, “Where is the nearest post office?” → He asked where the nearest post office was.
- She exclaimed that it was a beautiful sunset. → She exclaimed, “What a beautiful sunset!”
- He reminded us that the meeting started at 9 o’clock. → “The meeting starts at 9 o’clock,” he reminded us.
- The teacher asked the class to be quiet. → “Please be quiet.” the teacher said to the class.
Doğrudan ve dolaylı anlatım testi!
Sıkça sorulan sorular
İşte doğrudan ve dolaylı anlatımla ilgili sıkça sorulan sorular ve cevapları!
Dolaylı anlatım nedir?
Bir kişinin sözlerinin başka birinin tarafından aktarıldığı duruma dolaylı anlatım denir. Aktarılan kişinin sözlerinin içeriğinin değiştirilerek anlatılmasıyla ortaya çıkar. Bu durumda, orijinal aktarımın anlamı korunur ancak cümle yapısı değişebilir.
Doğrudan anlatım nedir?
Bir kişinin söylemek istediği şeyleri doğrudan, kendi yorumunu katmadan aktardığı duruma doğrudan anlatım denir. Kişinin neyi ve nasıl söylediği tam olarak aktarılır.
Novakid’le tanışın!
İyi bir dil eğitimi için yaşayarak öğrenmek şart. Bunun için Novakid’in uzman öğretmenlerinden çocuklar için İngilizce dersleri alabilirsiniz.
Çocuklar için İngilizce öğrenmeyi eğlenceli hale getiren Novakid, onların dil becerilerini geliştirmesine yardımcı olur. Aşağıdaki videoda bu harika eğitim modelimizi izleyebilirsiniz:
Çocuğunuzun dili interaktif bir şekilde öğrenmesini istiyorsanız ilk deneme dersinize hemen ücretsiz kaydolun!
