6 min Kitap sevgisinin önemi ve çocuğa kitap okuma alışkanlığı kazandırma yolları!
Kitap okuma alışkanlığı, bir çocuğa hayatı boyunca yardımcı olabilecek, faydalı bir alışkanlık. Dolayısıyla ebeveynler olarak çocuklara kitap sevgisi aşılamaya gayret göstermeniz çok önemli. Peki bunu sağlamak için neler yapmalısınız?
Bu içeriğimizde kitap sevgisinin öneminden ve çocuklara kitap okuma alışkanlığı kazandırmak için yapmanız gerekenlerden bahsettik. Konuyla ilgili ebeveyn ve uzman görüşlerine de yer verdik. O hâlde haydi öğrenmeye başlayalım!
Kitap sevgisinin yararları
Kitap sevgisi, çocuklara sadece içinde bulundukları okul hayatında değil, aynı zamanda gelecekte iş hayatında da faydalar sağlayacaktır. Bu faydaların bazılarını aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz.
- Bilgi birikimi
Kitaplar, okurların farklı konularda bilgi edinmesini sağlar. Bu bilgi birikimi, bireyin genel kültür seviyesini artırır ve hayatın her alanında daha bilinçli kararlar almasına yardımcı olur.
- Dil becerilerinin gelişimi
Düzenli kitap okuma, dil bilgisini, kelime dağarcığını ve yazılı ifade yeteneğini geliştirir. Bu durum hem günlük yaşantıda hem de akademik ve profesyonel hayatta kitap okuma alışkanlığına sahip olanlara avantaj sağlar.
- Empati yeteneğinin artması
Farklı karakterlerin yaşam hikayelerini okumak, çocukların empati yeteneğini geliştirir. Bu, başkalarının duygularını ve bakış açılarını daha iyi anlamalarına ve daha iyi sosyal ilişkiler kurmalarına yardımcı olur.
- Konsantrasyon ve odaklanma
Kitap okuma, bireyin uzun süre aynı konuya odaklanmasını gerektirir. Özellikle de dikkat dağıtıcı unsurlardan dolayı odak süresinin oldukça düştüğü günümüzde çocuklar kitap okumaktan bu şekilde faydalanabilir.
- Hayal gücü gelişimi
Özellikle kurgusal eserler okuyucunun hayal gücünü zorlar. Böylece çocuklar yaratıcılıklarını ve problem çözme yeteneklerini geliştirebilirler.
Çocukların çizgi roman veya kitap okuma alışkanlıkları
Yaptığımız anketin sonuçlarına göre kitap okuma sevgisinin önemi hem çocuklar hem de ebeveynler tarafından anlaşılmış gibi gözüküyor.
Öyle ki anketimize katılan 300 ebeveynin neredeyse tamamı, çocuklarının kitap veya çizgi roman okumayı sevdiğini belirtti. Bu ebeveynlerin yaklaşık %87’lik bir kısmı, çocuklarının haftada en az birkaç gün okuma yaptığını söyledi.
Gittikçe daha da yaygınlaşan teknolojinin kitap okuma alışkanlıklarında çok radikal bir değişiklik yaratmadığını da gözlemleyebiliyoruz, zira anketimizin sonuçları çocukların %77.7’lik bir kısmının basılı kitap okuduğunu, %14.3’lük bir kısmın ise kitap okumak için akıllı telefon veya tablet tercih ettiğini gösterdi. Geriye kalan azınlık ise e-kitap formatından yararlanmakta.
Çocuğa kitap okuma alışkanlığı nasıl kazandırılır?
Kitap sevgisinin faydaları tartışılmaz, fakat kitap okuma alışkanlığı kazanmak her çocuk için çok kolay olmayabiliyor. Bu noktada ebeveynler olarak yapabileceğiniz birçok şey var.
Kitap okuma alışkanlığına uygun bir ortam kurun
Çocuğunuza kitap okuma alışkanlığı kazandırmak için evinizde onları kitap okumaya teşvik eden bir ortam oluşturmalısınız. Bu kitap okuma ortamını oluştururken dikkat etmeniz gereken bazı unsurlar aşağıdaki şekilde:
- Kitap okumaya rahatça odaklanılabilecek, gürültüden uzak, sessiz ve sakin bir köşe seçmek
- Kitap okurken konfor sağlayabilecek güzel bir sandalye, koltuk, veya çocukların isterlerse yerde yatıp okumalarını sağlayabilecek yumuşak halılar
- Akşamları göz yormadan kitap okumanıza olanak sağlayabilecek yumuşak, güzel bir ışıklandırma
- Kitapların organize bir şekilde dizildiği raflar veya düzenli bir kitaplık
- Çocukları eğlendirebilecek, okuduğu kitapların temasını yansıtan dekorasyonlar, yorgan, battaniye ve yastıklarla kurulan çadırlar, keyifli bir oyun ortamı
Bunların hepsini sunmak sizin için zor veya imkânsız olabilir, fakat önemli olan şey çocuğunuza bu alışkanlığı kazandırmak için önündeki engelleri kaldırıp ona ortam sağlamak. Elinizden geleni yapmanız yeterli olacaktır, her şey mükemmel olmak zorunda değil.
Kitap okuma alışkanlığı kazandıran kitaplar okutun
Çocuklardaki kitap sevgisinin ortaya çıkması için en önemli unsurlardan bir tanesi de kendi yaşlarına uygun, eğlenceli kitaplar okumaları. Çocuğunuzun ilgisini çeken kitapları birlikte keşfedip kendisini o tarz eserlere yönlendirmek, ona kitap okuma alışkanlığı kazandırmak için yapabileceğiniz en önemli şeylerden bir tanesi.
Çocukların ilgisini çekip onlara kitap okumayı sevdirecek eser önerileri için çocuk macera kitapları içeriğimize göz atabilirsiniz!
Kitap okumayı eğlenceli bir hâle getirin
Eğlenceli kitaplar seçmek ve güzel bir ortam hazırlamanızın yanında kitap okuma aktivitesini daha keyifli bir hâle getirmek için de yapabileceğiniz şeyler bulunuyor.
Örnek vermek gerekirse çocuğunuzla birlikte interaktif okuma saatleri yapabilirsiniz. Seveceği kitabı birlikte okuyarak ona kitapla ilgili sorular sorabilir, onunla hikâye hakkında sohbet edebilirsiniz. Hikâyeyi size özetlemesini isteyebilir, birlikte karakterleri canlandırabilirsiniz. Bunun gibi eğlenceli aktiviteleri çeşitlendirmek tamamen hayal gücünüze kalmış.
Kendi kitap sevginizi çocuğunuza gösterin
Çocuklarınıza herhangi bir alışkanlık aşılarken aklınızdan çıkarmamanız gereken kural belli: Çocuklar duyduklarını değil, gördüklerini yaparlar. Bu sebeple eğer çocuklarınıza kitap okuma alışkanlığı kazandırmayı hedefliyorsanız öncelikle siz kitap okuma alışkanlığı kazanıp bunu çocuğunuza göstermelisiniz.
Çocuğunuz sizi kitap okurken görürse buna özenecek ve sizle birlikte kitap okumak isteyecektir. Bunu bir aile aktivitesi yaparak işi çok daha kolay bir hâle getirmiş olursunuz.
Teknolojiden faydalanın
Günümüzde teknoloji, çocuklara kitap okuma alışkanlığı kazandırmanız için büyük bir fırsat. E-kitaplar ve sesli kitaplar, geleneksel kitapların sunduğu deneyimi farklı bir boyuta taşıyarak çocukların ilgisini çekebilir.
Özellikle seyahatlerde, tatillerde ya da dışarıda geçirilen uzun saatlerde e-kitaplar fiziksel kitaplara rahat bir alternatif oluşturur. Bunun yanında küçük bir alanda onlarca kitap taşıma özelliği de faydalı olabilir.
Sesli kitaplar ise okuma yazma bilmeyen ya da sesten yararlanabilecek çocuklar için harika bir alternatiftir. Çocuklar, hikâyeyi dinlerken kelimelerin doğru telaffuzunu öğrenebilir, tonlamalarla hikâyeyi daha derinden yaşayabilir ve dil becerilerini geliştirebilirler.
Uzman yorumları
Çocukların okuma alışkanlığı kazanmasındaki en büyük engellerden bir tanesi, keyifle yapılması gereken bu aktiviteyi baskı altında yapmaları. Ebeveynler olarak çocuğunuzun kitap okuması için onu zorlarsanız, ona baskı kurarsanız çocuğunuzun bundan keyif almasını engelleyebilirsiniz.
Lesley Üniversitesi’nden erken çocukluk eğitimi profesörü Nancy Carlsson-Paige, bu bağlamda ebeveynlerin yapması gereken tek şeyin çocuklarla birlikte kitap okumak olduğunu belirtiyor.
Carlsson-Paige’in bir diğer önerisi ise çocuklara kitapla ilgili soru sormak, fakat bu bir sınav gibi olmamalı. Ona hangi karakterleri sevdiğini, neden sevdiğini, hikâyenin devamında ne olacağını düşündüğünü, kitaptaki bir durumla karşılaşsaydı ne yapacağını sorabilirsiniz mesela. Carlsson-Paige’e göre çocuğa okuma sevgisi kazandırmak için bu şekilde hikâyeye odaklanmak, harflere ve seslere odaklanmaktan daha faydalı.
Syracuse Üniversitesi’nden bir çocuk gelişimi uzmanı olan Alice Sterling Honig ise ebeveynlere çocukların erişebileceği her yerde farklı farklı kitaplar bırakmalarını öneriyor. Kitapları raflarda değil, çocukların onları alıp götürebileceği yerlerde bulunması gerektiğini söylüyor.
St. Louis Çocuk Hastanesi’nin pediyatri bölümünde çalışan Dr. Sheila Razdan, içeriğimizde bahsettiğimiz önerilere ek olarak uzun seyahatlerde yanınıza kitap almanızın da bu alışkanlığa katkıda bulunabileceğini belirtiyor. Bunun için daha önce belirttiğimiz gibi bir e-kitap okuyucu veya bir akıllı telefon / tabletten yararlanmanız sizin için pratik olabilir.
Ebeveynler çocuklarına kitap okuma alışkanlığını nasıl kazandırıyor?
Birçok ebeveyn, çocuklarını kitap veya çizgi roman okumaya teşvik etmek için bahsettiğimiz yöntemlerden ve kendi yöntemlerinden yararlanıyor.
Özellikle çocuğuyla birlikte oturup kitap okuyan, belirli okuma saatleri belirleyen ebeveynlerin sayısı oldukça yüksek. Bu yöntemin ne kadar işe yaradığına bakılırsa duruma çok da şaşırmamak gerekiyor.
Bir diğer tercih edilen yöntem ise çocuğu ödüllendirmek. Birçok ebeveyn, çocukları kitap okursa onlara sevdiği şeyleri almayı vadederek onları kitap okumaya teşvik etmeyi tercih ediyor.
Çocukları okumaya teşvik ederken kitapların albenisini kullanan ebeveynler de bulunuyor. Özellikle küçük çocuklar için görsel bulunduran, göze güzel gelen, resimli kitaplardan yararlanmak gerçekten de işinize yarayabilir.
Çocuğu kitap okumaya yönlendiren yöntemlerden bir tanesi de ona okumanın yararlarından bahsetmek. Kitap okumanın ona paragraf sorularında yardımcı olabileceğinden, ufkunu açabileceğinden, konuşma yeteneğini de geliştirebileceğinden bahsedin. Muhakeme yeteneği belli bir düzeye ulaşmış çocuklarda kullanabileceğiniz bu yöntem, birçok ebeveyn tarafından tercih ediliyor.
Okumayı henüz öğrenememiş çocuklar için işinize yarayacak ve ebeveynlerin sevdiği bir yol da çocuklara uyumadan önce kitap okumak. Çocuğunuzun sevdiği hikâyeleri keşfedip ona uyumadan önce kitap okursanız bu alışkanlığın ateşini erkenden yakabilirsiniz.
Bütün bu yöntemlerden istediğinizi tercih edebilir, birbiriyle birleştirebilir ve bu sayede çocuğunuza kitap okuma alışkanlığı kazandırabilirsiniz.
Novakid’le tanışın!
Çocukların İngilizce öğrenme sürecini eğlenceli ve verimli hale getiren Novakid, onların dil becerilerini geliştirmelerine yardımcı olur. Aşağıdaki videomuzu izleyerek metodolojimizi daha yakından inceleyebilirsiniz:
Çocuğunuza İngilizceyi sevdirerek öğretecek, ezberci sistemden uzak bir online İngilizce kursu arayışındaysanız da programlarımızı inceleyebilir ve ilk deneme dersinizi ücretsiz alabilirsiniz!
