Ağaç nasıl dikilir, ağaç dikmenin önemi çocuklara nasıl açıklanır?

Ağaçların gezegenimiz için fazlasıyla önemli olduğu su götürmez bir gerçek. Mutlaka her çocuk da ağaçların önemi hakkında ufak da olsa bir fikre sahiptir. Yine de çocuklar, doğal olarak meraklı oldukları için ağaç dikmenin faydaları hakkında biraz daha bilgi edinmek isteyecektir.

Biz de tabii ki çocukların merakını yüz üstü bırakmayacağız ve onlara ağaç dikmenin öneminden çok yönlü bir şekilde bahsedeceğiz. Örneğin, çocuklara ağaçların öneminden bahsederken aşağıdaki unsurları vurgulayabiliriz:

• Çevreye olumlu etki: Ağaçlar, fotosentez yoluyla havadaki karbondioksiti emip nefes almamız için gerekli olan oksijeni veriyorlar. Bu da demek oluyor ki ağaçlar olmasaydı nefes alan hiçbir canlı da olmazdı! Bunun yanı sıra ağaçların bu özelliği, küresel iklim değişikliği ile başa çıkmamız için de bizlere yardımcı oluyor.

• Vahşi yaşama destek: Canlılar için ağaçların önemi, yalnızca oksijen üretmelerinden ibaret değil. Aynı zamanda ağaçlar, doğada birçok hayvan dostumuzun evi haline geliyor. Örneğin kuşlar, ağaçlara yuva yapabiliyor veya dallarında dinlenebiliyor.

• Meyveler: Biliyoruz ki bazı ağaç türleri bizlere meyve de veriyor. Eğer bu türden bir ağaç dikersek mevsimi geldiğinde sevdiğimiz meyveleri mümkün olduğu en taze şekilde yiyebilir, ağacımızdan sağlıklı beslenme amacıyla faydalanabiliriz!

• Gölgelik alan: Ağaçların önemini bazen de sadece sıcak bir yaz gününde rahatlamak istediğimizde anlıyoruz. Kocaman yapraklarıyla ağaçlar, sıcaktan korunmamız için bizlere doğal gölgelik alanlar oluşturabiliyorlar.

• Aile mirası: Bazı ağaçların önemi biraz daha bireysel de olabilir. Örneğin, bir ağacı daha fidanken diktiğimizde o ağacın ailenin çocuklarıyla beraber yavaş yavaş büyümesini izleyebiliriz. Anne ve babadan çocuklara, çocuklardan torunlara nesiller boyu tek bir ağaç, bütün bir aile için önemli bir sembol haline gelebilir.

Ağaç dikmenin önemi ve faydalarını öğrendiğimize göre şimdi bunu nasıl yapacağımızdan detaylı bir şekilde bahsetmeye başlayabiliriz!

Çocuklarla birlikte ağaç dikmeye karar verdiysek her şeyden önce ağaç dikmek için en uygun zamanın ne olduğunu belirlememiz gerekiyor. Bu da dikeceğimiz ağacın çeşidine ve genel olarak hava durumuna bağlı olarak değişebiliyor. 

Öncelikle eğer açık köklü bir fidanımız varsa, yani ağacımızın kökleri saksı gibi bir kaba konmadıysa bu ağacı genellikle sonbahardan ilkbaharın başına kadar, yanı kasım-mart ayları boyunca yapabiliriz.

Bunun sebebi, bu vakitte genellikle ağaçların aktif bir şekilde büyümüyor olması. Bu aylarda diktiğimiz bir ağaç hemen büyümeye çalışmaktansa ekildiği toprağa alışıp kökleriyle kendini besleme imkanı bulacaktır. Biz de bu sayede ağaçlandırmanın faydalarını daha iyi bir şekilde elde edebiliriz.

Diğer bir yandan, eğer tüplü fidan aldıysak, yani fidanımızın kökleri saksı gibi bir kabın içindeyse dikimi yılın on iki ayında birden yapabiliriz.

Tabii fidanımızın türü fark etmeksizin toprağın ve havanın genel durumuna da dikkat etmeliyiz. Örneğin, eğer yakın zamanda don olayı yaşandıysa ağacımızı dikmeden önce biraz daha beklememiz gerekir. Toprağın sıcaklığı 10-12 °C’nin üstüne çıktığında, yani don olayı tehlikesi geçtiğinde dikim yapabiliriz.

Ağacımızı nasıl dikeceğimize karar verdikten sonra geriye eyleme koyulmak kalıyor. En başta çok karmaşıkmış gibi gelebilse de aslında ağaç dikmek, temellerini anlayınca çocuklarımızla yapabileceğimiz ve gayet de basit bir etkinlik. O halde haydi, ağaç dikmenin adımlarını tek tek inceleyelim!

1. Adım: Çukur kazmak

Ağaç dikmek için ilk yapmamız gereken şey, elimizdeki fidanı yerleştirebileceğimiz kadar büyük bir çukur kazmak. İşin bu kısmını çocuklara bırakmaktansa ebeveynlerin üstlenmesi elbette daha güvenli olacaktır!

Kazacağımız çukurun da boyut olarak bazı özelliklere sahip olması gerekiyor. Bunları şu şekilde özetleyebiliriz:

• Çukur, köklerin oluşturduğu kütleden yaklaşık 2-3 kat daha geniş olmalı. Bu da demek oluyor ki genelde fidan kökü çapından 50-60 cm daha geniş bir çukur açmalıyız.
• Ağaç dikmek için açtığımız çukurun derinliği de bir o kadar önemli. Fidanımızın köklerinin bu çukura kıvrılmadan sığabilmesi gerekiyor. Aynı zamanda derinliğin, köklerin gövdeyle birleştiği noktayı biraz geçmesi gerekiyor. Fidan köklerimizin kıvrılmadığından emin olmak istiyorsak açık köklü fidanlarda boyu 20 santimetreyi aşan kökleri budamamız gerek. Tüplü fidan dikeceksek de tüpü alt tarafından yaklaşık iki santimetre ölçerek kesip toprağı çukura boşaltabiliriz.

Ağacımızın daha da sağlıklı bir şekilde büyümesini istiyorsak fidanı yerleştirmeden önce çukura 2-3 santimetre yüksekliğinde gübre dökebiliriz. Tabii çukurun derinliğini de buna göre ayarlamış olmamız gerekecektir.

İşte bu kadar basit! Ağaç dikmeyi öğrendik! Peki ya ağaç dikerken başka hangi noktaları aklımızda bulundurabiliriz? Hemen bazı ek detaylardan da bahsedelim.

• Ağacın türü

Ağacımızın sağlıklı bir şekilde büyümesini ve bize ağaç dikmenin faydalarını sunmasını istiyorsak bulunduğumuz coğrafyaya uygun bir ağaç türü seçmek iyi bir fikir olacaktır. Orman Genel Müdürlüğü gibi kurumlar tarafından yayınlanan kaynaklara bakarak bulunduğumuz şehirde hangi ağaçların yaşayabileceğini öğrenebiliriz.

• Ağacı dikme amacımız

Ağaç dikmenin faydaları, biz ağaçtan doğrudan faydalanabildiğimizde daha da belirgin bir şekilde hissediliyor. Bu da demek oluyor ki dikeceğimiz ağacı amaçlarımız doğrultusunda seçmek epey iyi bir fikir.

Örneğin bizden sonraki kuşakların da bu ağacı görmesini istiyorsak uzun ömürlü, bakımı kolay bir ağaç dikebiliriz. Eğer ağacımızdan doğrudan faydalanmak istiyorsak da elbette bir meyve ağacı iyi bir seçim olacaktır.

• Toprağın özellikleri

Ağacı dikeceğimiz toprağın durumu hakkında bilgi almak da oldukça önemli. Bunun için bölgemizdeki kuruluşlara danışıp toprağın ağaç yetiştirmeye elverişli olup olmadığını öğrenebiliriz. Unutmayalım: Sağlıklı toprak, sağlıklı ağaç demektir!

• Güneş ışığı

Sağlıklı bir şekilde büyüyecek bir ağaç dikmek için yalnızca suyu ve toprağı değil, aynı zamanda güneşi de hesaba katmalıyız. Unutmamalıyız ki ağaçlar, güneş ışığı olmadan yaşamaları için gerekli olan fotosentez olayını gerçekleştiremezler. Dolayısıyla ağacımızı yeterli güneş ışığı alan bir yere diktiğimizden emin olmalıyız.

Tabii ki de ağaç dikmek, fidanı bir çukura yerleştirip bırakmaktan ibaret değil! Ağacımızın sağlıklı bir şekilde büyüdüğünden ve hayata tutunabildiğinden emin olmak için almamız gereken bazı önlemler ve aklımızda bulundurmamız gereken bazı unsurlar var. Hemen bunların üzerinden geçip ağacımıza nasıl bakmamız gerektiğini öğrenelim.

• Düzenli sulama

Birçok ağaç, büyürken haftalık şekilde düzenli olarak sulanmaya ihtiyaç duyar. Diktiğimiz ağacı her hafta yavaşça ve bolca sulayarak sağlıklı bir şekilde büyümesini ve toprağa daha da sağlam oturmasını sağlayabiliriz. 

Tabii sulama düzeni, ağacın olgunluğuna göre değişecektir. Daha olgun ağaçlar, ayda 1-2 kez sulamayla dahi gayet sağlıklı bir şekilde hayatta kalabilir. Tamamen olgunlaşmış ağaçlar ise fazladan sulama gerekmeden yağmurlarla hayatta kalabilir. Tabii yine de arada bir olgun ağaçları sulamaktan da zarar gelmez!

• Budama 

Ağacımızın tüm dalları yeteri kadar beslenemeyip ölebilir, ya da bazı dallar diğer dalların önüne geçerek büyümelerini engelleyebilir. Bu durumda dalları budamamız ve ağacımıza şekil vermemiz gerekir. Fakat tam olgunlaşmamız ağaçları budarken aşırıya kaçmamak gerektiğini de unutmayın.

Olgun ağaçlarda budama vakti ise tıpkı ağaç dikmekte olduğu gibi, ağaçların büyümediği aylara denk getirilmeli. Böylece ilkbahar geldiğinde budanan dalların sağlıklı ve dengeli şekilde geri büyüyebilmesini sağlarız.

• Haşerelere ve hastalıklara karşı koruma

Ağaç dikmek kadar, ağaçları haşerelerden ve hastalıklardan korumak da önemli. Sonuçta bunlar, ağacımızın sağlığını tehdit eden unsurlar. Dolayısıyla ağacımızın yapraklarını, dallarını ve gövdesini dikkatle inceleyip herhangi bir sorun tespit edersek bir uzmana danışmak fazlasıyla iyi bir fikir olacaktır.

Ağacımızı korumak için yapmamız gereken tüm bu şeyleri de tabii ki eğlenceli birer aile etkinliğine dönüştürebiliriz. Örneğin yeni diktiğimiz fidanı sulamak için çocuklarımızla beraber bir sulama takvimi oluşturabiliriz. Hatta bunların da ötesinde, ağacımızı süslemek ve kuş dostlarımıza yardımcı olmak için bir kuş yemliği de yapabiliriz!

Tüm bu adımları takip edersek hem gezegenimize büyük bir iyilik yapmış oluruz, hem de ağaçlandırmanın faydalarını doğrudan deneyimleyebiliriz.

Ağaç dikmenin faydaları ve adımları işte bu şekildeydi. Şimdi de bu konuda sıkça sorulan sorulardan bazılarını cevaplayalım.

Ağaç dikimi neden önemlidir?

Ağaçların önemi; havadaki karbondioksiti alıp oksijen vermeleri, meyve verebilmeleri, çeşitli hayvanlara ev sahipliği yapabilmeleri ve gölge oluşturmaları gibi özelliklerinden gelir. Bu da ağaç dikimini önemli kılar.

Ağaç nasıl dikilir kısaca?

Ağaç dikmek için önce köklerin kıvrılmadan sığacağı kadar geniş ve derin bir çukur açmak, arından fidanı dik bir şekilde çukura yerleştirmek, sonrasında çukuru tekrar doldurup düzleştirmek, fidana can suyu vermek ve gerekirse onu bir çubuğa bağlamak gerekir.

Novakid’de ebeveynlerin çocuklarıyla yapabileceği her türlü etkinlik hakkında eğlenceli ve öğretici bilgiler veriyoruz. Asıl uzmanlık alanımız ise çocuklar için online İngilizce eğitimi. Eğer siz de çocuğunuzun uzman eğitmenlerimiz eşliğinde İngilizceyi yaşayarak öğrenmesini isterseniz ücretsiz deneme dersinizi şimdi alın!