Sonu “y” ile biten İngilizce kelimelere nasıl çoğul eki getirilir?

Sonu y ile biten İngilizce kelimeleri nasıl çoğul hale getireceğimizi incelerken aslında sadece kelimenin en sonuna bakmamız yeterli değil. Asıl önemli olan, kelimenin sonunda gelen y harfinden hemen önce ne tür bir harfin geldiği. Bu, uygulayacağımız kuralı değiştiriyor.

Eğer kelimenin sonunda y’den hemen önce bir sesli harf (a, e, i, o, u) bulunuyorsa şanslıyız demek, çünkü işimiz epey kolaylaşıyor! Bu durumda tek yapmamız gereken şey, kelimenin sonuna gayet iyi bildiğimiz İngilizce çoğul eki olan “-s” takısını olduğu gibi getirmek.

Y’nin öncesinde sesli harf gelip de sonu y ile biten İngilizce kelimelerin çoğul hallerine hemen birkaç örnek verelim:

• Boy → Boys

Örnek: The boys are playing soccer in the park. (Oğlanlar parkta futbol oynuyor.)

• Day → Days

Örnek: We spent seven days exploring the ancient ruins. (Antik kalıntıları keşfederek yedi gün geçirdik.)

• Key → Keys

Örnek: Don’t forget to take your keys when you leave. (Çıkarken anahtarlarını almayı unutma.)

• Toy → Toys

Örnek: The children have too many toys in their bedroom. (Çocukların yatak odasında çok fazla oyuncak var.)

• Monkey → Monkeys

Örnek: We saw several monkeys swinging through the trees at the zoo. (Hayvanat bahçesinde ağaçlar arasında sallanan birkaç maymun gördük.)

• Tray → Trays

Örnek: The waiter carried two trays full of delicious appetizers. (Garson lezzetli aperatiflerle dolu iki tepsi taşıdı.)

• Valley → Valleys

Örnek: The hiking trail passes through several beautiful valleys. (Yürüyüş yolu birkaç güzel vadiden geçiyor.)

• Donkey → Donkeys

Örnek: In rural areas, donkeys are still used for transportation. (Kırsal bölgelerde eşekler hala ulaşım için kullanılmaktadır.)

• Way → Ways

Örnek: There are many ways to solve this problem creatively. (Bu sorunu yaratıcı bir şekilde çözmenin birçok yolu vardır.)

• Guy → Guys

Örnek: The guys at work always go out for lunch together. (İş yerindeki adamlar her zaman birlikte öğle yemeğine çıkar.)

Sonu sesli harf + y ile biten İngilizce kelimeleri çoğul yapmanın ne kadar basit olduğunu görebiliyoruz. Ancak işin yazı kadar telaffuz kısmı da önemli. Peki bu kelimeleri nasıl telaffuz edeceğiz? 

Dikkat etmemiz gereken bir nokta var: Y’den önce sesli harf gelen ve sonu y ile biten İngilizce kelimelere çoğul eki olan “-s” takısını getirdiğimizde bu harfi bildiğimiz “s” gibi değil, “z” şeklinde telaffuz ediyoruz. Buna İngilizcede “s” harfinin ötümlüleşmesi diyoruz.

Sonu y ile biten İngilizce kelimeleri çoğul yaparken, kelime sonundaki y’den hemen önce bir ünsüz harf geliyorsa uyguladığımız kural daha değişik bir hal alıyor. 

Sonu sessiz harf + y şeklinde biten bir İngilizce kelimeye çoğul eki getirirken sadece “-s” takısını ekleyip geçemiyoruz. Bunun yerine yapmamız gereken şey, kelimenin sonunda bulunan “y” harfini atıp, onun yerine “-ies” takısını getirmek.

Bu kuralı takip ederek çoğul eki aldıklarında yazılı şekilleri değişen ve böylece “-ies” ile biten İngilizce kelimelere hemen birkaç örnek verelim.

• Baby → Babies

Örnek: She has two babies who are both learning to walk. (İki bebeği var ve ikisi de yürümeyi öğreniyor.)

• City → Cities

Örnek: We visited three beautiful cities during our summer vacation. (Yaz tatilimiz boyunca üç güzel şehri ziyaret ettik.)

• Butterfly → Butterflies

Örnek: The garden was filled with colorful butterflies. (Bahçe renkli kelebeklerle doluydu.)

• Story → Stories

Örnek: My grandmother tells fascinating stories about her childhood. (Büyükannem çocukluğu hakkında büyüleyici hikayeler anlatır.)

• Party → Parties

Örnek: They organized surprise parties for both their parents. (Her iki ebeveynleri için de sürpriz partiler düzenlediler.)

• Cherry → Cherries

Örnek: She picked fresh cherries from the tree in her garden. (Bahçesindeki ağaçtan taze kirazlar topladı.)

• Country → Countries

Örnek: Many countries in Europe have rich historical heritage. (Avrupa’daki birçok ülke zengin tarihi mirasa sahiptir.)

• Fly → Flies

Örnek: In summer, flies can be quite annoying during picnics. (Yazın, sinekler piknikler sırasında oldukça rahatsız edici olabilir.)

• Family → Families

Örnek: Both families agreed to have dinner together on Sunday. (Her iki aile de Pazar günü birlikte akşam yemeği yemeyi kabul etti.)

• Library → Libraries

Örnek: The city is building three new libraries next year. (Şehir gelecek yıl üç yeni kütüphane inşa ediyor.)

Y’den önce ünsüz harf gelen ve sonu y ile biten İngilizce kelimelerin çoğul hallerini telaffuz ederken dikkat etmemiz gereken şey, kelimenin çoğul eki almamış halinin telaffuzu. Kelimenin asıl telaffuzunu değiştirmeyip, yalnızca kendi okunuşunun sonuna “s” harfi ekliyoruz.

Örneğin “butterfly” kelimesi kendi başına “badırflay” diye okunduğu için çoğul eki almış hali olan “butterflies” kelimesini “badırflayz” diye okuyoruz. “Country” kelimesi ise “kauntri” diye okunduğu için çoğul hali olan “countries” kelimesini “kauntriiz” diye okuyoruz. Eğer bunlar yerine“badirfliiz” ya da “kauntrayz” dersek hata yapmış oluruz!

Buna ek olarak dikkat etmek lazım ki burada da s harfi ötümlüleşiyor ve “z” şeklinde okunuyor. Bu konudan ayrıca bahsettiğimiz İngilizce ünsüz harfler hakkındaki yazımıza bir göz atmayı da unutmayın!

Sonu y ile biten İngilizce kelimelere çoğul eki getirirken bazen de yalnızca kelimenin şekline bakmak yetmiyor. Aynı zamanda kelimenin bir özel isim olup olmaması da çoğul ekini nasıl kelimeye ekleyeceğimizi değiştiriyor.

İngilizcede sonu y ile biten bir özel isim çoğul eki aldığında, y harfinden önce ünlü veya ünsüz harf mi geliyor fark etmeksizin, basitçe kelimenin sonuna “-s” takısını getiriyoruz. Yanı kelime ünsüz + y şeklinde bitse bile “-ies” kuralını uygulamıyoruz.

Sonu y ile biten özel isimlerin çoğul eki almış hallerine bazı örnekler şu şekilde:

• Kennedy → Kennedys

Örnek: The Kennedys are a famous American family. (Kennedyler ünlü bir Amerikan ailesidir.)

• Germany → Germanys

Örnek: There were two Germanys before the reunification in 1990. (1990’daki birleşmeden önce iki Almanya vardı.)

• Monday → Mondays

Örnek: I have music lessons on Mondays. (Pazartesileri müzik derslerim var.)

• Sally → Sallys

Örnek: There are three Sallys in our class. (Sınıfımızda üç Sally var.)

• Mary → Marys

Örnek: I’ve known two Marys and both of them were very kind. (İki Mary tanıdım ve ikisi de çok nazikti.)

• Kelly → Kellys

Örnek: The Kellys moved to a new neighborhood last month. (Kelly ailesi geçen ay yeni bir mahalleye taşındı.)

• Friday → Fridays

Örnek: Our team usually has meetings on Fridays. (Ekibimiz genellikle Cuma günleri toplantı yapar.)

Yazımızın başında bahsettiğimiz, y’den önce sesli harf gelip y ile biten İngilizce kelimeleri çoğul yapma kuralının ilginç bir istisnası var. Bu da sonu “quy” ile biten kelimeler.

İngilizcede epey nadir görülen ve Latinceden geçmiş olan bu kelimelere çoğul eki geldiğinde, ünlü harf + y şeklinde biten diğer kelimelerin aksine, ünsüz harf + y ile biten kelimelerdeki kuralı uyguluyoruz. Yani kelimenin sonundaki y harfini çıkarıp yerine “-ies” çoğul ekini getiriyoruz.

İşte buna birkaç örnek:

• Soliloquy → Soliloquies

Örnek: Hamlet’s soliloquies are famous in English literature. (Hamlet’in monologları İngiliz edebiyatında ünlüdür.)

• Colloquy → Colloquies

Örnek: Academic colloquies often lead to new research collaborations. (Akademik konuşmalar genellikle yeni araştırma işbirliklerine yol açar.)

• Obloquy → Obloquies

Örnek: Despite the many obloquies directed at him, the politician refused to step down. (Ona yöneltilen birçok ağır eleştiriye rağmen, politikacı istifa etmeyi reddetti.)

Son olarak, sonu y ile biten İngilizce kelimeleri çoğul yapma konusunda bazı istisnalara yol açan birleşik kelimelerden bahsedelim. 

Aslına bakarsanız İngilizce birleşik isimler çoğu zaman basit kelimelerle aynı şekilde çoğul eki alıyor. Ancak sonu y ile biten birleşik kelimelerde bu durumun öne çıkan bir istisnası, “yoldan geçen kişi” anlamına gelen “passer-by” kelimesi.

“Passer-by” kelimesi teknik olarak y ile bitse de bu kelimede çoğul ekini alan kısım bir preposition (edat) olan “by” kelimesi değil, onun yerine “passer” kelimesi. Yani bu kelimenin çoğulu, “passers-by” şeklinde.

Ancak bu, “by” ile biten tüm birleşik isimlerin aynı şekilde çoğul eki aldığı anlamına gelmiyor. Örneğin, törenlerde uçakların yaptığı gösteri uçuşlarını ifade eden “flyby” (ya da “fly-by”) kelimesinin çoğulu “flies-by” değil de, “flybys” olarak kabul ediliyor. 

Kafa karıştırıcı olduğunu biliyoruz, ancak “passer-by” haricinde “by” ile biten birleşik kelimelerin çoğul eki almış haliyle neredeyse hiçbir zaman karşılaşmayacağınızı söyleyebiliriz. Bunlar o kadar nadir yapılar ki, İngilizce sözlüklerde bile örnek cümleleri kolay kolay bulunmuyor!

Bunun yanı sıra “noun + preposition + noun” şeklindeki birleşik kelimeleri de unutmayalım. Bu tür kelimelerde çoğul ekini ilk noun’a getiriyoruz ve dolayısıyla y ile biten kelimelere çoğul eki getirme kuralını buna göre uyguluyoruz.

Örneğin, “avukat” demenin başka bir yolu olan “attorney at law” kelimesinde çoğul ekini “law” değil, “attorney” kelimesi almalı. Dolayısıyla sonu y ile biten İngilizce kelimeleri çoğul yapma kurallarımızı bildiğimiz şekilde uygulayıp, “attorneys at law” kelimesini elde ediyoruz.

Sonu y ile biten İngilizce kelimelere çoğul eki getirmeyi böylece öğrenmiş olduk. O halde şimdi de öğrendiklerimizi bir bilgi testiyle pekiştirelim!

İngilizcede kelimelerin çeşitli hallerini rahatça tanıyabilmek için onları sık sık görmemiz gerekiyor. Bunun yolu da İngilizceyi yaşayarak öğrenmekten geçiyor. Novakid’de çocuklar için online İngilizce derslerimizde sizlere tam da bu fırsatı sunuyoruz. Hemen aramıza katılın ve konuşma pratiği derslerimizden 1 ay boyunca ücretsiz faydalanın!

Aşağıdaki videoyu izleyerek bire bir derslerimizde uyguladığımız yöntem hakkında bilgi almayı da unutmayın: