8 dk. Evcil hayvan sahiplenmenin çocuklar üzerindeki faydaları neler, çocuklara hayvan sevgisi nasıl kazandırılır?
Bir hayvanla bağ kurmak, onunla büyümek; hiç şüphesiz bir çocuğun sahip olabileceği en güzel şeylerden biri. Psikolojik etkilerinden tutun fiziksel sağlığa kadar pozitif etkileri var. Tabii bir hayvanı sahiplenmeden önce dikkat edilmesi gereken noktaları da atlamamak gerek.
Biz de bu yazımızda; evcil hayvan sahiplenmenin çocuklar üzerindeki faydalarına detaylıca değindik ve çocuklara hayvan sevgisinin nasıl aşılanacağını, hangi hayvanların evde beslenebileceğini ve bir hayvan sahiplenirken nelere dikkat edilmesi gerektiğini ele aldık.
Evcil hayvan sahiplenmenin çocuklar üzerindeki faydaları
Evcil hayvanlar, çocukların; psikolojik, sosyal, sağlık ve bilişsel gelişimlerine pek çok olumlu fayda sağlıyor. Empati kazanma, sorumluluk bilinci geliştirme, düzenli yaşama teşvik etme, sosyal beceriler kazandırma, fiziksel aktiviteye yöneltme, yalnızlık hissini azaltma… Hepsine katkısı var.
Şimdi gelin, evcil hayvan sahiplenmenin çocuklar üzerindeki pozitif etkilerine bir bir bakalım ve hayvanların hayatımızı ne denli etkilediğini görelim!
Psikolojik etkiler
Hayvanlarla vakit geçiren çocuklar, koşulsuz sevginin ne olduğunu deneyimliyor ve öğreniyor. Bu sevgi ve dostluk sayesinde kendilerini güvende, değerli hissediyorlar. Özellikle zor zamanlarda; bir hayvanın sakinliği ve neşesi, çocuğun stresini azaltabiliyor ve ona huzur verebiliyor.
Hayvanlarla kurulan bu bağ, çocukların empati geliştirmelerine de yardımcı oluyor. Mesela bir kediye ya da bir köpeğe nasıl davranması gerektiğini öğrenirken başkalarının ihtiyaçlarını anlama becerisi de geliştiriyorlar.
Ayrıca hayvan sahiplenince gelen mama verme ve yürüyüşe çıkarma gibi rutinler çocuklara sorumluluk bilinci kazandırmasının yanında daha onları düzenli bir hayat sürdürmeye teşvik ediyor.
Hayvanların bir diğer psikolojik faydası ise yalnızlık hissini azaltması. Bilimsel olarak da kanıtlanan bu durum hiç de şaşırtıcı değil çünkü evcil hayvanla büyüyen çocuklar; hislerini paylaşabileceği, karşılıklı ilgi gösterebileceği, oyun oynayabileceği bir arkadaşa sahip oluyor. Bir çocuk, daha fazla ne isteyebilir ki?
Hayvanların kimi zaman sempatik, kimi zaman şapşal, kimi zaman komik olan hareketlerini de atlamamamak gerek. Onların bu neşeli davranışları, sadece çocukların değil herkesin hayatına mutluluk ve neşe katıyor.
Sosyal etkiler
Gelelim hayvanların sosyal faydalarına. Hayvanlarla vakit geçiren çocuklar; işbirliği yapma, sabırlı olma ve paylaşma gibi önemli sosyal becerileri de kazanıyor. Mesela bir kediyi okşayan veya bir köpeği besleyen bir çocuk; başkalarının ihtiyaçlarını anlamayı ve bu ihtiyaçlara karşılık vermeyi öğreniyor. Yani direkt olarak empati duygusunu geliştiriyor diyebiliriz.
Bunun yanı sıra evcil hayvanlar, çocuklar için “sosyal katalizör” görevi de görüyor. Örneğin parkta köpeğini gezdiren bir çocuk, diğer çocuklarla daha kolay bir şekilde iletişim kurabiliyor. Hâliyle arkadaşlık da gelişiyor. Yani hayvan sevgisi, çocukların yalnızca hayvanlarla değil, insanlarla da sağlıklı bağlar kurmasını sağlıyor.
Hayvanlarla büyüyen çocukların yalnızlık hissinin daha az olduğundan bahsetmiştik. Buradan yola çıkarak sosyal becerilerinin de daha güçlü olduğunu söyleyebiliriz. Çevrelerindeki dünyaya daha açık, daha duyarlı bireyler oluyorlar. Bu hem arkadaşlık kurma hem de topluma uyum sağlama becerilerini geliştiriyor.
Sağlığa yönelik etkiler
Evcil hayvanların, çocukların sağlığına hem fiziksel hem de ruhsal anlamda olumlu katkılar sağlamada rolü büyük. Özellikle köpek gibi hareketli hayvanlarla vakit geçirmek, çocukların daha aktif bir yaşam sürmesine yardımcı oluyor.
Araştırmalara göre koşmak, yürüyüşe çıkmak ve oyun oynamak; çocukların enerji harcamasını sağlıyor ve obezite gibi sağlık sorunlarının önüne geçiyor. Ayrıca hayvanlarla erken yaşta temas kuran çocukların bağışıklık sisteminin güçlendiği, alerji ve astım gibi hastalıklara karşı daha direnç geliştirdiği biliniyor.
Bunun yanı sıra evcil hayvanlarla vakit geçiren çocukların stres ve kaygı seviyeleri azalıyor, mutluluk hormonu salgılıyorlar. Kendinizi endişeli veya mutsuz hissettiğinizde tatlı bir şeyin gözünüzün içine bakmasından daha sakinleştirici bir şey olamaz herhalde!
Bilişsel gelişime yönelik etkiler
Evcil hayvanların bir diğer faydası ise çocukların bilişsel gelişimini desteklemesi. Bir hayvanın günlük ihtiyaçlarını karşılayan minikler; planlama yapmayı ve sorun çözmeyi öğrenebilir. Mesela bir hayvanın beslenme, su verme veya temizlik gibi görevlerini yerine getirmek; çocuğun hafızasını ve organizasyon becerilerini geliştirmede etkili.
Hayvanlarla ilgili sorumluluk almak, çocukların neden-sonuç ilişkisi kurma yeteneklerini de güçlendiriyor. Kısacası evcil hayvanlar, sadece birer dost değil aynı zamanda öğrenme süreçlerinde birer öğretici hâline geliyor.
Çocuklara hayvan sevgisi kazandırmak için neler yapılabilir?
Çocuklara hayvan sevgisi kazandırmak için başvurulabilecek çeşitli yöntemler var. Bunlardan birkaçına yer verecek olursak:
- Erken yaşta tanıştırın: Çocukların küçük yaşlardan itibaren hayvanlarla tanışması, onlara sevgi ve empati kazandırmada önemli bir adım. Parklarda, barınaklarda, çiftliklerde hayvanlarla zaman geçirmelerini sağlayabilirsiniz.
- Örnek olun: Çocuklar, ebeveynlerinin davranışlarını gözlemleyerek öğrenir. Siz hayvanlara sevgiyle ve şefkatle yaklaştığınızda, çocuklarınız da bu davranışları model alır. Bu yüzden sizin de hayvanlara iyi yaklaşımınızı görmeleri gerek.
- Evcil hayvan sahiplenin: Eve bir hayvan geldiğinde, çocukların hayvan sevgisi genellikle doğal olarak gelişir. Eğer şartlarınız uygunsa hayvan sahiplenmeyi düşünebilirsiniz. Ancak unutmamak gerek, eğer bir hayvanı sahiplenip sonra birine verirseniz veya terk ederseniz bu hem hayvan için hem de çocuğunuz için travmatik etkiler bırakabilir.
- Kitaplar okuyun ve filmler izleyin: Hayvanlarla ilgili kitaplar okumak veya filmler izlemek, çocukların hayvanları daha iyi tanımasını ve onlara karşı sevgi beslemesini sağlamada etkili. Birkaç film önerisi verelim; Hachiko, Bolt, Evcil Hayvanların Gizli Yaşamı, Can Dostum, Aslan Kral, Zootropolis: Hayvanlar Şehri…
- Hayvan barınaklarını ziyaret edin: Çocuğunuzla birlikte hayvan barınaklarını ziyaret edebilir, oradaki hayvanlarla vakit geçirebilirsiniz. Ancak ne yazık ki ülkemizdeki hayvan barınaklarının güncel durumu pek iç açıcı olmadığından gideceğiniz barınağı önceden araştırmak önemli. Hatta bir hayvan sahiplenmek istiyorsanız barınağa gidip çocuğunuzun bağ kurduğu hayvanı seçmek harika bir seçenek olabilir.
- Sorumluluk verin: Çocuğunuza bir hayvanın bakımına dair küçük görevler vererek hayvan sevgisini sorumlulukla birleştirebilirsiniz. Mesela su kabını doldurmak veya mama vermek gibi basit görevlerle başlayabilirsiniz!
İşte tüm bu yaklaşımlarla çocukların hayvanlarla sağlıklı bir iletişim kurmasına, onlara karşı sevgi dolu olmasına zemin hazırlayabilirsiniz. Önemli olan; hayvanlara zarar vermeden, sevgi ve saygı çerçevesinde bağ kurmak.
Evde hangi hayvanlar beslenir?
Evde beslenebilecek pek çok hayvan var ancak bu hayvanlara evinizi açmadan önce dikkat edilmesi gereken etik sorumluluklar da var. Tek tek bahsedelim:
- Köpekler ve kediler: En yaygın evcil hayvanlardan olan, insanlarla güçlü bağlar kuran kedi ve köpekler; barınaklardan veya güvenilir sahiplendirme platformlarından sahiplenilmeli. Aksi takdirde hayvanlar bir ticaret malına dönüşüyor ve sokaklardaki, barınaklardaki hayvanların sıcak bir yuva bulma ihtimalleri düşüyor.
- Hamster, Guinea Pig, tavşan gibi küçük hayvanları: Bu gibi hayvanlar bazen doğal yaşamlarından koparılarak zor şartlarda ülkeye sokulabiliyor. Bu nedenle kedi ve köpeklerde olduğu gibi yerel sahiplendirme gruplarını tercih etmek önemli. Ayrıca evde özgürce yaşayabilecekleri alanlarının olması lazım. Kafeslerin içinde geçen bir hayatı hangi canlı ister ki?
- Kuşlar: Doğadan yakalanan kuşların satın alınması hem doğal ekosisteme zarar veriyor hem de özgür olmaları gerekirken kafeslere tıkılmalarına sebep oluyor. Bu yüzden pet-shop gibi ticari yerlerden kuş satın almamak ve sahiplendiğiniz kuşa özgür olacağı bir alan yaratmak büyük öneme sahip.
- Balıklar: Akvaryum balıklarının çoğu, doğal yaşam alanlarından toplanıyor ve bu, ekosisteme zarar vermesinin yanı sıra etik problemlere yol açıyor. Eğer hâlihazırda balığı olan ve üreyen birinden balık sahiplenirseniz; ona geniş, tüm ihtiyaçlarını karşılayabileceği, kendini iyi hissedeceği bir akvaryum sağlamalısınız.
- Kaplumbağalar: Kaplumbağalar da balıklarda olduğu gibi doğal yaşamlarından koparılıyor ve hayvan refahına, popülasyona zarar veriyor. Bu nedenle; kaplumbağası olan birinden sahiplenmek, ticarete katkı sağlamamak, bireysel olarak yapabileceğiniz en iyi şey.
Evde beslenecek hayvanlar seçilirken göz önünde bulundurulması gereken temel ilke; onların doğal yaşamlarına ve refahlarına zarar vermeden tüm ihtiyaçlarını karşılayabilmek. Böylece etik bir sorumluluk alabiliriz ve hayvan sevgisinin gerçek bir göstergesi olabiliriz.
Hayvan sahiplenirken nelere dikkat edilmeli?
Hayvan sahiplenirken dikkat edilmesi gereken en önemli unsurlar, hayvanın ihtiyaçlarına uzun vadeli bir şekilde cevap verebilecek bir yaşam düzenine ve sorumluluk bilincine sahip olmak diyebiliriz.
Örneğin köpek sahiplenmeyi düşünüyorsanız, günlük egzersiz ihtiyacını karşılayacak zaman ve alan ayırmanız gerektiğini göz önünde bulundurmalısınız. Kedi sahiplenirken ise ev ortamını güvenli (camlara kedi filesi yapmak, kendini yaralayabileceği eşyaları kaldırmak vb.) hâle getirmek önemli.
Ayrıca hayatınızı paylaşacağınız hayvanın beslenmesinin, düzenli veteriner kontrolünün, aşılarının, genel bakım masraflarının karşılanması gerektiğini unutmamalısınız.
Bir canlıya yuvanızı açmak için barınakları veya sokak hayvanlarını tercih etmek hem ihtiyacı olan bir canlıya yuva sağlamak hem de topluma katkıda bulunmak açısından çok daha anlamlı.
Hayvan sahiplenme, geçici bir heves değil, bir canlının sorumluluğunu üstlenmek demek. Bu nedenle yaşam koşullarınızı iyice gözden geçirip bu sorumluluğu almaya hazır olduğunuzdan emin olmalısınız.
Sıkça sorulan sorular
İşte hayvan sahiplenmenin çocuklara etkisi hakkında sıkça sorulan sorular ve cevapları!
Evcil hayvan sahiplenmenin çocuklar üzerindeki pozitif etkileri nelerdir?
Evcil hayvanlar; çocukların psikolojik, sosyal, sağlık ve bilişsel gelişimlerine pek çok olumlu fayda sağlıyor. Empati kazanma, sorumluluk bilinci geliştirme, düzenli yaşama teşvik etme, sosyal beceriler kazandırma, fiziksel aktiviteye yöneltme, yalnızlık hissini azaltma… Hepsine katkısı var.
Evcil hayvan beslemek sorumluluk duygusunu geliştirir mi?
Hayvan sahiplenince gelen mama verme ve yürüyüşe çıkarma gibi rutinler çocuklara sorumluluk bilinci kazandırmasının yanı sıra daha düzenli bir hayat sürdürmeleri konusunda teşvik ediyor.
Çocuklar neden hayvanlarla büyümeli?
Bir hayvanla bağ kurmak, onunla büyümek; hiç şüphesiz bir çocuğun sahip olabileceği en güzel şeylerden biri. Bir dost kazanmasının getirdiği olumlu psikolojik etkilerinden tutun, fiziksel aktiviteye teşvik etmesinden kaynaklı fiziksel sağlığa kadar pozitif etkileri var.
Novakid’le tanışın!
Novakid, çocuklara ve ailelerine ilgi çekici konular hakkında bilgilendirici içerikler sunarken uzman eğitmenler tarafından online İngilizce eğitimi de veriyor! Novakid’in ilk deneme dersini çocuğunuz için ücretsiz alıp İngilizceyi kural ezberletmenin ötesinde, yaşayarak öğrenmesini sağlayabilirsiniz!
