7 min Tüm aile birlikte oturup tatlı bir sohbet eşliğinde yemek yediğimiz anlar ile doludur hayatımız. Bu aile sofraları aynı zamanda çocuklarımızın gününün nasıl geçtiğini öğrendiğimiz, ufak şakalar yaptığımız ve birbirimize karşı nazik ve saygılı olmaya özen gösterdiğimiz özel anlardır.
Bu nazik ve saygılı ortamın korunabilmesi için de her bir aile bireyinin sofra adabının öğrenmiş olması oldukça önemli. Özellikle çocukların yemeklerini sessizce çiğnemeleri gerektiğini bilmeleri, başkaları konuşurken söze girmelerinin doğru bir davranış olmadığını öğrenmeleri yalnızca masa başında değil, hayat boyunca yol gösterecek alışkanlıklar kazandıkları anlamına gelir.
Sofra adabı çocuklara, başkalarına saygı göstermeyi ve sabırlı olmayı öğretir. Çocukların yemek sırasında nasıl davranmaları gerektiğini öğrenmeleri yalnızca sofra düzeninin sağlanması için değil aynı zamanda da çocukların sosyal becerilerinin gelişmesi için oldukça önemlidir.
Peki ya bu sofra adabı çocuklara nasıl anlatılır? Ebeveynlerin nasıl bir yol izlemesi lazım? Sofra adabı aslında tam olarak nedir? Bunun gibi sorularınız varsa yazımızın devamında hep beraber cevapları öğreneceğiz!
Yemek yerken uyulması gereken görgü kuralları nelerdir?
Çocukları herhangi bir konuda eğitmenin en etkili yöntemi rol model olmaktır. Çocuklar çoğu şeyi ebeveynlerinden görerek öğrenir. Bu sebeple ilk başta biz ebeveynler olarak sofra kurallarını doğru bir şekilde benimsemeliyiz ki çocuğumuz da bizden görerek öğrensin. Peki nedir bu sofra kuralları? Sizler için sofra kurallarını maddeler halinde sıraladık!
Yemek yerken uyulması gereken kurallar
Sofrada düzeni ve saygıyı sağlayabilmek için uymamız gereken bazı görgü kuralları vardır.
- Yemekten önce ellerimizi yıkamak
- Yemeğe başlamadan önce herkesin masada olduğundan emin olmak
- Çatal ve kaşığı doğru kullanmak
- Sofradan kalkarken izin istemek
- Yemeği yapan kişiye teşekkür etmek
- Masada bulunan bir şeyi istediğimizde “lütfen, rica etsem” gibi kelimeler kullanmak
Yemek yerken yapılmaması gereken hareketler
Herkesin yediği yemekten keyif alabilmesi için yapılması ve yapılmaması gereken bazı şeyler vardır. Yukarıda nelere dikkat edilmesi gerektiğini, aşağıda ise kaçınılması gereken bazı davranışları listeledik.
- Yemeği bitirmeden masadan kalkmak
- Yemek yerken ağzımızı şapırdatmak
- Beğenmediğimiz yemek hakkında “iğrenç, kötü” gibi kelimeler kullanmak
- Ağzımıza yiyemeyeceğimiz kadar büyük lokma almak
- Çiğneyemediğimiz lokmayı tabağa çıkartmak
- Yemek süresince telefon, tablet gibi aletler kullanmak
Sofra adabı çocuklara nasıl anlatılır?
Çocukların sofrada nasıl davranması gerektiğini öğrenmeleri, erken yaşta kazanmaları gereken temel sosyal becerilerden biri. Çocuklar 2 yaşına geldiklerinde ellerini kullanarak kendi başlarına yemek yemeye başlayabilirler. Bu dönemde kaçık ya da çatal kullanma becerileri daha gelişmemiş olduğundan ellerini kullanarak yemek yemeyi keşfederler. 3-4 yaşına geldiklerinde ise çatal ve kaşık kullanımını daha iyi kavrarlar ve masada oturma alışkanlığı edinmeye başlarlar.
Ancak çocukların tam anlamıyla sofra kurallarını öğrenmeleri ve bu kuralları uygulamaları biraz zaman alabilir. 5-6 yaşlarına geldiklerinde ise sofra kurallarının temel unsurlarını anlayıp uygulamaya başladıklarını görebiliriz. Fakat bu süreçte her çocuğun farklı olduğunu unutmamak ve sabırlı olmak oldukça önemli. Çocuğunuzun bu kuralları bir alışkanlık haline getirmesi için sürekliliğe ve bolca hatırlatmaya ihtiyacı olacaktır.
Çocuğunuzun bu becerileri yerine getirebilmesi için ebeveyn olarak çocuğunuza örnek olmalı ve sofra adabını eğlenceli, günlük bir rutinin parçası haline getirmeniz gerekir. İşte çocuklara sofra adabını öğretirken yararlanabileceğiniz bazı ipuçları:
- Küçük adımlarla başlayın
Sofra kurallarının hepsini tek seferde öğretmek hem sizin hem de çocuğunuz için oldukça zorlayıcı olabilir. Bu nedenler ilk olarak basit kurallarla başlayabilirsiniz. Örneğin “Başkalarının rahatsız olmaması için ağzımızı kapatarak çiğnememiz gerekir.” veya “Kolay bir şekilde çiğneyebilmek için daha ufak lokmalar almalısın.” gibi basit ve mantığı anlaşılır kurallar ile adım adım ilerleyebilirsiniz.
- Örnek olun
Çocuklar yetişkinleri taklit ederek öğrenirler. Siz sofrada nezaket kurallarına uyduğunuzda, çocuğunuz da bu davranışları örnek alacaktır. Örneğin “Ağzını kapatarak çiğne” derken siz de aynı şekilde davranarak çocuğunuza örnek olabilirsiniz. Çocuklar söylediklerinizden çok gördüklerini benimseme eğilimindedir.
- Sürekliliğe ve tutarlılığa dikkat edin
Çocukların yeni kuralları benimsemesi için hem evde hem de okulda aynı davranışları görmeleri önemlidir. Öğretmenlerle iletişimde kalarak çocuğunuzun okulda da sofra adabına uygun davranışlar sergilemesini destekleyebilirsiniz.
Ayrıca ev içerisinde de bir süreklilik yakalamanız gerekir. Çocuğunuz evde herhangi bir yerde ayakta yemek yemek isteyebilir fakat böyle bir duruma müsamaha göstermemeniz sürekliliği sağlamak açısından oldukça önemlidir. Bu gibi bir durumda kaldığınızda “Şu an bir kuralı bozuyorsun.” veya “Hep birlikte sofrada yemek yemek daha rahat olacaktır.” gibi cümleler ile çocuğunuzu kurallara uymaya teşvik edebilirsiniz.
- Nazik olmayı öğütleyin
Yemek esnasında “lütfen” ve “teşekkür ederim” demenin önemini vurgulamak, sofra adabının temel taşlarından biridir. Çocuğunuza bir şeyi isterken “lütfen” demesi gerektiğini ya da akabinde “teşekkür ederim” demesi gerektiğini öğütleyin ve örnek olmaya çalışın.
- Oyunlarla öğretin
Sofra kurallarını öğretirken oyunlardan yararlanmak, süreci daha eğlenceli hale getirecektir. Örneğin çocuğunuz uyduğu her bir sofra kuralı için bir puan alabilir ve belli bir puanı geçtikten sonra ödüllendirilebilir. Bu şekilde çocuğunuz hem eğlenir hem de yemek yerken uyulması gereken görgü kurallarını öğrenmiş olur.
- Sabırlı olmayı aşılayın
Çocuklara yemekte sabırlı olmayı öğretmek zor olabilir. Ancak bu beceri sosyal hayatta da önemli bir yere sahip. Herkes sofraya oturmadan yemeğe başlanılmaması gerektiğini ya da masadan kalkmadan önce yemeğini bitirmiş olması gerektiğini anlatmak, sanılandan çok daha zor olabilir. Bu gibi durumlarda çocuğunuza sofrada kalmaları için ufak hikayeler anlatabilir, gününü sorabilir ve ufak sohbetler edebilirsiniz.
Çocuklara sofra adabı öğretilirken nelerden kaçınılması gerekir?
Çocuklara sofra adabını öğretirken iyi niyetle yapılan bazı davranışlar, süreci olumsuz etkileyebilir. Özellikle eleştirel tutum, kıyaslama veya aşırı ödüllendirme gibi davranışlar, çocukların sofra kurallarını öğrenmelerine engel olabilir. Bu yüzden, çocuğunuza sofra adabını öğretirken nelere dikkat etmeniz ve neleri yapmaktan kaçınmanız gerektiğini maddeler halinde sıraladık!
- Aşırı baskı yapmaktan kaçının
Çocuğunuzun tüm sofra kurallarını bir anda öğrenmesi pek de gerçekçi bir senaryo değil. Kuralları bir çırpıda öğrenmesi için baskı yapmanız süreci sekteye uğratıp çocuğunuzun yemek saatlerinde kendini stresli hissetmesine yol açabilir. Bu yüzden çocuğunuzun bu kuralları kendi hızında öğrenmesine izin vermeli ve adım adım ilerlemelisiniz.
- Sürekli eleştirmekten ve düzeltme yapmaktan kaçının
Yemek sırasında sürekli hatalarını düzeltmek veya her seferinde eleştirilerde bulunmak, çocukların motivasyonunu kırabilir. Onları her küçük hatada uyarmak yerine, doğru yaptıkları davranışları övebilir veya çocuğunuza doğru bir örnek olabilirsiniz.
- Ödülleri aşırıya kaçırmayın
Sofra kurallarına uyan çocuğunuzu övmek tabiki de faydalıdır. Fakat bu övgülerde veya ödüllerde aşırıya kaçtığınız zaman bu kuralların doğal bir davranış olarak benimsenmesi zorlaşabilir.
- Kıyaslama yapmaktan kaçının
Çocukları, kardeşleri ya da arkadaşlarıyla kıyaslamak özgüvenlerini zedeleyebilir. “Bak kardeşin nasıl da doğru yapıyor.” ya da “Neden arkadaşların gibi düzgün yiyemiyorsun.” gibi cümleler, çocuğunuzun kendisini yetersiz hissetmesine yol açabilir. Her çocuğun farklı bir hızda öğrendiğini kabul ederek onları kendi başarılarıyla değerlendirmeye özen gösterin.
- Sofra adabını ceza unsuru haline getirmeyin
Bir sofra kuralına uymadığında çocuğunuza ceza vermek, yemek saatlerini çocuğunuz için korku dolu bir sürece dönüştürebilir. Ceza vermek yerine, hatalarından öğrenmeleri için anlayış gösterin ve doğru davranışı anlatmaya odaklanın.
Sıkça sorulan sorular
Sizler için yemek yerken uyulması gereken görgü kurallarını çocuklara öğretmek konusunda akla en çok takılan soruları ve cevaplarını derledik!
Sofra adabı nedir?
Sofra adabı, yemek yerken uyulması gereken görgü ve nezaket kurallarını ifade eder. Bu kurallar, hem kişinin yemek esnasındaki davranışlarını kapsar.
Yemek yerken uyulması gereken görgü kuralları nelerdir?
Sofrada uyulması gereken görgü kuralları arasında ağzı kapatarak çiğneme, konuşurken çatal-bıçağı bırakma, sırayla konuşma ve sofradan izin isteyerek kalkma gibi davranışlar bulunur.
Çocuklar kaç yaşında kendi kendilerine yemek yemeye başlar?
Çocuklar genellikle 2-3 yaşlarında kendi kendilerine yemek yemeye başlar. Ancak çatal ve kaşık kullanmayı öğrenmeleri ve sofra kurallarını tam anlamıyla benimsemeleri birkaç yıl alabilir.
Novakid’le tanışın!
Çocuklara İngilizce öğretmenin en etkili yolu, eğlenmelerini sağlamaktan geçer. Çocuklar için İngilizce kursu Novakid’de uzman eğitmenlerimizle birlikte İngilizceyi oyunlarla harmanladığımız hem eğlenceli hem de öğretici dersler veriyoruz. Çocuklarınızın dil öğrenme yolculuklarında hem eğlenmesini hem de sağlam adımlarla ilerlemesini isterseniz bize katılın!
