İngilizcede whose / who’s farkı: Hangisini ne zaman kullanacağız? Bol örnekli konu anlatımı ve test!

İngilizcede “who’s” ifadesi aslında tek bir kelime değildir. Bağlama göre “who’s” ifadesi, “who is” veya “who has” kelime gruplarının bir birleşimidir. Zaten ifadeyi bu şekilde bölmemiz gerektiğini öğrendiğimizde kafa karışıklığımız da giderek azalacaktır. Biraz daha detaylı açıklayalım.

“Who is” anlamında who’s nerede kullanılır?

Dediğimiz üzere, “who’s” ifadesinin taşıyabileceği ilk anlam, wh-questions konusundan tanıdığımız “who” kelimesiyle İngilizcenin en önemli fiili olan “to be”nin çekiminin birleşimi. Dolayısıyla “who’s” kelime grubunu bir kişinin özelliklerinden ya da durumundan bahsederken veya bir kişi hakkında soru sorarken kullanabiliyoruz.

Örnek: Who’s that new employee in the marketing department? = Who is that new employee … ? (Pazarlama departmanındaki o yeni çalışan kim?) 

Örnek: Who’s coming to the party tonight? = Who is coming to the party tonight? (Bu akşam partiye kim geliyor?)

Örnek: Who’s your favorite author? = Who is your favorite author? (En sevdiğin yazar kim?)

Yukarıdaki örneklerde “who’s” yani “who is” kullanarak basitçe bir soru soruyoruz. Ancak “who’s” ifadesini yalnızca sorularda kullanabiliriz diye bir şey yok. Bunu da örneklerle gösterelim. 

Örnek: The woman who’s presenting at the conference is a renowned expert in artificial intelligence. = The woman who is … (Konferansta sunum yapan kadın, yapay zeka konusunda tanınmış bir uzman.)

Örnek: That’s the teacher who’s known for being very strict. = That’s the teacher who is … (O, çok disiplinli olmasıyla bilinen öğretmen.)

Örnek: John is the one who’s organizing the event. = John is the one who is … (Etkinliği organize eden, John.)

Bazı keskin gözlü okurlarımız yukarıdaki örnek cümlelerinde “who” kelimesinin bir relative pronoun olduğunu fark etmiş olabilir. Yeri gelmişken bu konudaki bilgilerinizi de tazelemek için relative clauses hakkındaki yazımıza göz atmayı unutmayın!

Son olarak, “who is” anlamındaki “who’s” kalıbının embedded question yani gömülü soru yapılarında da karşımıza çıkabileceğini söylemeden geçmeyelim. Yani dilbilgisi açısından soru olmayan, ancak soru anlamı taşıyan cümlelerde “who’s” görebiliriz. Örneğin:

Örnek: I wonder who’s going to be cast as the lead in the adaptation of that book. = I wonder who is … (O kitabın adaptasyonunda başrol olarak kimin yer alacağını merak ediyorum.)

Örnek: She can’t remember who’s supposed to pick her up after work. = She can’t remember who is … (İşten sonra onu kimin alması gerektiğini hatırlamıyor.)

“Who has” anlamında who’s nerede kullanılır?

“Who’s” ifadesinin taşıyabileceği diğer anlamın da “who has” olduğunu söyledik. Bu şekilde oluşturulan “who’s” kelime grubu, çoğunlukla perfect içeren tense yapılarında veya ardından “got” kelimesinin gelmesiyle birlikte sahiplik belirtme durumlarında karşımıza çıkabilir.

Örnek: Who’s seen my keys? I can’t find them anywhere. = Who has … ? (Anahtarlarımı kim gördü? Onları hiçbir yerde bulamıyorum.)

Örnek: The manager who’s been working here for decades is retiring next month. = The manager who has … (On yıllardır burada çalışan müdür önümüzdeki ay emekli oluyor.)

Örnek: I’m curious to know who’s had the opportunity to visit all seven continents = I’m curious to know who has … (Kimin yedi kıtayı da ziyaret etme fırsatı bulduğunu merak ediyorum.)

Görebileceğimiz üzere tıpkı “who is”de olduğu gibi bu yapıyı da sırasıyla basit bir soruda, bir relative clause yapısında ve bir gömülü soruda kullanabildik.

Yukarıdaki örneklerimizin hepsinde “‘s” kısmı aslında auxiliary verb yani yardımcı fiil olarak kullanılan “has” fiilinin kısaltması. Fakat dediğimiz gibi, bazı durumlarda sahiplik belirten “has” de “who’s” şeklinde kısaltılabilir.

Örnek: Who’s got the tickets for the concert? = Who has … ? (Konser biletleri kimde?)

Örnek: I’m not sure who’s got my phone. = I’m not sure who has … (Telefonumun kimde olduğundan emin değilim.)

Ancak dikkatli olun! Sonrasında “got” gelmeden sahiplik belirten “has” fiilini “who’s” şeklinde kısaltamayız. Yani:

Örnek: Who’s the documents I am looking for? – Yanlış
Who’s got the documents I am looking for? – Doğru
(Aradığım dosyalar kimde?)

Örnek: I don’t know who’s the keys to the laboratory. – Yanlış
I don’t know who’s got the keys to the laboratory. – Doğru
(Laboratuvarın anahtarları kimde bilmiyorum.)

“Who’s” kalıbının iki halinin de açıklaması bu şekildeydi. Bunun yanı sıra önemli bir not olarak “who’s” kısaltmasının genellikle günlük konuşmada tercih edildiğini de söyleyelim. Yani yazı dilinde ve resmi bağlamlarda “who’s” yerine “who is” veya “who has” demeyi tercih edebilirsiniz.

Yine bir wh-question olan “whose” kelimesi, İngilizcede “kimin” anlamına geliyor. “Who’s” ifadesinin aksine “whose”da herhangi bir kısaltma yok, yani bu kendi başına bir kelime. “Whose” kelimesinin kendine özel bir anlama sahip olduğunu ve parçalara bölünemediğini bilmek, işimizi kolaylaştıracak.

Whose nerede kullanılır?

“Whose” kelimesinin ilk akla gelen kullanım alını, bir şeyin kime ait olduğunu öğrenmek istediğimiz soruları oluşturmak. Zaten “whose”un başlı başına bir wh- ifadesi olduğunu hatırlarsak bunu kolayca anlayabiliriz. 

Örnek: Whose book is this on the table? (Masanın üzerindeki bu kitap kimin?)

Örnek: Whose car is parked outside? (Dışarıda park etmiş olan araba kimin?)

Örnek: Whose phone keeps ringing? (Kimin telefonu sürekli çalıyor?)

Bir ipucu olarak, “whose” kullanmamız gereken soru cümlelerini kolayca tanıyabilmek için bu sorulara verebileceğimiz cevapları aklınızdan geçirebilirsiniz. “Whose” sorusunun cevabı, bir possessive pronoun (iyelik zamiri), bir possessive adjective (iyelik sıfatı) veya sonuna iyelik eki olan “‘s” gelmiş bir kelimeyi içerecektir.

Yukarıdaki cümlelerimizi kullanarak bu duruma örnek verelim:

Örnek: – Whose book is this? – It’s mine. ( – Bu kimin kitabı? – Benim.)

Örnek: – Whose car is parked outside? – Mr. Johnson’s. ( – Dışarıda park etmiş olan araba kimin? – Bay Johnson’un.)

Örnek: – Whose phone keeps ringing? – Your phone. ( – Kimin telefonu sürekli çalıyor? – Senin telefonun.)

Bunun yanı sıra, tıpkı “who’s” yapısında olduğu gibi “whose” kelimesini de basit sorulara ek olarak relative clause yapılarında (relative pronoun olarak) ve gömülü sorularda kullanabiliyoruz. Burada da yine bir iyelik ilişkisi söz konusu oluyor. İşte örnek cümleler:

Örnek: The student whose essay won first place will be honored at next week’s assembly. (Kompozisyonu birincilik ödülü kazanan öğrenci, önümüzdeki haftaki toplantıda onurlandırılacak.)

Örnek: I can’t decide whose performance was the best. (Kimin performansının en iyisi olduğuna karar veremiyorum.)

Buraya kadar hem “who’s” hem de “whose” ifadelerinin ne demek olduklarını ve nerelerde kullanıldıklarını gördük. Bu süreçte farklarını da az çok anladık. Fakat konuya daha yakından hakim olabilmek üzere whose / who’s farkını tam olarak anlamamızı sağlayacak bazı özellikleri tekrar gözden geçirelim.

1. Dilbilgisindeki işlevleri

“Who’s” ve “whose ifadeleri, en temel boyutta gramer özellikleri bakımından birbirinden ayrılıyor:

• “Who’s” her zaman bir kısaltmadır. Kendi başına bir kelime olarak değerlendiremeyiz.

• “Whose” başlı başına bir kelime olarak değerlendirilir. Cümle içinde possessive pronoun, relative pronoun ya da possessive adjective gibi görevler görebilir. Aynı durum “who’s” için geçerli değildir; geçerliymiş gibi görünse de aslında bu rollerde “who” kelimesi bulunur.

2. Sorulardaki kullanımları

İki ifadenin de wh-question içermesinden ya – bu kategoriye dahil olmasından dolayı onları kullanarak sorular sorabileceğimizi biliyoruz. Bu bağlamda whose / who’s farkı aşağıdaki şekilde:

• “Who’s” ile sorulan sorularda aslında wh-ifadesi “who’s” değildir, “who”dur. Kişileri veya grupları tanımlayan sorularda “who’s” görebiliriz. 

• “Whose”, doğrudan wh-questions kategorisinin içinde bulunur. Bir şeyin kime ait olduğunu, yani “kimin” diye sormak istediğimizde “whose” kullanırız.

3. Başka ifadelerle değiştirilebilmeleri

whose / who’s farkını anlamının belki de en pratik yolu ise bu yapıları cümle içinde başka kelimelerle değiştirmeye çalışmak. Varacağımız sonuç aşağıdaki şekilde olacaktır:

• “Who’s” ifadesi, içinde bulunduğu cümleye göre ya “who is” ya da “who has” ile değiştirilebilir. Bu durumda cümlenin anlamında herhangi bir değişiklik ortaya çıkmayacak, bir dilbilgisi hatası da oluşmayacaktır. Zaten aynı cümleyi kurmuş olacağız!
• “Whose”, başka bir ifadeyle değiştirilemez. Bunun sebebi de “who’s” gibi bir kısaltma olmamasıdır.

Şimdi de İngilizce whose / who’s farkı hakkında sıkça sorulan sorulardan bazılarını cevaplamaya geçelim.

Whose ne zaman kullanılır?

İngilizcede sahiplik hakkında soru sormak istediğimizde, yani “kimin” sorusunu sormak istediğimizde “whose” kullanırız. Aynı zamanda iyelik bildiren ilgi cümlelerinin (relative clauses) başında da ilgi zamiri (relative pronoun) olarak “whose” gelir.

Whom yerine who kullanılır mı?

“Whom”, aslında “who” kelimesi bir edatın tamlayıcısı veya fiilin nesnesi pozisyonundayken kullanılır. Ancak günümüzde “whom” kullanımı giderek nadirleşmekte, bazı konuşmacılar “whom” yerine basitçe “who” kullanmayı tercih etmektedir.

Who’s ne demek?

Cümlenin bağlamına göre “who’s” ifadesi “who is” ya da “who has” kelimelerinin birleşimidir. Bunların dışında “who’s” aslında kendi başına anlam taşıyan bir kelime değildir.

İşte İngilizce “whose” / “who’s” konu anlatımımız bu şekildeydi. Peki son olarak öğrendiklerimizi pekiştirmek için bir bilgi testi çözmeye ne dersiniz?

İngilizcede whose / who’s farkı gibi ufak detaylarla kafamızı meşgul etmek istemiyorsak dili olabildiğince etkili öğrenmeliyiz. Bunun en iyi yolu da dili yaşayarak konuşmak. Novakid’de uzman eğitmenlerimiz, grup ortamındaki derslerimizi tam da bu prensiple yürütüyor. Siz de çocuğunuzun etkileşim dolu derslerimizden faydalanmasını isterseniz bize katılın!

İşte Novakid’de bu metodolojiyle eğitim veriyoruz: