8 min 12 yaş çocuk gelişim özellikleri nelerdir? 12 yaş çocuğun gelişimi nasıl olmalıdır?
Çocuğunun büyümesine tanık olmak, her ebeveyn için eşsiz bir deneyimdir. Gün geçtikçe çocukların hem fiziksel olarak, hem de düşünceler ve davranışlar bakımından geliştiğini ve değiştiğini görürüz. Hepimiz, bunu çocuk gelişimi sürecinin doğal ilerleyişi olarak biliriz. Çocuk gelişiminin yaşlara göre ilerleyişini bilmek ise ebeveynler için özellikle yardımcıdır.
Çocuk gelişiminde en önemli vakitlerden biri de 12 yaştır. Hem kız hem de erkek çocuklar için ergenliğin tamamen başlamış olması, 12 yaşı özel bir dönem yapar. Çocukların geri kalan hayatlarının belki de tamamına etki edecek bazı gelişmeler, 12 yaş döneminde ortaya çıkmaya başlar.
Bu kritik vakitte 12 yaş çocukların gelişimine doğru bir şekilde destek olabilmek, ebeveynler için oldukça önemli bir görevdir. Bunu yapmak için de elbette 12 yaş çocuk gelişim özellikleri hakkında yeterince bilgi sahibi olmak gerekir.
Bu yazımızı sizlere tam da bu konuda yardımcı olmak için hazırladık. 12 yaş çocuk gelişim özelliklerini fiziksel, bilişsel, duygusal ve iletişimsel kategorilerde detaylıca açıkladık. Aynı zamanda ebeveynlere 12 yaş çocuk gelişimi için bazı pratik tavsiyeler de verdik. O halde haydi başlayalım!
12 yaş gelişim özellikleri: Fiziksel gelişmeler
12 yaş çocuk gelişimi, çocuğun bedeninde önemli değişikliklerin görülebileceği bir vakittir. Gelin, 12 yaş çocuğunun bedeninde ne gibi gelişmeler olabileceğini, 12 yaş çocuğun fiziksel gereksinimlerinin ne olabileceğini, motor becerilerinin nasıl gelişmiş olacağını inceleyelim. İşte fiziksel alanda 12 yaş özellikleri:
- Ergenliğe tamamen giriş
12 yaş çocuğun fiziksel gelişimi, bir ana unsur etrafında şekillenir: Ergenlik. Daha önceki çocuk gelişimi yazılarımızda bahsettiğimiz üzere ergenlik her çocuk için değişse de kızlarda genelde 10 yaş civarında, erkeklerde ise 12 yaş civarında başlamaktadır. Bu da demek oluyor ki 12 yaş çocuğu cinsiyeti fark etmeksizin ergenliğe ya zaten girmiş, ya da giriyor olacaktır.
Ergenliğin, çocuğun bedeni üzerindeki etkileri hakkında mutlaka hepimiz az çok fikir sahibiyizdir. Bu dönemin, çocukluktan çıkış ile yetişkinliğe giriş arasında bulunduğunu biliyoruzdur. Dolayısıyla 12 yaş çocuğunun büyüme hızının keskin bir şekilde artmasını bekleriz.
12 yaşta ortaya çıkmaya başlayan fiziksel değişiklikler, yetişkinliğe kadar devam edecektir. Bunların arasında hepimizin iyi bildiği ve çocuklar için pek de keyifli olmayan bazı gelişmeler de mümkündür. Örneğin 12 yaş çocuğunun yüzünde sivilceler çıkmaya başlaması, salgı bezlerinin gelişimiyle birlikte terlemenin artması, ses tellerinin gelişimi sebebiyle seste çatallanma ve vücudun çeşitli yerlerinde kıllanmalar bunlara dahildir.
Ergenliğin etkisini gösterdiği bir diğer alan da doğal olarak çocuklarda boy ve kilo oranı olacaktır. 12 yaş çocuğu hem hızla uzayacak, hem de kilo alacaktır. Bu yaştan önce kız çocuklarının erkeklerden uzun olması beklenirken, 12 yaşındaki erkek çocukları boy olarak kızları geçmeye başlayacaktır.
12 yaş çocuğun fiziksel gelişimi, kimi zaman ebeveynleri şaşırtacak derecede hızlanabilir. Ancak çocuğun artık giderek yetişkinliğe yaklaştığını bilmek ve bunun tamamen normal bir durum olduğunu anlamak gerekir.
- Atletik becerilerde büyük artış
Genel fiziksel gelişime ek olarak, 12 yaş çocuğunun motor becerilerinin ve sportif yeteneklerinin de büyük ölçüde artması beklenir. Bu yaştaki bir çocuk, vücudundaki büyük ve küçük kas gruplarını rahatça kullanabilir durumda olacaktır. Bu da 12 yaş çocuğunun her türlü sporda performansının artması anlamına gelir.
Gerek futbol, basketbol, voleybol gibi takım sporları; gerekse de yüzme, atletizm, jimnastik gibi bireysel sporlar, 12 yaşındaki bir çocuğun fiziksel gelişimini desteklemek için çok iyi aktiviteler olacaktır. Genel olarak, ebeveynlere 12 yaş çocuğu fiziksel olarak aktif olmaya teşvik etmelerini öneririz.
12 yaş gelişim özellikleri: Bilişsel gelişmeler
12 yaş gelişim özellikleri listemize, çocuk gelişiminin en merak edilen alanlarından biri olan bilişsel gelişim ile devam edelim. Bu, “12 yaşındaki çocuk ne kadar zeki olur?” gibi soruların cevaplarını bulabileceğimiz gelişim alanıdır. “12 yaşındaki çocuk neleri anlar?”, “12 yaş çocuğu neleri düşünebilir?” gibi soruları anlamak için bilmemiz gereken bazı 12 yaş özellikleri işte bunlardır:
- Soyut düşüncenin başlaması
Bilişsel alanda 12 yaş özelliklerinden belki de en önemlisi, soyut düşünebilme kabiliyetinin başlangıcıdır. Hepimiz az çok biliriz ki çocuklar görebildikleri, duyabildikleri ve hissedebildikleri şeyleri, bir diğer deyişle somut kavramları daha iyi anlarken, soyut kavramlarda zorlanırlar.
12 yaş, bu durumun değişmeye başladığı vakit olarak bilinir. Bu yaştaki çocuklar beş duyu organıyla kavrayamayacakları şeyler hakkında da fikir yürütmeye başlayabilirler. Çocuklar artık kafalarında bazı kuralları ve prensipleri anlayabilecek, sembolik ilişkileri daha iyi kavrayabilecektir.
- Mantık kurallarını anlamak ve uygulayabilmek
12 yaş gelişim özelliklerinde bilişsel gelişimdeki bir diğer önemli unsur da mantık kurallarını anlama ve uygulama kapasitesinde ciddi bir artış görülmesidir. Soyut düşünceyle birlikte genel olarak kuralları ve prensipleri anlama yetisi, 12 yaş çocuğunun mantık kurallarını da daha iyi kavrayabilmesini sağlayacaktır.
Bu durum, aynı zamanda çocuğun problem çözme becerilerini de olumlu etkileyecektir. Çocuk, bir şeyin neden doğru veya yanlış olduğunu, karmaşık bir problemi çözmek için ne yapması gerektiğini, elinde bulunan bilgileri nasıl değerlendirmesi gerektiğini daha iyi düşünebilecektir.
- Sebep-sonuç ilişkileri kurabilmek
12 yaş bilişsel gelişiminde görülen bir diğer genel özellik de çocuğun sebep-sonuç ilişkilerini daha iyi kurabilmesidir. 12 yaşındaki çocuk, zor bir konuyu merak ederse ebeveynlerin ikna edici bir hikaye uydurmasına gerek kalmayacaktır. Bunun yerine çocuğa somut bilgiler sunup birbirlerini nasıl etkiledikleri açıklanırsa çocuk konuyu anlayabilecektir.
12 yaş gelişim özellikleri: Duygusal gelişmeler
12 yaş çocuk gelişiminde duygusal kısmın özel bir yeri vardır. Bunun sebebi de ergenliğin çocuklarda yalnızca fiziksel değil, önemli duygusal değişikliklere de yol açmasıdır. Ergenlik dönemindeki davranışlar kimi zaman ebeveynler için de zorlayıcı olabilir. Çocuğa doğru tepkiyi verebilmek için duygusal alanda 12 yaş özelliklerini iyi bilmek gerekir. İşte bu özelliklerden bazıları:
- Özgüvende dalgalanmalar
12 yaş, çocuklarda özgüven için fazlasıyla önemli bir dönemdir. Bunun en büyük sebebi ise, tekrardan, ergenliğe giriştir. Özellikle de fiziksel değişikliklerin bir ürünü olarak 12 yaş çocuğu, özgüven kazanabilir veya kaybedebilir.
Örnek vermek gerekirse, ergenlikte sivilcelenme gibi sorunların birçok çocukta özgüven eksikliğine yol açabildiği yaygın olarak bilinir. Bu noktada ebeveynlerin çocuğa gerekli desteği sunması ve yaşadıkları fiziksel değişimlerin son derece normal olduğunu hissettirebilmeleri gerekir.
- Ani duygu değişiklikleri
12 yaşındaki bir çocuğun duygusal durumunun pek de durgun olması beklenemez. Ergenliğin de etkisiyle 12 yaş çocuğu bir an mutluyken bir an üzülebilir, bir an sakinken diğer bir an sinirlenebilir. Bu durum, çoğu zaman ebeveynlere karşı çıkma ve inatçılık olarak dışa yansır.
Ebeveynler, 12 yaş çocuğun aniden değişen duygu durumuna karşı olabildiğince sabırlı ve hoşgörülü tepkiler vermelidir. Çocuğun aslen kötü bir niyetinin olmadığı, duygusal dalgalanmaların 12 yaş gelişim özelliklerinin normal bir parçası olduğu bilinmelidir.
- Başkalarından onay beklemek
12 yaş çocuğunun dış dünyayla etkileşimi de önceki senelere göre daha farklı bir hal alacaktır. Giderek daha fazla sosyal ortamda bulunan, aynı zamanda duygusal ve fiziksel olarak gelişen 12 yaş çocuğu, başka insanların fikirlerini giderek daha fazla önemsemeye başlayacaktır.
Çocuğun onaylanmış hissetme ihtiyacının karşılanabilmesi için mutlaka en önemli yerlerden biri de ev ortamıdır. Ebeveynler, 12 yaş çocuğunu daima desteklemeli ve ona olan sevgilerini hissettirmelidir. Çocuk bir şeyi başardığında takdir edilmeli, başaramadığında ise olumsuz tepki verilmeyip moral desteği sağlanmalıdır.
12 yaş gelişim özellikleri: İletişimsel gelişmeler
Son olarak, iletişim becerilerinde yaşanan gelişmelerden bahsederek 12 yaş gelişim özellikleri listemizi bitirebiliriz. 12 yaşındaki çocuk nasıl konuşur? 12 yaş çocuğu neleri anlayabilir, neleri konuşabilir? İşte bu tarz soruları cevaplamak için bilmemiz gereken 12 yaş özellikleri:
- Soyut fikirleri tartışabilme
Az önce bahsettiğimiz üzere, 12 yaş gelişim özelliklerine soyut düşüncenin başlaması dahildir. Aynı zamanda 12 yaş çocuğu, bu yeni kabiliyetini iletişime de yansıtabilir. 12 yaş çocuğu soyut kavramlar hakkında düşünüp gerçek dünyaya uyarlayabilir, ardından bunlar hakkında daha detaylı sorular da sorabilir. İlgisini çeken bir konu bulursanız, 12 yaş çocuğunuzla saatlerce bunu tartışabilirsiniz!
- Gerekçelerle argüman üretebilme
12 yaş çocuğun bilişsel yeteneklerinin iletişime yansıdığı bir diğer alan da gerekçelerle argüman sunabilme kabiliyetidir. Mantık kurallarını ve sebep-sonuç ilişkilerini anlayabilen çocuk, eleştirel düşünme sonucu vardığı fikirleri tutarlı bir şekilde savunabilmeye başlayacaktır.
- Mizah yeteneğinde artış
12 yaş çocuğu, edindiği dilsel becerileri oldukça yaratıcı ve eğlenceli bir şekilde kullanmaya hevesli olacaktır. Bu da çocuğun oldukça komik şakalar yapabileceği anlamına gelir! Gerek uzun fıkralarla, gerekse de tam zamanında yapılmış esprilerle olsun, 12 yaş çocuklarının iletişimsel becerileri tüm aile için bir eğlence kaynağı olacaktır.
12 yaş çocuğu ile neler yapılabilir?
12 yaş çocuk gelişim özelliklerini fiziksel, bilişsel, duygusal ve iletişimsel boyutlarda inceledik. Şimdi de bu bilgileri pratiğe dökebilmeniz için bazı etkinlik fikirlerinden bahsedelim. İşte 12 yaş çocuk gelişimini desteklemek için yapılabilecek etkinlikler:
- Bilimsel araştırma yapmak: 12 yaş çocuğunun bilişsel alanda bazı önemli kabiliyetler edindiğini gördük. Özellikle de sebep-sonuç ilişkilerini anlama ve mantık yürütme becerilerini geliştirmek için çocuğunuzla birlikte ilginizi çeken bir konu bulup detaylı bir bilimsel araştırmaya girişebilirsiniz!
- Enstrüman çalmak: Enstrüman çalmanın, çocukların hem bilişsel gelişimine hem de ince motor becerilerinin gelişimine olumlu etkisi olduğu bilinmektedir. 12 yaşındaki çocukla enstrüman çalmak hem çocuğun gelişimini destekleyecek, hem de kendisini sanatsal olarak ifade etmesi için bir fırsat olacaktır.
- Yemek yapmak: 12 yaş, ergenliğin başı olduğu için çocuğa hayat boyu kullanacağı yetenekler öğretmek için de gayet iyi bir vakittir. Blogumuzdaki çocuklar için yemek tarifleri yazımıza göz attıktan sonra çocuğunuzla birlikte mutfağa girebilirsiniz! Bir diğer yandan, çocuğu sağlıklı beslenme hakkında bilgilendirmeyi de unutmayalım!
12 yaş gelişim özellikleri: Sıkça sorulan sorular
İşte 12 yaş çocuk gelişimi hakkında sıkça sorulan sorular ve cevapları:
12 yaş çocuğu neler yapabilir?
12 yaş çocuğu soyut düşünmeye başlayabilir, mantık kurallarını anlayabilir, sebep-sonuç ilişkileri kurabilir, konuşurken espriler yapabilir, tutarlı argümanlar üretebilir ve merak ettiği konularda detaylı sorular sorabilir
12 yaş hangi dönem?
12 yaş, ergenlik döneminin başlangıcı olarak kabul edilir.
12 yaş çocuk gelişiminde neden önemlidir?
12 yaş, çocuk gelişiminde ergenliğin başlangıcı olması sebebiyle önemli bir vakittir. Bu dönemde hem kız çocukları hem de erkek çocukları ergenliğe girmiş olur.
Novakid’le tanışın!
Çocuk gelişimine katkı sağlayan en önemli aktivitelerden biri, İngilizce öğrenmek. Novakid’de uzman eğitmenlerimizin verdiği online İngilizce derslerinde çocuklara eğlence dolu ve aktif bir öğrenme deneyimi sunuyoruz. Siz de ücretsiz deneme dersinizi şimdi alın!
