7 min Altı yaşındaki bir çocuğun gelişimi fiziksel, bilişsel, duygusal ve sosyal olarak nasıldır?
Çocuk gelişimi; fiziksel, bilişsel, duygusal ve sosyal gelişimi kapsayan, çok yönlü bir süreçtir. Bu süreci detaylarıyla anlayabilmek, ebeveynlerin çocuklarının gelişimini daha verimli bir şekilde takip ederek onlara yardım edebilmesini sağlar. Bunun için de her gelişim evresinin beraberinde getirdiği değişimleri bilmek gerekir.
Biz de bu yazımızda altı yaşındaki çocukların gelişim özelliklerinden bahsederek bilişsel, duygusal, fiziksel ve sosyal olarak ne durumda olmaları gerektiğini inceleyeceğiz. Altı yaş çocuğu neler yapabilir, altı yaşındaki erkek ve kız çocuklarının psikolojisi ne durumdadır? Haydi öğrenelim!
6 yaş çocuklarda bilişsel gelişim
Mantıksal çıkarımlar yapmaya başlayan altı yaşındaki çocukların problem çözme yetenekleri artık oldukça gelişmiş bir hâl almaya başlar. Özellikle günlük hayatta karşımıza çıkan senaryoları (“çiçeği sulamazsak solar” gibi) daha iyi anlamlandırabilen çocuklar, aynı zamanda bu yaşlardan sonra yavaş yavaş maddenin korunumunu da kavramaya başlar. Bu demek oluyor ki kalın bir bardaktan ince bir bardağa aktarılan suyun daha yüksekte olsa da aynı miktarda olduğunu bilirler.
6-7 yaş çocuklarda okula başlamış olan veya evde çalışıtırılanlar temel okuma ve aritmetik becerilerini kazanmaya başlarlar. Okumayı erken öğrenmiş olan kimileri daha kompleks cümleleri anlayabilmeye başlar, matematiği öğrenenler de ufak ufak saymaya, toplama, çıkarma işlemleri yapmaya geçer.
6 yaş çocuklar, matematiksel bir diğer yetenek olarak da nesneleri boyuna veya büyüklüğüne göre sıralamaya başlayabilirler. Çocukların paraların değerini anlayıp basit alışverişler yapabilme yeteneği de altı yaş civarında ve sonrasında ortaya çıkmaya başlar, bu da çocukların finansal okuryazarlık temelini atmasını sağlar.
6 yaş çocuğun bilişsel gelişimine nasıl destek olabilirsiniz?
Altı yaş ve civarındaki çocuğunuzun bilişsel gelişimine destek olmak için ebeveynler olarak yapabileceğiniz birçok şey bulunuyor.
Çocuğunuzla birlikte ortak okuma saatleri oluşturmanız veya beraber kitap okumanız bu konuda çok faydalı olacaktır. Çocuğunuzla kütüphaneye giderek onu istediği kitapları seçmeye yönlendirebilir, okuduğunuz kitaplar hakkında tartışabilirsiniz. Eğer çocuğunuz henüz okumayı öğrenmemişse ona siz kısa kısa kitaplar okuyabilirsiniz.
Yapboz yapmak, masa oyunları oynamak, yapı oyuncakları kullanmak eğlenceli olduğu gibi çocukların bilişsel gelişimine de katkı sağlar. Çocuğunuzu bunun gibi aktiviteler yapmaya yönlendirmeniz bu sebeple hem eğlenceli hem de faydalı olacaktır, üstelik siz de ona katılarak ailecek güzel bir vakit geçirebilirsiniz!
Çocuklar için İngilizce öğrenmek de bilişsel gelişimin en önemli destekçilerinden bir tanesidir. Çift dilli yetişen çocuklar sadece bilişsel yeteneklerini geliştirmekle kalmıyor, aynı zamanda kendilerine hayatta sayısız farklı kapı açacak bir beceri edinmiş oluyorlar. Çocuğunuzun İngilizce öğrenmesine destek olmak için online İngilizce kursu Novakid’deki programlarımıza göz atmayı unutmayın!
Altı yaş çocuğunuzun bilişsel gelişimine katkıda bulunmak için en iyi yöntemlerden bir tanesi de onun merakını sürekli canlı tutmaktır. Dünyada karşınıza çıkan şeylerin neden ve nasıl gerçekleştiğini ona sorun, eğer o size sorarsa onun seviyesinde cevaplayın. Bunlara örnek olarak gökyüzü niye mavidir, gökkuşağı neden olur gibi soruları gösterebiliriz. İlgili bloglarımızdan bu soruların çocuklara uygun cevaplarına göz atabilirsiniz.
6 yaş çocuk gelişiminde duygular
6 yaş dönemi çocukların duygusal gelişimi açısından önemli bir noktayı simgeler. Okula başlayarak birçok yeni arkadaş edinen, sosyalleşmeye başlayan çocuklar hayatlarının yeni dönemine adımını atmıştır. Bu yeni sosyal ortam, bazı çocuklarda ebeveynlerin altı yaş sendromu olarak adlandırdığı belirtilere yol açabilir.
6 yaş sendromu belirtileri
Altı yaş sendromu, böyle adlandırılsa da aslında sosyal etkilerden dolayı doğal olarak ortaya çıkar, psikiyatrik bir sendrom değildir. 6 yaş çocuklarda sosyal ortama girmekle birlikte benmerkezcilik, eşyalarını paylaşmak istememe, ısrarcılık, asilik, saldırganlık gibi davranışlar ortaya çıkabilir. Bu problemler psikiyatrik bir problem teşkil etmemekle birlikte zamanla çözülecektir.
6 yaş çocuklarda empati
Etrafındaki kişilerin duygularını anlayabilme, yani empati yetisi altı yaşındaki çocuklarda ortaya çıkmış olmalıdır. Georgia Devlet Üniversitesi’nde yapılan bu çalışma, 4-6 yaş arasındaki çocukların annelerinin yüz ifadelerine karşı kalp atışlarının hızlandığını, yanı empati kurabildiklerini gösteriyor.
6 yaş çocuklarda duyguları anlama
Çocuklar, bu yaşlarda aynı zamanda duyguların nasıl oluştuğunu da anlayabilmeye, dış kaynakların etkilerini kavramaya başlar. Örneğin bir çocuk, bir arkadaşının oyuncağını kaybettikten sonra neden üzüldüğünü anlayabilir. Bu yaşlar okula başlama dönemi olduğu için çocuklar yeni ortamlarında sosyal becerilerini hızla geliştirmeye, empati kurmaya başlarlar.
Ebeveynler olarak ne yapmalısınız?
Ebeveynler olarak çocuğunuzun sosyal gelişimine destek olmak, çocuğunuzun duygularını daha iyi yönetebilmesini sağlamak için yapabileceğiniz bazı şeylere gelin göz atalım.
Öncelikle her zaman olduğu gibi açıkça iletişim kurmak çok önemli. Çocuğunuza, duygularını açıkça dile getirebilmeyi öğretin. Ona açık uçlu sorular sorarak dilediğince duygularından bahsetmesini sağlayıp onu dinleyin. Onların duygularını onaylayın, herkesin bir şeyler hissettiğini ve duyguların normal olduğunu anlamasını sağlayın.
Bir diğer nokta ise empati konusunda çocuğunuza örnek olmanız. Çocuk yetiştirirken her zaman çocuğunuzun söylediklerinizi değil, yaptıklarınızı dikkate aldığını unutmayın. Bu sebeple kendi sosyal etkileşimlerinizde empati göstererek çocuğunuzun da sizi izlerken bu değeri kazanmasını sağlayabilirsiniz.
Çocuğunuzun gerginleştiği, kaygı hissettiği durumlarda rahatlayabilmesi için ona rahatlama yöntemleri öğretebilirsiniz – derin nefes alma, ona kadar sayma gibi. Bu yöntemler, çocuğunuzun kısa vadeli durumlarda gerektiğinde sakinliğinliğini koruyabilmesini sağlayacaktır.
6 yaş çocuklarda sosyal gelişim
6 yaş dönemi, duygusal gelişimle kol kola ilerleyen sosyal gelişim için az önce de bahsettiğimiz gibi önemli bir dönüm noktasıdır.
Altı yaşındaki bir çocuk, arkadaşlıklar kurma konusunda kendini yavaş yavaş geliştirmeye başlar. Ortak ilgi alanları ve oyun tercihleri olan diğer çocuklarla birlikte vakit geçirmeye, arkadaş olmaya başlarlar.
Bu yaşlarda çocuklar aynı zamanda birlikte oyun oynadıkları arkadaşlarıyla iş birliği kurmayı daha iyi öğrenirler. Örneğin masa oyunlarında ortak bir amaca doğru ilerlerken arkadaşlarıyla birbirine destek olup ortak stratejiler geliştirebilirler.
Çocuklarda paylaşma davranışının gelişimi her ne kadar zor olsa da bu beceri 6-7 yaşlarında yavaş yavaş gelişmeye başlayabilir. İyi empati kurabilen çocuklar, arkadaşlarıyla oyuncaklarını, yemeklerini vb. paylaşabilirler.
5-6 yaş çocuklar ironi gibi sosyal ipuçlarını da bu yaşlarda yavaş yavaş kavramaya başlar. Kanada Deneysel Psikoloji Dergisi’nde yer alan bu çalışma, 5-6 yaşındaki çocukların ironi anlayışının oluşmaya başladığını ve dışarıdan destekle de geliştirilebileceğini ortaya koyuyor.
6 yaş çocuğun sosyal gelişimine nasıl destek olabilirsiniz?
Altı yaşındaki çocuğunuzun sosyal gelişimini daha sağlıklı bir şekilde tamamlayabilmesi için ebeveynler olarak başvurabileceğiniz bazı yöntemler bulunuyor.
Öncelikle çocuğunuza yaşıtlarıyla birlikte keyifle oyun oynayabilecekleri fırsatlar sunmanızı öneririz. Böylece paylaşma, iş birliği, problem çözme, uyuşmazlık çözümü gibi sosyal konularda kendilerini geliştirebilirler, aynı zamanda çok da eğlenceli bir vakit geçirirler!
Çocuğunuzu kendisine uygun bir spor veya sanat aktivitesine yönlendirmeniz de sosyal gelişim açısından oldukça faydalı olacaktır. Takım sporları iş birliği, arkadaşlık kurma becerilerini geliştirirken bireysel sporlar ve sanat kursları da sırf çocuğunuzun kuracağı yeni sosyal bağlar sebebiyle bile yararlı aktivitelerdir.
Bununla birlikte az önce belirttiğimiz gibi ebeveyn olarak örnek olmanız en önemli unsurlardan bir tanesi. Çocuğunuz, ondan sözle istediğiniz davranışları değil, kendi sosyal ortamınızda gösterdiğiniz davranışları kapmaya eğilimli olacaktır. Çocuğunuzun her zaman sizi izlediğini ve davranışlarınızı kopyaladığını unutmayın.
6 yaş fiziksel gelişim özellikleri
Altı yaşındaki çocuklar fiziksel olarak genellikle istikrarlı bir büyüme gösterirler fakat 6-12 yaş arasında gerçekleşecek olan ani büyüme dönemlerine yavaş yavaş yaklaşırlar.
6 yaşındaki çocuğun boy ve kilosu
Ortalama bir 6 yaş çocuğun boyu 115 cm civarındayken kilosu ise 20.5 kilograma yakındır. Bu sayıların herkes için farklı olabileceğini, bütün çocukların farklı şekilde geliştiğini de aklınızdan çıkarmamalısınız.
6 yaş çocuğu fiziksel olarak neler yapabilir?
6 yaşındaki çocuklar hem kaba hem de ince motor becerilerini gözle görülebilir şekilde geliştirmeye başlar. Dengede kalarak rahatça koşabilir, zıplayabilir, ip atlayabilirler. Bu yaşlarda bisiklet sürmeye de yavaş yavaş başlayabilirler. Altı yaşındaki çocuklar, kalemle yazı yazmak gibi ince motor yeteneklerini de yeterince geliştirmiş olabilirler.
6 yaş çocuk gelişimine nasıl fiziksel olarak destek olabilirsiniz?
Çocuğunuzun fiziksel gelişimine destek olmak için aşağıdaki önerilerimize göz atabilirsiniz.
Öncelikle çocuğunuzun sürekli olarak aktif kalması çok önemli, bunun için en iyi yol ise dışarıda oyun oynaması. Seksek, ip atlama, arkadaşlarla futbol, yakalamaca gibi sayısız oyun bulunuyor. Çocuğunuzun bunları oynayabileceği bir ortama sahip olması fiziksel gelişimini destekleyecektir. Oyunlar ile ilgili içeriklerimizi okuyarak çocukların gelişimini destekleyen oyun önerilerimize göz atabilirsiniz.
Buna ek olarak az önce bahsettiğimiz gibi çocuğunuzun bir spor kursuna yazılması da oldukça faydalı olacaktır. Sadece fiziksel olarak değil, sosyal olarak da sayısız fayda sağlayan bu aktivite, çocukları eğlendirirken onlara disiplini, iş birliğini öğretir.
Novakid’le tanışın!
İngilizce öğrenmek, çocuğunuzu sosyal ve bilişsel olarak ileri taşıyacaktır. Novakid’de çevrimiçi olarak verdiğimiz, ezberci kurallardan uzak, eğlence, oyun ve sohbet dolu İngilizce derslerimizle çocuklara bu konuda yardımcı oluyoruz.
Novakid, çocukların dil becerilerini eğlenceli ve etkili bir şekilde geliştiren bir platformdur. Aşağıdaki videoda bu yenilikçi eğitim modelimizi inceleyebilirsiniz:
Siz de ilk deneme dersinizi ücretsiz alın!
