7 min 10 yaş gelişim özellikleri nelerdir? 10 yaşındaki çocuğun gelişimi nasıl olur?
Her ebeveynin kolayca fark edeceği üzere, zaman geçtikçe çocukların davranışları, düşünceleri ve fiziksel özellikleri değişir. Bu, çocuk gelişimi sürecinin doğal ilerleyişidir. Yaşlara göre çocukta görülmesi beklenen, kilometre taşı adı verilen gelişmeleri takip etmek ebeveynlere çocuk yetiştirme konusunda epey yardımcı olur.
Çocuk gelişiminde oldukça önemli bir dönem de 10 yaştır. Çocuğun yaşının nihayet iki basamaklı sayılara ulaşmasıyla birlikte birtakım önemli özellikler de ortaya çıkar. Özellikle de kız çocuklarında ergenliğe olan yakınlığı sebebiyle 10 yaş gelişim özelliklerini bilmek önemlidir.
Eğer siz de 10 yaşındaki çocuğunuzun kabiliyetlerini, duygularını ve düşüncelerini merak ediyorsanız doğru yerdesiniz. Bu yazımızda “10 yaş gelişim özellikleri nelerdir?”, “10 yaş çocuk nasıl düşünür?”, “10 yaşındaki çocuk nasıl davranır?” gibi soruları cevaplayarak sizlere yardımcı olacağız.
10 yaş çocuk gelişimini daha iyi anlayabilmek adına gelişim özelliklerini fiziksel, bilişsel, duygusal ve iletişimsel olacak şekilde ayrı ayrı inceledik. 10 yaş çocuk gelişimi konusunda ebeveynlere pratik ipuçları vermeyi de unutmadık. O halde haydi başlayalım!
10 yaş gelişim özellikleri: Fiziksel gelişmeler
10 yaş gelişim özelliklerini anlatmaya fiziksel gelişmeler kategorisiyle başlayalım. 10 yaşındaki bir çocuğun bedeninde ne gibi gelişmeler görülür? Haydi inceleyelim:
- Ergenliğin yaklaşması
10 yaş çocuk gelişimi, fiziksel boyutta önemli bir yere sahiptir. Bunun başlıca sebebi ise bu yaşın ergenliğin başlangıcına olan yakınlığıdır. Özellikle de kız çocukları için 10 yaş bu bakımdan özeldir, çünkü kız çocukları için ergenliğin başı genellikle 10 yaşa denk gelmektedir. Erkeklerde ise bu vakit genellikle 12 yaş olarak görülse de, bazı erkek çocuklarının 10 yaş özellikleri de ergenliğe girişi yansıtabilmektedir.
Ergenliğe giriş, fiziksel alanda 10 yaş gelişim özellikleri üzerinde büyük bir etkiye sahiptir. Örneğin, bu yaşta çoğu çocuğun vücudunda kıllanmalar ve yağlanma artabilir. Salgı bezlerinin gelişimiyle çocuklar daha fazla terlemeye başlayabilir. Ebeveynler mutlaka 10 yaşta çocuğun fiziksel gelişiminin gözle görülür şekilde hızlandığını fark edecektir.
- Boy uzamasında hızlanma
Fiziksel alanda 10 yaş gelişim özellikleri arasında, boy uzamasında fark edilir bir hızlanma görülmesi de bulunmaktadır. Boy uzaması çocuk gelişiminin her evresinde görülse de 10 yaş özellikleri arasında ergenliğe yakınlaşmanın da etkisiyle daha fazla öne çıkmaktadır.
10 yaş boy uzaması genellikle kızlarda, erkeklere kıyasla daha etkili bir şekilde görülür. 10 yaşındaki bir kız çocuğunun, 10 yaşındaki bir erkek çocuğundan daha uzun olmasını bekleyebilirsiniz. Ancak bu durum erkek çocuk sahibi ebeveynleri endişelendirmesin! 10 yaşındaki erkek çocuğunuz, ilerleyen senelerde büyük bir hızla uzayacaktır.
Ebeveynlerin dikkatli olması gereken bir diğer konu da boy uzamasıyla birlikte gelen şikayetlerdir. Kemiklerin uzamasıyla birlikte çocuklar sık sık vücutlarında ağrılardan şikayetçi olabilir. Çocuğa yardımcı olunmalı ve bunun sebebinin boy uzaması olduğu söylenmelidir.
- Çeviklikte artış
Fiziksel alanda gerçekleşen 10 yaş gelişim özellikleri, doğal olarak çocuğun atletik performansına da yansır. Kas grupları üzerindeki kontrolü daha kolay sağlayabilen 10 yaş çocuğu, çeşitli sporlarda giderek daha iyi olmaya başlayacaktır. Boy uzaması unsurunu da hesaba katarak 10 yaş çocuğunuzu basketbol, voleybol gibi takım sporları oynamaya teşvik edebilirsiniz!
10 yaş gelişim özellikleri: Bilişsel gelişmeler
10 yaş çocuk gelişiminden bahsetmeye, çocuğun bilişsel gelişimi ile devam edelim. 10 yaş çocuğun edindiği bilişsel yetenekler nelerdir? Bu yaştaki bir çocuk neleri anlayabilir, neleri düşünebilir? Birlikte görelim:
- Eleştirel düşüncenin gelişmesi
10 yaş gelişim özellikleri arasında oldukça önemli bir kilometre taşı, çocuklarda eleştirel düşünme becerisinin gelişmesidir. 10 yaşındaki çocuk, benmerkezcilik tutumundan tam olarak kurtulamasa da olayları farklı perspektiflerden görebilmeye başlayacaktır. Bu da elbette çocuğun öğrenme kabiliyetine olumlu yansıyacaktır. Hatta belki de 10 yaş çocuğu, münazara yapmaya dahi başlayabilir!
- Planlı davranabilmek
Bilişsel alanda 10 yaş gelişim özelliklerine bir diğer örnek de çocuğun planlı davranabilmeye başlamasıdır. Çocukların genellikle şimdiye odaklandığını biliyoruz. Bu özellik, 10 yaş civarında azalacaktır ve çocuk geleceği de akılda bulundurarak planlar yapabilecektir. Bunda elbette okulda göreceği eğitimin de etkisi vardır.
- Zamanı daha geniş kapsamlı biçimde anlayabilmek
Bir önceki maddemize benzer olarak, 10 yaş gelişim özellikleri arasında zaman kavramını daha iyi anlamanın bulunduğunu da söyleyebiliriz. Bu yaştaki bir çocuk yalnızca “bugün”, “yarın”, “şimdi”, “sonra” gibi kavramları değil, aynı zamanda tam tarihleri ve saatleri de daha rahat biçimde anlayabilecektir.
10 yaş gelişim özellikleri: Duygusal gelişmeler
10 yaş gelişim özellikleri listemise duygusal gelişmelerle devam edelim. 10 yaş çocuğu neler hisseder, duygu durumu genel olarak nasıl olabilir? Açıklayalım:
- Kişisel farkındalıkta artış
Ergenliğe girişle gerçekleşen fiziksel gelişmelerin etkisiyle birlikte, 10 yaş çocukların kişisel farkındalığında bir artış görülecektir. Bu yaştaki çocuklar dış görünüşlerine daha fazla önem vermeye başlayabilir, kendilerini çeşitli şekillerde ifade etmek isteyebilirler. Günlük hayatta bunu çocuğun bazı kıyafetleri giymek isteyip diğerlerini giymek istememesi olarak görebilirsiniz.
- Kabullenilme isteğinin yoğunlaşması
10 yaş çocuklarının duygusal gelişimine sosyal yaşantılarının da büyük etkisi vardır. Bu yaştaki bir çocuk, hem ergenliğe yaklaşmanın etkisiyle hem de okul gibi ortamlarda sosyal çevrelerinin genişlemesi sonucu yoğun bir kabullenilme isteği deneyimleyebilir. Bu da çocuğun etrafına adapte olmak için daha çok uğraşması demektir. Ancak ebeveynler dikkatli olmalıdır, çünkü bu durum akran baskısına da yol açabilir.
- Özgüvende gelişme
10 yaş çocuk gelişiminde bir diğer önemli unsur da çocuklarda özgüven konusudur. Her çocuğun özgüveninde kendine özgü gelişmeler yaşanacak olsa da, genellikle bu yaştaki çocuklarda bir özgüven artışı görülür. Ancak eğer çocuğun özgüveninin düşük olduğu fark edilirse de 10 yaş bu konuda çocuğa yardımcı olmak için gayet iyi bir zamandır.
- Başkalarının duygularını anlayabilmek
Az önce, 10 yaş çocukların eleştirel düşünme yoluyla olayları farklı perspektiflerden görebileceğini anlatmıştık. Aynı durum duygular için de geçerlidir. 10 yaşındaki bir çocuk, etrafındaki insanların duygularını daha iyi anlayabilir. Bunu da beden dili ve yüz ifadeleri aracılığıyla yapacaktır.
Bir diğer deyişle, 10 yaş çocuk gelişimi özellikleri arasında empatinin kuvvetlenmesi bulunur. Kendisine doğrudan söylenmese bile 10 yaş çocuğu, karşıdakinin ne hissettiğini anlayabilir.
10 yaş gelişim özellikleri: İletişimsel gelişmeler
Son olarak, iletişimsel alanda görülen 10 yaş gelişim özelliklerinden bahsedelim. 10 yaşındaki çocuk neleri anlar, kendini nasıl ifade eder, neler hakkında konuşabilir? Birlikte görelim:
- Yetişkin gibi konuşabilmek
10 yaş çocuğu, ana dilindeki bütün sesleri çıkarabilmenin yanı sıra karmaşık konuları konuşabilir ve uzun diyaloglar da sürdürebilir. Buna eleştirel düşünme becerisinin de eklenmesi, 10 yaş çocuklarını çok keyifli konuşma partnerleri yapar!
- Farklı yaştan insanlarla konuşabilmek
Çocuklar, yaşıtlarıyla iletişim kurarken daha rahat hissederler. Ancak 10 yaş çocuklarının dilsel becerileri, kendileriyle aynı yaşta olmayan kişilerle kolayca konuşabilmek için de yeterli olacaktır. 10 yaş çocuğu gerek aile büyükleriyle, gerekse de kendinden küçük çocuklarla etkili iletişim kurabilecektir.
- Uzun metinler okuyup anlayabilmek
10 yaş çocuk gelişiminde yalnızca sözlü değil, yazılı iletişim becerileri de artar. Bu yaştaki bir çocuk, önceden okuyabildiklerine kıyasla çok daha uzun metinleri okuyup anlayabilecektir. Tabii ki bunda çocuğun okulda aldığı eğitimin rolü de büyüktür. 10 yaş, çocuğunuza kitap sevgisi edindirmek için çok uygun bir yaştır!
10 yaşındaki çocukla neler yapılabilir?
10 yaş çocuk gelişimi özelliklerini fiziksel, bilişsel, iletişimsel ve duygusal alanlarda inceledik. Ancak elbette her şey gelişim özelliklerini bilmekle bitmiyor. Aynı zamanda bu bilgilerin çocuk yetiştirmede nasıl işinize yarayacağını merak ediyor olabilirsiniz.
Bu soruya cevap verecek olursak, 10 yaş çocuk gelişimi özelliklerini de akılda bulundurarak çocukla yapılacak aktiviteler tasarlayabilirsiniz. Bu sayede hem eğlenebilir, hem de çocuğunuzu destekleyebilirsiniz! İşte birkaç aktivite fikri:
- Tarih kitapları okumak: 10 yaş çocuğunun, tarihleri daha iyi anlayabileceğini söyledik. Bu gelişmeden faydalanmak ve bu özelliği desteklemek için çocukla tarih kitapları okuyabilirsiniz. Örneğin, Yunan mitolojisi gibi konular 10 yaş çocuğunun ilgisini çekebilir.
- Takım oyunları oynamak: 10 yaş gelişim özelliklerini fiziksel alanda desteklemek için futbol, basketbol, voleybol gibi takım sporları oynayabilirsiniz. 10 yaş çocuklar, çeviklikleri arttığı için ve boyları uzadığı için bu tarz sporlarda epey eğlenecektir.
- Sessiz sinema oynamak: Daha önce de bahsettiğimiz üzere 10 yaş çocuklar, beden dilini ve yüz ifadelerini okumakta gelişecektir. Bu yeteneği pekiştirmek için sessiz sinema gibi beden dili gerektiren oyunlar oynayabilirsiniz.
10 yaş çocuk gelişimi: Sıkça sorulan sorular
İşte 10 yaş çocuk gelişimi hakkında sıkça sorulan sorular ve cevapları:
10 yaş çocuğu neler yapabilmeli?
10 yaş çocuğunun sporlarda gelişmesi, uzun metinleri anlayabilmesi, karşıdakinin duygularını anlayabilmesi, tarihleri anlayabilmesi, planlı davranabilmesi ve eleştirel düşünmeye başlayabilmesi beklenir.
10 yaşındaki çocuğa nasıl davranılmalı?
10 yaşındaki çocuk, kişisel farkındalığı artacağı için ebeveynlerinin istediği bazı şeyleri yapmak istemeyebilir. Aynı zamanda fiziksel gelişimi sonucu sürekli aktif olmak isteyebilir. Bu durumlarda çocuğa karşı anlayışlı olmak ve isteklerini sağlıklı bir şekilde karşılamaya çalışmak gerekir. 10 yaş çocuğunun dilsel becerileri gelişmiş olacağından, onu ciddiye alarak dinlemenizi öneririz.
10 yaş hangi gelişim dönemi?
10 yaş, ikinci çocukluk, yani ilkokul döneminin bir parçası olarak kabul edilmektedir.
10 yaş çocuğu hangi kurslara gidebilir?
10 yaş çocuk, fiziksel gelişimini desteklemek için futbol, basketbol, voleybol gibi sporların kurslarına yazdırılabilir. Bireysel sporlar arasında ise tekvando gibi kurslar 10 yaş çocuğu için düşünülebilir. Aynı zamanda 10 yaş çocuğu herhangi bir enstrüman kursuna da gidebilir.
Novakid’le tanışın!
Çocuk gelişimine katkı sağlamanın en iyi yollarından biri de çocuğun İngilizce öğrenmesini sağlamak. Novakid’de uzman eğitmenlerimizin verdiği online İngilizce derslerinde çocuklara eğlence dolu ve aktif bir öğrenme deneyimi sunuyoruz. Siz de ücretsiz deneme dersinizi şimdi alın!
